Ongekende mogelijkheden met nieuwe generatie terrastegels

Terrastegels zijn al lange tijd een essentieel onderdeel van elk tuinontwerp. Ze bepalen de look en feel van de buitenruimte en kunnen echt het verschil maken in de uitstraling van een tuin. In de loop der jaren zijn er verschillende trends geweest op het gebied van terrastegels, van klassiek en tijdloos tot modern en strak.

Voor elk wat wils

Terrastegels zijn er in vele soorten en maten. De keuze voor het meest geschikte materiaal verschilt van persoon tot persoon en gaat verder dan enkel de esthetische voorkeur van de klant. We zetten de voor- en nadelen van enkele tegelmaterialen op een rij.

Beton

Een betonnen terrastegel bestaat uit geperst of gegoten beton. Gietbeton wordt in soepele mallen gegoten, afgetrild en verhard in een droogkamer. Persbeton is een mengeling van zand, cement, water en kleurmiddelen die door middel van een hydraulische pers wordt samengedrukt. Betontegels zijn beschikbaar in verschillende formaten, van 60 maal 30 centimeter tot 2 maal 2 meter en meer. Ook zijn er heel wat verschillende stijlen, kleuren en afwerkingstexturen.

Betontegels geven een strak landschapselement. De tegels vriezen nooit stuk in de winter en hebben een iets grover oppervlak waardoor ze niet glad worden bij regen of vorst. Ze kunnen ook goed tegen de hitte, zeker wanneer je een lichte kleur kiest. Bovendien zijn de relatief dikke en sterke tegels bestand tegen zware lasten, schokken of druk - ideaal bijvoorbeeld als het terras overloopt in een carport waar een auto geparkeerd staat. 

Betontegels leg je op een straatlaag zonder te lijmen waardoor je ze vrij eenvoudig op een andere plaats kunt hergebruiken. Nog een voordeel: betontegels zijn vaak goedkoper dan bijvoorbeeld keramische tegels. Betontegels vragen doorgaans echter wel relatief veel onderhoud. Zeker een betontegel zonder coating kan gevoelig zijn voor vlekken en groenaanslag. Dit hangt ook af van waar de tegel in de tuin ligt. Schaduw en vocht verhogen het risico. 

Keramiek

De huidige keramische tegels zijn volkeramisch en worden gemaakt van een mengeling van witte klei, fijn zand, kleurmiddel en smeltmiddelen. Waar betontegels eerder een esthetisch buitenelement zijn, verbinden keramische tegels de binnenruimte mooi met de buitenruimte. Vaak zijn keramische tegels een imitatie van natuursteen, hout of beton, maar meer en meer krijgen ze een eigen design.

Keramische tegels zijn door de lage porositeit relatief onderhoudsvriendelijk. Daarnaast is de krasbestendigheid een grote troef. De tegels zijn net als beton goed bestand tegen hitte, maar kunnen mogelijk iets minder winterbestendig zijn. Keramiektegels zijn doorgans duurder dan beton. De tegels worden meestal gelijmd en ingevoegd. Na verloop van tijd kunnen scheurtjes in de voegen ontstaan.

Overigens zijn er inmiddels ook hybride tegels op de markt (beton en keramiek). Het idee is dat deze tegels de voordelen van beide combineren, dus de stevigheid van beton en het onderhoudsvriendelijke karakter van keramiek. 

Natuursteen

Met natuursteen is alles mogelijk; van tegels, kasseien, waaltjes en boordstenen tot trapblokken, dekstenen, zwembadboorden enz. De dikte bepaalt de toepassing en alles is op maat te verkrijgen. De prijs van natuursteen is afhankelijk van verschillende factoren, zoals het rendement in de groeve. Natuursteen wordt mooier op termijn door de vorming van een patina, die tevens zorgt voor een natuurlijke bescherming. Elke steen is een beetje anders. De ene heeft een zeer lage porositeit, de andere een heel hoge. 

Natuursteen bestaat op basis van de vorming uit drie groepen:

• Sedimentair: door afzetting van mineralen in rivieren (bijvoorbeeld kalksteen)
• Vulkanisch: door afkoeling binnen of buiten de aardkorst (bijvoorbeeld graniet of basalt)
• Metamorf: aanpassing van beide voorgaande types onder invloed van druk en temperatuur (bijvoorbeeld marmer en gneis)

Hybride tegels bevatten de stevigheid van beton en het onderhoudsvriendelijke van keramiek

Trends anno 2024

Na het jarenlang kopiëren van natuursteen, hout en beton zetten de producenten van keramische tegels nu in op hun eigen design. Zo zijn er decoraties die geprint staan op tegels, of tegels met een eigen kleur en reliëf design.

De ontwikkeling van nieuwigheden rond natuursteen stond altijd achter ten opzichte van beton en keramiek, maar dat is verleden tijd. Zo laten nieuwe machinemogelijkheden bijvoorbeeld toe dat er van natuursteen fineer wordt gemaakt van 2 millimeter dikte. Door CNC-ontwikkelingen is elk denkbaar motief mogelijk op het oppervlak van een natuursteen.

Kleine maten, grote impact

Een opvallende verschuiving in trends is de voorkeur voor kleinere maten tegels. Waar grote tegels lange tijd populair waren, kiezen ontwerpers nu steeds vaker voor kleinere formaten om fijnere details en complexere patronen te creëren. Deze kleinere maten bieden ook meer flexibiliteit en 'speelruimte' bij het ontwerpen van verschillende buitenruimtes. 

Speelse formaattoets

In het verlengde van de vorige trend zien we dat tuinarchitecten steeds vaker voor één materiaal kiezen in plaats van een mix van materialen. Maar dan wel geplaatst in verschillende formaten. Door deze aanpak straalt de buitenruimte een samenhangende eenheid uit, wat bijdraagt aan een gevoel van harmonie en rust. De variatie in formaten geeft toch nog een speelse toets. 

Tuinarchitecten kiezen steeds vaker voor één materiaal in plaats van een mix van materialen

Rustige en warme tinten domineren

Het gevoel van harmonie en rust komt ook tot uiting in de tinten die dit jaar in trek zijn: lichtgrijs, beige en wit. Deze kleuren stralen een tijdloze elegantie uit en zorgen voor een rustgevende sfeer. Ze vormen een perfect canvas voor zowel moderne als klassieke ontwerpstijlen en integreren goed met verschillende landschapselementen. Ze gaan als het ware op in de omgeving. Een andere kleurentrend is 'Viva la Vida': warme en speelse kleuren zoals oranje, rood en roze. In combinatie met weelderige beplanting creëert het warme kleurenpalet een tropische en mediterrane sfeer. 

Naadloze overgang van binnen naar buiten

Een trend die steeds populairder wordt, is een naadloze overgang van hetzelfde materiaal van binnen naar buiten. Deze vloeiende overgang zorgt voor een gevoel van continuïteit en verbondenheid. Het gebruik van dezelfde materialen versterkt ook de visuele harmonie tussen de verschillende delen van een woning.

Naast natuursteen strookt deze trend natuurlijk met het materiaal keramiek, dat bij uitstek geschikt is om binnen- en buitenruimtes met elkaar te verbinden. Bovendien is de marmerlook in trek vanwege zijn eigenschap om interieur met exterieur te verbinden.

Flagstones

Meer specifiek zijn Flagstones, met hun natuurlijke uitstraling en speelse vorm, sterk in opkomst. Deze plaatsing in scherven wordt vaak gebruikt voor terrassen, tuinpaden en opritten vanwege hun duurzame en esthetische karakter. Ook wint de kalksteen Travertin met zijn warme tinten en natuurlijke variatie snel aan populariteit als terrasmateriaal, evenals accentegels zoals de mozaïektegel – een echte eyecatcher in de tuin! 

Kleur

Bij het kiezen van terrastegels zijn neutrale kleuren zoals grijs, beige en bruintinten erg populair omdat ze goed passen bij natuurlijke omgevingen en makkelijk te combineren zijn met andere elementen in de tuin. Wat kleur betreft zijn er natuurlijk legio mogelijkheden. Kies je voor kleuraccenten of één specifiek kleur als rode draad? Prefereer je een concept als 'contrast' of 'harmonie'?

Enkele tips bij het kiezen van kleuren:

• Gebruik bij voorkeur donkere stenen op de plaats waar de auto staat. Zo vallen olie- en bandensporen minder op.
• Vermijd het gebruik van lichte tinten onder een notenboom en andere vruchtenbomen. Vallende bolsters, vruchten of bladeren kunnen vlekken veroorzaken.
• Wil je opvallende tintverschillen vermijden? Meng dan producten uit minstens drie verschillende pakken.

Duurzame ontwikkelingen

Cementloos beton

Vanwege de nadelige impact van cement op het milieu is cementarme of zelfs cementloze beton in trek. Een voorbeeld hiervan is geopolymeerbeton, waarbij het cement wordt vervangen door staalslakken en ‘gelijmd’ wordt met een chemische activator. Beton met geopolymeren is niet nieuw. Het bestaat al meer dan duizend jaar, maar is nu weer relevant. Ook beton met gerecycleerde toeslagstoffen of zelfs met gerecycleerd beton zijn pistes in de omschakeling naar minder milieubelastende betonsoorten.  

Beton moet echter wel aan bepaalde sterkteklassen voldoen. Dat geldt zowel voor tegels, klinkers als voor vloerplaten en kolommen. Deze waarden worden bepaald door de productnorm. Schaalvergroting binnen de circulaire economie blijkt een uitdaging te zijn. Recent werd bijvoorbeeld 30.000 ton beton uit de bestaande WTC-torens gehaald, gesorteerd en vermalen. Slechts 3.500 ton werd geschikt bevonden voor hergebruik als aggregaat. 

Elektriciteit

Nog een ontwikkeling: producenten van keramiek gebruiken de warmte van hun ovens voor de voorverwarming en andere toepassingen, zodat er weinig verlies ontstaat. Sommigen zijn ook overgeschakeld naar verwarming met elektriciteit in plaats van gas. Het probleem is echter dat nog te weinig landen een snelle transitie naar elektriciteit aan kunnen. Er bestaan gimmicks waarbij een onderplaat waarop een tegel ligt elektriciteit opwekt als men erover wandelt.

De verbeteringen bij natuursteen zitten hem in de 100 procent recyclage van het koelwater en de verbetering van de industriële diamanten en zaagmiddelen om meer rendement te kunnen halen uit de ontgonnen blokken.

Onderhoud

Voor alle materialen geldt één regel: het gebruik van een hogedrukreiniger is niet aangeraden. Men brengt schade toe aan het oppervlak en de omliggende voegen. Er zijn echter ook hogedrukreinigers die werken met een ronddraaiende borstel. Zolang de straal niet rechtstreeks op de tegel wordt gericht kan dit gebruikt worden.

Keramiek is relatief onderhoudsvriendelijk. Omdat het materiaal niet poreus is, kan vuil zich niet aanhechten, maar het vuil blijft er wel op liggen. Het is belangrijk om de tegels te reinigen. Keramische buitentegels zijn ruwer omdat ze antislip moeten zijn. Deze ruwheid maakt dat reinigen met een dweil stroef zal gaan. Een schuurborstel is het meest geschikte gereedschap.

Natuursteen en beton zijn poreuzer. Aanhechting van vuil gebeurt gemakkelijker. Beton wordt vaak vooraf voorzien van een coating of bescherming. Maar laat dit geen vals gevoel van veiligheid geven. Beton en natuursteen zijn gevoelig voor zuurhoudende producten, denk bijvoorbeeld aan uitwerpselen van dieren.

Met medewerking van Brachot, Ebema, Marlux, Stoneline en Vandix