Je gazon verticuteren: handmatig of machinaal?

Om je gazon te verticuteren, kan je met een verticuteerhark te werk gaan. Wie die handarbeid niet ziet zitten, kiest beter voor een verticuteermachine. We geven mee waarop je moet letten bij de keuze van de juiste verticuteertool.

 

Handmatig verticuteren

Met een verticuteerhark

Voor kleinere gazons of lokaal onderhoud is een verticuteerhark of -vork ideaal. Een verticuteerhark lijkt op een gewone hark, maar heeft scherpe messen of tanden die bij het trekken door de grasmat de viltlaag lostrekken en afvoeren.

Veel verticuteerharken hebben platte, rechte messen of tanden die onder een lichte hoek naar beneden staan. Ze werken als kleine snijmesjes die door de viltlaag snijden. Sommige modellen hebben haakvormige tanden. Deze grijpen het mos en dode grassprieten beter vast, waardoor het eenvoudiger mee naar boven komt bij het trekken.

Waarop moet je letten bij de keuze van een verticuteerhark?

• Materiaal van de messen: Ben je van plan om twee keer per jaar te verticuteren? Kies dan voor een verticuteerhark met stalen messen of tanden die moeiteloos door harde viltlagen en mos kunnen snijden. Goedkopere varianten met kunststof messen of messen van niet geharde metalen doen ook hun werk, maar zullen sneller bot worden.
  
• Breedte van de hark: Ook de breedte van de hark is bepalend; een bredere hark maakt het werk sneller, maar kan lastiger zijn in kleine of smalle gazons. Voor precisiewerk kan een smallere hark dan weer handiger zijn.
• De steel: De lengte van de steel moet passen bij je lichaamslengte om efficiënt en zonder overbelasting te werken. Idealiter kies je voor een hark met een verstelbare steel. Qua materiaal heb je houten of kunststof stelen. Beide zijn sterk, maar een houten steel zal je van tijd tot tijd al eens moeten onderhouden, terwijl een kunststof steel sneller voor blaren op je handen zal zorgen omdat het, in tegenstelling tot hout, geen zweet opneemt.
• Wielen: Om nog makkelijker te werken, rusten fabrikanten verticuteerharken vaak ook uit met wieltjes. Het gewicht van de hark rust gedeeltelijk op de wielen, waardoor de belasting voor de armen en rug kleiner wordt en je gelijkmatiger kunt werken.

Hoe ga je te werk met een verticuteerhark?

Loop rustig over het gazon terwijl je de verticuteerhark voor je uit duwt. Zorg ervoor dat je gelijkmatige stroken maakt en overlap de stroken een beetje om ervoor te zorgen dat je alle delen van het gazon behandelt. Het is belangrijk dat je niet te diep verticuteert, want dit kan het gras beschadigen. Hier geven we meer tips.

 

Machinaal verticuteren

Met een verticuteermachine

Voor grotere gazons ben je beter af met een gemotoriseerd verticuteertoestel. Deze is meestal voorzien van een slingeras waarop de messen gemonteerd zitten, en een opvangbak. We geven mee waarop je moet letten.

Elektrisch of op benzine?

• Elektrische verticuteermachines op snoer: Als je gazon nabij het huis ligt met een stopcontact binnen reikwijdte, kan een elektrisch model soelaas bieden. Ze zijn licht, gebruiksvriendelijk en vergen weinig onderhoud - ideaal voor middelgrote tuinen. Let wel op het bereik van het snoer.
• Elektrische verticuteermachines op accu: Zoals bij alle tuintools wordt er volop ingezet op verticuteermachines die werken op batterij. Je kan mobieler werken, want je bent niet afhankelijk van snoerlengte. Zorg enkel dat de batterij goed opgeladen is voor je aan het werk gaat, of dat je een tweede batterij in de lader steekt terwijl je met de andere in de machine werkt. Zo kan je switchen indien nodig.
• Benzineverticuteerders: voor grote gazons of professioneel gebruik zijn er ook krachtige benzinemodellen. Ze kunnen diep en langdurig werken, maar zijn zwaarder, lawaaieriger en vragen meer onderhoud (olie, bougie, brandstofmengsel...).

Het vermogen

Het vermogen van een verticuteermachine bepaalt hoe krachtig het toestel het vilt en mos uit je gazon kan trekken. Dit wordt uitgedrukt in watt (W) bij elektrische modellen en in pk of cilinderinhoud (cc) bij benzinemachines. Voor een kleine stadstuin is een elektrisch toestel met 1.000 tot 1.200 watt doorgaans voldoende. Voor middelgrote tot grote tuinen kies je beter een machine met 1.500 watt of meer.

Let bij accutoestellen op de accuspanning (Volt) en capaciteit (Ah): hoe hoger deze waarden, hoe krachtiger en langer je kan werken. Een krachtigere machine zorgt voor een vlottere bewerking, maar weegt vaak ook wat zwaarder. Een goede afweging is dus belangrijk.

Benzinemodellen met een vermogen van 3 tot 5 pk bieden de kracht die nodig is voor intensieve klussen of zwaar vervilte oppervlakken. 

Mes of pen?

• Verticuteren met messen: De meeste verticuteermachines gebruiken messen die de bodem licht insnijden en vilt of mos losmaken. Ideaal voor intensieve voorjaars- en najaarsbeurten. De messen zitten gemonteerd op een slingeras. De messen zijn vaak spiraalsgewijs geplaatst, waardoor ze beurtelings in de grasmat grijpen.
  
• Beluchten met pennen: Sommige modellen beschikken ook over een aparte beluchtingsrol met pennen. Die perforeren de bodem zonder materiaal te verwijderen, en verbeteren zo de opname van lucht en water. Dit gebruik je dus niet om zomaar te verticuteren, maar wanneer de bodem te verdicht is naar een drassige periode.

Werkbreedte en diepte-instelling

• De werkbreedte bepaalt hoeveel gazon je in één keer behandelt. Voor kleine tuinen is 30 cm voldoende, voor grote gazons kies je beter 35 tot 40 cm.
• De werkdiepte is cruciaal: te diep insnijden beschadigt de wortels, te oppervlakkig heeft weinig effect. Kies een toestel met verstelbare diepte (meestal van -5 mm tot -15 mm), zodat je de behandeling kan afstemmen op de gazonconditie.

In tegenstelling tot handmatige verticuteerders, beschikken verticuteermachines over meerdere standen waarmee je de werkdiepte instelt. Zo bepaal je zelf hoe diep de messen of pennen in de bodem dringen. Een ondiepe stand is ideaal voor licht onderhoud of beluchten, terwijl een diepere stand beter is bij hardnekkig vilt of een eerste voorjaarsbeurt.

Dankzij deze verstelbare standen kan je de behandeling aanpassen aan de seizoensperiode, bodemgesteldheid of staat van het gazon, en werk je efficiënter zonder het gras te beschadigen.

Ergonomie en gebruiksgemak

Let bij de keuze van je toestel ook op het gewicht, zeker als je lange tijd moet werken of een hellend terrein hebt. Veel modellen zijn uitgerust met:

• Een inklapbare duwboom voor compact opbergen;
• Draaggrepen voor eenvoudig transport;
• Grote opvangbak (30-50 liter) voor het afvoeren van mos en vilt;
• Wielen met goede grip voor vlotte voortbeweging.

Sommige toestellen bieden zelfs zelftrek aan, waarbij de machine zich deels zelf voortbeweegt.

Het geluidsniveau

Het geluidsniveau van een verticuteermachine wordt uitgedrukt in decibel (dB) en varieert sterk naargelang het type toestel. Elektrische modellen zijn relatief stil en produceren gemiddeld tussen 85 en 95 dB.

Benzinemachines daarentegen kunnen gemakkelijk meer dan 100 dB bereiken, wat aanzienlijk luider is en gehoorbescherming vereist. Houd hier rekening mee als je in een rustige buurt woont of geluidsgevoelig bent. Let bij de aankoop dus niet alleen op vermogen, maar ook op het geluidsniveau.

 

In een notendop
Een verticuteerhark kies je voor kleine gazons of plaatselijk onderhoud, als je met wat handarbeid mos en vilt wilt verwijderen zonder lawaai, elektriciteit of grote investering. Een verticuteermachine is handiger bij grotere gazons of wanneer de viltlaag erg dicht is, omdat die sneller, gelijkmatiger en met minder fysieke inspanning werkt – vaak ook meteen met een opvangbak, zodat je achteraf minder opruimwerk hebt.

Lees hier meer tips voor het verticuteren van je gazon.