Zo maakt u een lichtplan

Aandachtspunten voor u opgelijst

Starten met een lichtplan

Ontwerp en tuinverlichtingsplan

Zoals veel projecten start een mooi verlichte tuin met een goed ontwerp. Van grasveld tot vijver en loungehoek, breng alles op schaal in kaart. ‘Bezin eer je begint’ durft men al eens uit te spreken, en ook bij tuinverlichting is dat geen overbodige luxe.

Bekijk samen met uw klant welke onderdelen van de tuin ‘s avonds zichtbaar moeten zijn, welke plaatsen sfeerverlichting vragen, hou rekening met de zichtlijnen van binnen naar buiten en bepaal voor elk onderdeel de juiste lichtrichting, waar de stroomaansluiting moet komen en de plaats van aarding. Als professionele tuinarchitect is het van cruciaal belang om u volledig in te leven in de wereld van de klant en een goed beeld te krijgen van alle verwachtingen.

Type armatuur

Het kiezen van de juiste armatuur is een wisselwerking tussen de klant, de tuinarchitect en de installateur. Bij de keuze van de armatuur speelt de richting van het licht een belangrijke rol. Geïntegreerde verlichting schijnt vanuit de grond, terwijl bovengrondse armaturen rondom verlichten. Let er steeds op dat armaturen niet te dicht bij een pas geplante boom worden geplaatst. De kleine stam moet namelijk ruimte hebben om te groeien en een klein grondspotje zal binnen enkele jaren niet meer voldoende zijn om een grote boom voldoende te belichten.

Lichtbron meestal led

Ledverlichting is al lang aan een sterke opmars bezig en ook in tuinverlichting is deze trend zeer merkbaar. Logisch ook, aangezien dergelijke verlichting tot 85% minder energie gebruikt, een veel langere levensduur heeft, aanzienlijk milieuvriendelijker is, niet warm wordt en schokbestendig is.

aandachtspunten

IP-waarde

Het spreekt voor zich dat tuinverlichting bestand moet zijn tegen extreme weersomstandigheden zoals hagel, regen en sneeuw, maar ook tegen vallend puin dat de wind met zich meedraagt. Hierbij geeft de Ingress Protection-normering – kortweg IP, bestaande uit twee cijfers – een goede indicatie. Enkele IP-waardes keren regelmatig terug in de verlichtingscollecties. De meest courante waardes van buitenverlichting doen we hier uit de doeken:

• IP23: op hoger gelegen, beschutte plaatsen volstaat het om IP23 te gebruiken, beschermd tegen middelgrote voorwerpen van meer dan 12 mm en regendicht;
• IP44: lager tegen de grond wordt het risico op spatten en het binnendringen van water reëler. IP44 is beschermd tegen spitse voorwerpen van minstens 1 mm en is spatwaterdicht langs alle richtingen;
• IP65: aan de straatkant is bescherming van groter belang. Met IP65 is er geen kans op het binnendringen van stof en ook bescherming tegen waterstralen met een lage druk is gegarandeerd;
• IP67: om paadjes en opritten met grondspots op te lichten, moet de verlichting ruime tijd onder water kunnen staan, soms zelfs meerdere uren door plasvorming en op 1 meter diepte. Bovendien is het risico op stof en zand in het armatuur erg groot. IP67 is de veiligste oplossing.

Aparte lichtcircuits

Als uw klant in de woonkamer vertoeft, is het niet noodzakelijk dat de begeleidingsverlichting op de oprit brandt. Plaats daarom steeds aparte lichtcircuits voor accent-, sfeer- en functionele verlichting, zodat uw klant deze onafhankelijk van elkaar kan bedienen.

Lichthinder en -vervuiling

Een tuinpad dat eruitziet als een landingsbaan of een voortuin die verlicht is als een tennisplein; overdreven verlichting zorgt voor hinder en lichtvervuiling. De overdaad aan licht zorgt niet alleen voor ergernis bij buren en een verhoging van de hemelgloed en hemelluminantie, ook dieren ondervinden verstoring van het bioritme. Om dat tegen te gaan is het belangrijk om niet nodeloos lichtpunten te voorzien. Vermijd bijvoorbeeld grondspots op een terras of een oprit als ze niets aanlichten, want dat licht verdwijnt gewoon. Probeer daarnaast in de mate van het mogelijke meer te werken met downlight in plaats van down-uplight en indirect in plaats van direct licht. Kortom, minder is meer