Handgereedschap voor het gazon

We hebben allemaal wel een grasmaaier en misschien ook een grastrimmer om het gazon te onderhouden. Er zijn echter ook andere hand- en steelgereedschappen die uiterst praktisch kunnen zijn voor het onderhoud van je grasmat, afhankelijk van het soort onderhoud dat je wilt uitvoeren natuurlijk. We geven een overzicht.

 

Handgereedschap kiezen

Om te maaien en te knippen

Je gras maaien doe je natuurlijk met een grasmaaier. De randen van je gazon kan je vervolgens aanpakken met een grastrimmer. Heb je slechts een kleine tuin en lijkt de aankoop van een elektrische grastrimmer een tikkeltje overbodig? Dan kunnen deze handmatige tools soelaas bieden voor het bijknippen van graskanten langs paden, bloemborders of muren, waar een grasmaaier moeilijk bij kan. 

Grasschaar

Een grasschaar is een handmatig gereedschap met twee messen, die zoals een schaar werken, maar dan specifiek om gras of ander laag gewas nauwkeurig te knippen. Deze tool is meestal klein, lichtgewicht en ergonomisch ontworpen. De messen van de schaar zijn veelal kantelbaar, en kunnen naar rechts en links worden gedraaid om op moeilijke plekken te kunnen snijden. De messen zijn vaak ook behandeld met een coating die ervoor zorgt dat het gras er niet aan blijft kleven. 

Er bestaan ook uitvoeringen van een grasschaar met een (al dan niet telescopische) steel. Daarbij kan je ook de schaar via het handvat van de steel bedienen. Dat heeft het evidente voordeel dat je niet moet bukken om te knippen. Voor extra mobiliteit kan het steelgereedschap onderaan ter hoogte van de schaar ook uitgerust zijn met wielen.

Je kan een grasschaar, naast de graskanten, ook gebruiken om details in je gazon aan te pakken, zoals rondom bomen of bloemperken. Elders in de tuin kan je een grasschaar ook inzetten voor fijn snoeiwerk dat meer precisie vereist.

Kantafsteker

Een kantafsteker is een handmatig steelgereedschap met een halfrond, scherp metalen blad, vergelijkbaar met een platte schop. Dankzij de voetsteuntjes op het blad kan je voldoende kracht uitoefenen. Door met het mes in de grond te steken en een lijn te volgen, kun je overtollig gras of uitlopers verwijderen en duidelijke afscheidingen maken. Zo zorg je voor een nette, verzorgde graskant.

Tip: Engelse rand
Een kantafsteker is de ideale tool om zogenaamde 'Engelse gazonranden' te creëren. Een Engelse gazonrand is een zuiver afgestoken rand tussen het gras en een bloemenperk of border, waarbij er geen fysieke scheidingsrand uit ander materiaal aanwezig is. Je creëert er een strakke look mee, maar het is wel onderhoudsintensief. Een Engelse rand moet immers om de paar weken bijgeknipt of nagestoken worden.

Kantenroller

Een kantenroller is eigenlijk een variant op een kantafsteker, maar dan met een volledig rond snijwiel. Je duwt het snijwiel recht in het gazon, waarna je hem tot een hoek van 45° draait. Vervolgens loop je langs de boord van het gazon en duw je het wiel vooruit.

 

Voor beluchting

Gazonprikker of prikroller

Wanneer je je gazon wil beluchten, kan je gebruikmaken van een prikroller. Dit is een cilindervormig gereedschap met holle tanden of pinnen, bevestigd aan een handvat. Door de prikroller vooruit te duwen, kun je het gazon beluchten en bodemverdichting tegengaan. Zo zorg je ervoor dat lucht, water en voedingsstoffen beter in de bodem kunnen doordringen, wat vooral nuttig is bij een verdichte grasmat.

Verticuteerhark of verticuteerroller

Voor het handmatig verwijderen van mos, dood gras en vilt uit het gazon - verticuteren dus -, kan je een verticuteerhark gebruiken. Hiermee belucht je het gazon oppervlakkiger dan met een prikroller. Je stimuleert er eveneens de groei van gezond gras en voorkomt verstikking. De scherpe, verzinkte tanden van de verticuteerhark trekken de grond open. Daarna ziet je gazon er eerst vrij ellendig uit, maar het gras herstelt zich snel.

Een variant hierop is de verticuteerroller: een verticuteertoestel met wieltjes. Door de slingeras is het met dat gereedschap minder lastig werken dan met een verticuteerhark.

Voor herstel en egalisatie

Onkruidsteker

Een onkruidsteker is een handgereedschap met een smalle, vaak V-vormige punt waarmee je eenvoudig onkruid, inclusief wortels, uit je grasmat kunt verwijderen. Het wordt vooral gebruikt voor diepgewortelde planten zoals paardenbloemen.

Gazonhark

Om een groot gazon te onderhouden, kies je beter voor een (tot 2 x) bredere gazonhark met fijne tanden. De grasvanginrichting zorgt ervoor dat je gras (bijvoorbeeld maairesten die je niet wil laten liggen) en bladeren vlot bijeen kan harken.

Tuinhark

Moet je kale plekken bijzaaien? Wil je zaden of zand na het bijzaaien verdelen over de grond? Dan is een klassieke tuinhark de tool die je nodig hebt. De tuinhark of rechte hark is voorzien van robuuste metalen tanden om de iets zwaardere grond open te breken.

Ook voor het onderhoud van paden in grof grind is deze hark aangewezen. Wil je gedetailleerder werken in zaaibedden of borders, dan kies je beter voor het smallere broertje met minder tanden.

Voor het opruimen

Bladhark

Voor het verwijderen van bladeren en ander los materiaal van het gazon, zonder het gras te beschadigen, gebruik je een bladhark of bladrijf. Deze is uitgerust met lange, veerkrachtige tanden van verenstaal, hoogwaardige kunststof of bamboe. Op heel wat modellen zijn de tanden ook in de breedte verstelbaar, volgens het tuinafval dat je bijeen moet harken.

Vuilgrijper op steel

Om losse rommel of brokken afval van het gazon te verwijderen zonder te bukken, kan je een vuilgrijper op steel gebruiken. Deze is uitgerust met een grijpmond onderaan de steel, die je met een handvatmechanisme aan het andere eind kunt bedienen. Vaak is de steel telescopisch.

Voor bemesting

Strooiwagen

Mestkorrels kan je vanuit een emmer breedwerpig met de hand uitstrooien over je grasmat. Voor het gelijkmatig strooien van meststoffen, kalk of graszaad over een groter gazon ben je beter af met een strooiwagentje. Je hoeft enkel de korrels in de bak te gieten. Door de strooiwagen vooruit te duwen worden de korrels gelijkmatig over het gazon verdeeld.

Handstrooier

Voor zeer kleine oppervlakken (bijvoorbeeld te herstellen kale plekken), kan je ook gebruikmaken van een handstrooier. Je doet de korrels in het reservoir en een mechanisme (zoals een draaiende schijf of een doseerwiel) zorgt voor een egale verspreiding van het materiaal bij bediening van het handvat of een hendel. De strooibreedte kan je vaak handmatig instellen.

 

Steelgereedschap onderhouden

Roest verwijderen

Bij steel- en handgereedschappen met een metalen blad kan er na verloop van tijd roest optreden. Om de roest te verwijderen, maak je het metaal eerst schoon door te schuren met een staalborstel. Maak het steelgereedschap weer schoon en doe er ter bescherming ten slotte nog wat olie op, met een kruipoliespray of – ecologischer – lijnzaadolie.

Snede herstellen

Heeft de snede van je kantafsteker of grasschaar al veel te verduren gekregen? Dan kan je die gemakkelijk weer wat scherper zetten met een vijl. Met een haakse slijper werk je echter vlugger. Gebruik dan wel een lamellenschijf in plaats van een slijpschijf, je zou daarmee immers te veel materiaal weghalen.

Steel herstellen

Is je steel van hout? Dan kunnen daar na verloop van tijd modderresten in komen en kan deze na regelmatig gebruik wat ruw aanvoelen. Als je de modder eraf krabt, kunnen splinters bloot komen te liggen. Daarom kan het geen kwaad om de steel eens glad te schuren met schuurpapier of staalwol. Breng nadien een laagje vernis aan met een doek.

Vernis is echter stug en kan voor blaren zorgen als je er lang mee werkt, daarom kan je het ook behandelen met gekookte lijnzaadolie of zonnebloemolie, dat maakt je hout zachter.

De meeste stelen bestaan tegenwoordig echter uit composietmateriaal (gelakt, geanodiseerd aluminium) en zijn nagenoeg onderhoudsvrij.