Zwembad omboorden: hoe kiest u het juiste materiaal?
De rand van het zwembad versterken en esthetisch afwerken, vermijden dat er hemelwater van de tuin in het zwembad belandt … Een zwembadboord heeft meerdere functies. Over het algemeen heeft u de keuze tussen twee soorten materialen om het zwembad te omlijnen: natuurstenen of keramische zwembadboorden/tegels. Beide materialen zijn verkrijgbaar in verschillende types en afwerkingen, inclusief antislipopties.
NATUURSTEEN
Waarom?
Natuursteen zwembadboorden bieden een breed scala aan mogelijkheden, variërend in soorten natuursteen en verschillende types zwembadboorden: rechte en 180° afgeronde boorden, al dan niet overhangend. Daarnaast zijn meerdere oppervlakte-afwerkingen mogelijk bij natuursteen, waaronder antislipafwerkingen. Natuursteen straalt een natuurlijke charme uit en heeft tevens uitstekende mechanische en thermische eigenschappen.
Waar rekening mee houden?
Weet dat natuursteen gevoelig is voor vlekken. Vlekken door oliën en vetten (bv. door zonnecrème) verdwijnen vanzelf onder invloed van het weer en de zon.
Op zich kan te agressief (zuur) water kalkhoudende stenen aantasten, maar dat probleem stelt zich niet als het water pH-neutraal (+/- 7,3 pH) is. Sowieso is de impact van het water veel kleiner op de zwembadboorden in natuursteen, omdat deze niet voortdurend onder water liggen. In principe kan ook bijna elke natuursteen tegen chloor. Verder moet de gebruikte natuursteen vorstbestendig zijn.
Daarnaast bestaat een kans op vorming van algen of mos, door de natuurlijke porositeit van bepaalde natuursteen. Dit komt voor wanneer de zon lang afwezig is, maar is oppervlakkig en met een product te verwijderen. Of u laat de natuur haar werk doen.
Graniet
Naast de populaire trend van bleke kalkstenen, is graniet de meest gebruikte natuursteen voor zwembadboorden. Het is echter belangrijk om te kiezen voor compact graniet, dat minder absorberend is. Vaak wordt het graniet gevlamd en geborsteld om een antislipeffect te creëren. Graniet staat bekend om zijn sterkte, duurzaamheid, hardheid, kras- en slijtvastheid en hitte- en vorstbestendigheid.
Daarnaast geeft de strakke afwerking met gezandstraald uniform oppervlak aan kalksteen een subtielere kleur. Een interessant detail om te onthouden is dat de lichte structuur ervoor zorgt dat vuil minder zichtbaar is, wat het onderhoudsgemak aanzienlijk verbetert.
KERAMISCH
Waarom?
Keramische tegels zijn in verschillende afmetingen, afwerkingen en kleuren verkrijgbaar: unikleuren, graniet- en zandsteen/kalksteendesigns, beton- en houtdesigns … Zwembadboorden in keramiek zijn altijd te vervaardigen uit tegels. De standaard randafwerkingen zijn: een vellingkant, afronding of een in verstek gelijmde boord. Ze zijn bestand tegen chloor, zuren en uv, en zijn antislip.
Doordat het materiaal weinig tot niet poreus is, kunnen zich geen verontreinigingen in de poriën afzetten. Evenmin vormen zich algen of mos. Tegelijk hebben de zwembadboorden/tegels goede mechanische en thermische eigenschappen en zijn ze vorstbestendig.
Waar rekening mee houden?
Door de ruwheid van het oppervlak, kan zich wel makkelijk vuil afzetten, maar dat geeft enkel oppervlakkige vlekken. Daarnaast bent u enigszins beperkt in uw maatwerk, door de beschikbaarheid van de formaten. 60 cm lang is vandaag standaard, maar het aantal formaten stijgt. De keuze valt meer en meer op 80 x 80 cm of groter.
Volkeramisch
Als u een zwembad met keramische zwembadboorden/tegels omboordt, mag u enkel de volkeramische variant kiezen, die weinig poreus is, weinig water absorbeert en zo ook vorstbestendig is. Verder zijn volkeramische boorden/tegels sterk en duurzaam, kras- en slijtvast, hygiënisch en onderhoudsvriendelijk en bestand tegen chloor en zuren. Ze zijn allemaal uv-bestendig.
HOE KIEST U HET MATERIAAL?
Bestendigheid
Om te beginnen, moet het materiaal vorstbestendig zijn. Verder dient de gekozen natuursteen of keramische zwembadboord/tegel tegen chloor bestand te zijn. Zeker voor onderwatergebruik is het belangrijk dat het materiaal bestand is tegen zuren, zout, vocht, vlekvorming en uv.
Type zwembad
Welk zwembad u ook kiest, weet dat uw boord in natuursteen, wanneer deze nat wordt, donkerder wordt door de opname van water. Kies bij een overloopzwembad, waarbij de boord permanent onder water staat, een materiaal en afwerking die geschikt is volgens de toepassing en uw verwachtingen.
Veiligheid
Een antislipoppervlakte is een absolute aanrader. Een minimumwaarde van antislip voor natuursteen is een waarde hoger dan 35 in natte omstandigheden volgens de standaardproef. Bij keramische tegels wordt hiervoor de notatie R11 gebruikt.
Eenheid in de tuin
Om de ruwe randen van een zwembad weg te werken, worden vaak standaard zwembadboorden aangebracht. Helaas sluiten deze nooit voor de volle 100% aan bij uw terrastegels. Wilt u wel één harmonieus geheel creëren, dan kiest u voor een zwembadrand in hetzelfde materiaal en met dezelfde uitstraling als uw omringende terrastegel. Uw zwembad vloeit dan naadloos over naar uw patio of terras, waar u lekker neerploft voor een paar uren vacation at home.
Plaats van zwembad
Op zich ligt het zwembad het best zoveel mogelijk in de zon, en zo ver mogelijk weg van bomen en struiken die bladeren verliezen. Maar aangezien het zwembad dan in de volle zon ligt, gebruikt u het best geen donkere zwembadboorden/tegels: deze worden snel te warm.
PLAATSING IN EEN NOTENDOP
Gestort beton/opgemetste betonblokken
Zwembaden met een vloer uit gestort beton en wanden uit opgemetste betonblokken worden ofwel betegeld, ofwel van een liner voorzien. Bij betegeling brengt u eerst waterdichtingssystemen aan, die doorlopen over de rand, waar dan later de zwembadboord op komt. Hetzelfde procedé volgt u bij zwembaden waarbij de vloer en wanden uit gestort beton bestaan.
Prefabkuip
Bouwt u het zwembad met een prefabkuip uit polyester, polyetheen of inox? Dan brengt u langsheen de kuip een verharding uit gestabiliseerd zand of chape aan. Daarover komt dan deels de zwembadboord te liggen. Naargelang het materiaal waaruit de kuip bestaat, moet u andere richtlijnen van de lijmfabrikanten volgen.
Hoe boordstenen plaatsen?
Ofwel plaatst u eerst de hoeken, en werkt u naar het midden toe, ofwel doet u het omgekeerde. Dit is een esthetische keuze, waarbij de smalle tegels ofwel aan de hoeken zichtbaar zijn, ofwel in het midden. U tekent dit wel het best eerst even uit, zodat u geen reepje van 5 cm overhoudt.
Opdat de boordstenen niet los komen bij te veel kracht, legt u het materiaal vol in de lijm. Verlijm zowel de ondergrond als de achterzijde van de boordsteen. Na uitharding van de tegellijm spuit u de voeg tussen de overhangende rand en liner/betegeling op met chloorbestendige afdichtingskit. Ook de voegen tussen de boordstenen werkt u af met een aangepaste kit, een zand/cementvoeg of een verbeterde voegmortel.
De boord moet in helling liggen met de afwatering weg van het zwembad, zodat het regenwater dat naast het zwembad valt, er niet in terechtkomt. Het water kan dan afwateren naar de graskant of een afvoergoot.
Met juiste lijm en voegmiddelen
Belangrijk is dat u de juiste lijm en voegkit gebruikt, aangepast aan de materialen waaruit het zwembad en de kuip bestaan. U zal bijvoorbeeld een speciale lijm moeten gebruiken als die voortdurend onder water staat. Houd steeds het calciumcarbonaatevenwicht in het oog: een te grote afwijking kan zowel voegsel, lijm als tegel beschadigen.
Afwatering
De afwatering moet via een draineerlaag aan het eind van de betegeling buiten, of via een afvoergoot met dubbele inlaat. Daarvoor worden vaak goten uit polypropyleen of andere materialen als polybeton gebruikt.
HOE AFWERKEN?
De basisafwerking is een boord zonder 'neus'. Daarbij oogt de voorzijde even dik als de steen of zwembadboord/tegel. Deze kan dan recht verzaagd zijn met een microfacet (anders te scherp), of afgerond worden (90° of 180° afgerond). Een afgeronde neus zit niet alleen makkelijker, maar is ook veilig.
Alternatief werkt u af met een opgedikte boord met een versterkte verstekrand (min. 40 mm). Bij deze strakke afwerking sluit de boord dichter tegen de waterspiegel aan.
Met medewerking van Brachot, Impermo, Stoneline en Vandix
