Wanneer enkel natuurlijke plaagbestrijding toegelaten is
Wordt preventief bestrijden de boodschap
Tuinplagen steken steeds meer de kop op door de klimaatopwarming. Een vochtige zomer, afgewisseld met warme perioden, doet het gazon overigens ook geen goed. Wanneer je het ontdekt, is het kwaad veelal geschied. Het ongedierte bestrijden is bijzonder moeilijk geworden omdat enkel nog natuurlijke bestrijdingsmiddelen zijn toegelaten. Tuineigenaars en -professionals zijn daarom genoodzaakt om in te zetten op preventieve maatregelen.
Engerlingen
Engerlingen, de larven van de familie van de bladsprietkevers, vormen ongetwijfeld het grootste plaagprobleem voor een gazon. Vooral de larven van de rozenkever (johanneskever, tuinkever, rozenmeikever), meikever, junikever of meelbloemkever (sallandkever, penseelkever) zijn problematisch.
Je herkent ze aan hun ivoorkleurige, sterk gekromde lichaam, hun dikke, zakvormige achterlijf, en hun bruin gekleurde borstpoten en kop.
Schade
Wortelschade: Engerlingen voeden zich voornamelijk met graswortels. Dit veroorzaakt een verzwakking van het wortelstelsel, waardoor het gras minder efficiënt water en voedingsstoffen kan opnemen. Dit betekent een afname van de grasvitaliteit, wat leidt tot verkleuring (bruin, geel) en verwelking van het gras
Verlies van grasdichtheid: Door wortelvraat verliezen grasplanten hun stevigheid en kunnen ze gemakkelijk loskomen van de bodem. Dit leidt tot kale plekken en een dunner wordende grasmat, wat het uiterlijk van het gazon aanzienlijk vermindert
Verminderde weerstand: Een gazon met beschadigde wortels is minder weerbaar tegen andere stressfactoren zoals droogte, hitte, en ziektes. Dit veroorzaakt mogelijk een verdere afsterving van grasplanten en een verhoogde vatbaarheid voor secundaire plagen en ziekten
Indirecte schade door dieren: Vogels, egels, mollen en andere dieren graven vaak in het gazon op zoek naar engerlingen als voedselbron. Dit graafgedrag kan verdere schade veroorzaken door het omwoelen van de grasmat en het creëren van oneffenheden en kale plekken
Overwinteringsschade: Engerlingen overwinteren veelal in de bodem en kunnen ook tijdens de wintermaanden actief blijven. Dit kan leiden tot aanhoudende schade aan het wortelstelsel gedurende de winter, die zichtbaar wordt in de lente wanneer het gras moeite heeft om te herstellen en opnieuw te groeien
Preventie
Engerlingen ontwikkelen zich in een losse bodemstructuur, een bosrijke omgeving of een extensief beheerd grasveld. Je kunt ze bestrijden door regelmatig te rollen, of door middel van uitdunning (in een bosrijke omgeving).
Vogels graven in het gazon op zoek naar emelten, wat extra schade kan veroorzaken
Emelten
Emelten (larven van de langpootmug) zijn onopvallende, pootloze diertjes met een grijs-grauwe kleur en een maximale lengte van vier centimeter. Ze kunnen veel schade aanrichten en duiken elk jaar op om gazoneigenaars te teisteren.
Schade
Wortelschade: Emelten voeden zich met de wortels van het gras, wat leidt tot een verzwakt wortelstelsel. Hierdoor kan het gras minder goed water en voedingsstoffen opnemen, wat resulteert in bruine of kale plekken in het gazon
Stengelvraat: Naast wortels eten emelten ook de ondergrondse stengels van het gras. Dit leidt tot het loslaten van grasplanten, waardoor ze gemakkelijk kunnen worden uitgetrokken
Verslechtering van de grasmat: De schade aan de wortels en stengels vermindert de dichtheid en de veerkracht van de grasmat, waardoor het gras er dunner en minder gezond uitziet
Indirecte schade door vogels en andere dieren: Vogels zoals kraaien en merels graven in het gazon op zoek naar emelten, wat extra schade kan veroorzaken. Dit kan resulteren in opengereten stukken gazon en nog meer kale plekken
Preventie
Je vindt emelten in een losse bodem en op een vochtig bodemoppervlak tijdens warme en vochtige periodes. Je bestrijdt ze door middel van een goede drainage van de grond. Veel betreden of rollen zorgt voor een dichte bovenlaag en doodt de larven.
Mieren
Kleine hoopjes aarde in het gras duiden op de aanwezigheid van een mierenkolonie.
Schade
Mieren berokkenen vooral schade aan een droogtegevoeliger gazon in de zomermaanden – veelal door het blootleggen van de graswortels.
Preventie
Frequent maaien verstoort het mierennest. Ook bestrijdingsmiddelen behoren tot het pakket aan mogelijke maatregelen – bij regen moet de behandeling ermee herhaald worden.
Rouwvlieglarve
De varenrouwmug is een kleine, zwarte mug die in de volksmond ook wel rouwvliegje genoemd wordt. Zijn larve is grauwbruin van kleur en heeft een donkerbruine, glanzende kop. Als volwassen larve worden ze 10 à 12 mm lang.
Je herkent ze aan afgevreten wortels en plantendelen, gevolgd door pleksgewijze afsterving van het gras. Ze veroorzaken het meeste schade in het voorjaar.
Preventie
Door te veel organische resten in de bovenlaag gedijen ze goed. Ook houden ze van vochtige omstandigheden en profiteren ze van het te lange gras in de winterperiode. Door een mat te rollen wordt contact tussen de wortels en de grond verbeterd. Dien stikstof toe om grasgroei te bevorderen.
Aardrupsen en ritnaalden zijn eveneens ongenode gasten in de bodem, maar dan eerder in de moestuin dan in het gazon. Veenmollen komen slechts sporadisch voor, maar ook zij kunnen aanzienlijke schade aanrichten.
Bestrijd engerlingen pas wanneer je er minstens 10 per vierkante meter telt
Natuurlijke bestrijdingsmiddelen
In België zijn chemische bestrijdingsmiddelen tegen tuinplagen niet langer toegelaten. Het enige biologische bestrijdingsmiddel is aaltjes (nematoden), i.e. microscopisch kleine wormpjes die parasiteren op deze bodeminsecten. De toepassing met aaltjes werkt alleen als ze correct worden ingezet. Bestrijd engerlingen pas wanneer je er minstens 10 per vierkante meter telt. Neem dit waar als schadedrempel.
Stappenplan voor aaltjes
- Zorg na de online bestelling dat je bij de aflevering thuis bent om het pakketje te ontvangen – de aaltjes kunnen best niet te lang in de warmte staan
- Maak het gazon vooraf tot in de diepte vochtig
- Pas toe bij valavond, wanneer de zon niet schijnt, want uv-licht doodt de aaltjes
- Haal bij het gebruik van een sproeier voor de toediening van de aaltjes de filter uit de sproeier en houd een maximale druk van 2 bar aan
- Verdeel de aaltjes goed zodat het hele gazon van aaltjes voorzien is
- Neem ook de borders of planten mee bij de behandeling – engerlingen en emelten zitten in vele gevallen op verschillende plaatsen wanneer je ze aantreft in het gazon
Preventie
Om het gazon te beschermen tegen - en te herstellen van - schade door emelten en engerlingen, is het essentieel om effectieve bestrijdingsmethoden toe te passen:
Gezond gazon onderhouden: Regelmatig maaien, bemesten en goed water geven helpt om een sterk gazon te onderhouden dat beter bestand is tegen plagen. Een goede voeding, water- en luchthuishouding zijn hierbij cruciaal
Beluchting van de bodem: Dit bevordert de wortelontwikkeling en bemoeilijkt de vestiging van larven
Bodemverbetering: Zorg voor een goede drainage en een gezond bodemleven, wat bijdraagt aan een robuuste grasmat die minder vatbaar is voor plagen
Gras kort maaien in de herfst: Houd het gras kort in de herfst, wanneer langpootmuggen en kevers hun eieren leggen. Kort gras vermindert de aantrekkingskracht voor het leggen van eieren
Schoonhouden van het gazon: Verwijder regelmatig organisch afval zoals bladeren en dode grasresten, die emelten en engerlingen kunnen aantrekken
Met medewerking van Advanta, BSI en Pelsis
