Welke zaagmachine gebruiken voor welke klus?

Er bestaan talloze tools om iets te verzagen tijdens houtbewerkingen, maar elke machine heeft zo haar eigen capaciteiten. Wat elk type in zijn mars heeft, kun je lezen in dit artikel.

 

Kleine zaagmachines

De decoupeerzaag

Een decoupeerzaag lijkt niet meteen een heavy allrounder, maar toch is ‘ie veelzijdig in gebruik. Dankzij het dunne, wendbare zaagblad kan je er makkelijk bochten of rondingen mee zagen. Rechte zaagsneden zijn uiteraard ook mogelijk, maar dan moet je een vaste hand hebben om de afgetekende richtlijn te volgen. Beter is om de voetplaat van de machine langs een vastgeklemde regel of geleider te duwen. Bij sommige decoupeerzagen kan je zelfs het zoolblad in een hoek aanpassen, zodat je ook in verstek kan zagen.

De grote veelzijdigheid ligt ook in de verschillende beschikbare zaagbladen voor diverse materialen zoals hout, mdf, kunststof, metalen profielen en gipsplaten. Kies dan wel het geschikte zaagblad. De dunne figuurzagen zijn er voor het precisiewerk met vele hoeken en bochten. Fijnere zaagjes met veel tanden zagen trager, ideaal om versplintering van je zaagsnede te vermijden. De grovere types van zagen happen met hun robuuste tanden makkelijker in dikkere materialen. Met een universeel zaagje heb je een echte allrounder in huis.

Typisch aan een decoupeerzaag is dat je de snelheid van het zaagblad kan regelen. Als je die instelt met minder slagen per minuut, en dus trager zaagt, gaat het zaagblad minder zwiepen en zal je een mooie, rechte zaagsnede bekomen. Soms is dat niet nodig, en wil je gewoon vlug iets afkorten. Dan kan je er wat meer snelheid achter zetten. Onthoud wel deze vuistregel: als je werkstuk uit harder materiaal bestaat, werk dan aan een lagere snelheid. Zacht materiaal kan aan hogere snelheid. Je zaagt een werkstuk van kunststof ook beter op een lagere snelheid, anders ontstaat er te veel warmte en gaat het materiaal smelten.

Naast een aanpasbare snelheid, is een decoupeerzaag uitgerust met een pendelslag. Dit is een handigheid waarbij je het zaagblad niet alleen op en neer beweegt, maar ook tegelijkertijd naar voren en achteren. Zo zal het zaagblad vlugger doorheen het materiaal bijten. Deze stand is dan wel niet bedoeld voor fijn zaagwerk. Gewoon om snel iets af te korten.

Houd er rekening mee dat het zaagblad behoorlijk kan zwiepen, waardoor deze tool minder geschikt is voor het maken van exact loodrechte zaagsneden. Zeker wanneer het zaagblad na verloop van tijd botter begint te worden. Met de decoupeerzaag ga je ook geen ruwe, zware balken te lijf of grote panelen. Daarvoor belast je de machine te veel en heb je betere alternatieven.

Gebruik

• balkjes op maat zagen
• bochten of rondingen uitzagen
• rechte zaagsneden (idealiter met vastgeklemde regel/geleider)
• hoeken zagen
• verstek zagen

 

Multitool

Een multitool lijkt slechts een speeltje, maar zodra je die hebt, kan je jezelf redden uit vele situaties. Naast allerlei schuuraccessoires kan je er ook diverse soorten oscillerende zaagbladen op monteren. De machine, klein en niet zwaar, ligt goed in de hand om kleine, maar moeilijk bereikbare zaagklusjes op te lossen. Je kan een rot stuk hout uit een kozijn verwijderen of een deurstijl afkorten om het laminaat eronder te passen. In geen tijd speel je het klaar.

Gebruik

• lichte zaagklussen op moeilijk te bereiken plaatsen

 

Reciprozaag

Met een flexibele krachtpatser als de reciprozaag, ook wel sloopzaag genoemd, kun je kunststof of metalen buizen afzagen, of ga je diverse sloopwerkzaamheden te lijf. Het zaagblad is lang en soepel, zo kan je vlot bochten maken of ergens tussen passeren. De zaagsnede is wel ruw, maar voor het slopen heb je geen perfecte zaagsnede nodig. Ook hier heb je een pendelstand om het zaagblad snel vooruit te doen happen in het materiaal.

Gebruik

• balken op maat zagen (ruw)
• kunststof of metalen buizen afzagen
• afbraakwerken
• zagen in bochten en nauwe ruimtes

 

Figuurzaag

De figuurzaag is een soort miniversie van de lintzaag, maar wel uitgerust met een zeer fijn zaagblad van enkele millimeters dik. Het is geschikt voor het zagen van zeer dunne en zachte materialen en wordt voornamelijk gebruikt voor miniatuurbouw.

Gebruik

• heel fijn of dun hout verzagen

 

Grotere zaagmachines

Afkort- en verstekzaag

Ook de afkortzaag is een krachtige machine, die je enkel gebruikt voor het afkorten van lange latten, balken, planken of laminaat en evengoed voor profielen of buizen uit kunststof of licht metaal. De afkortzaag levert zeer exacte zaagresultaten op doordat je telkens heel stabiel het zaagblad laat zakken en telescopisch ietwat kan uitrekken. Ook hier is het zaagblad kantelbaar om onder een bepaalde hoek te zagen. Hoe groter het zaagblad, hoe groter de zaagdiepte.

De meest voorkomende maten van zaagblad zijn 216 mm, 254 mm en 305 mm. Stem dus goed af hoe groot het zaagblad van je afkortzaag moet zijn, want je kan geen groter zaagblad monteren dan voorzien. Het bereik ervan is namelijk beperkt tot z’n ontwerp.

Gebruik

• afkorten van balken
• afkorten van laminaat
• afkorten van profielen of buizen uit kunststof of licht metaal
• verstek zagen van balken (voor bijvoorbeeld een kader) of plinten
• dubbel verstek zagen

 

Cirkelzaag

Een cirkelzaag is een krachtige machine om snel en nauwkeurig recht door hout te zagen, zoals plaatmateriaal, balken, planken, enzovoort. Om een optimale rechte zaagsnede te verkrijgen, gebruik je het beste een geleider of stootblok waar je de voetzool tegen kunt duwen. Je moet dan wel rekening houden met de afstand van het zaagblad tot de voetzool, zodat het zaagblad juist op de markering uitkomt. Bochten of afrondingen zijn geen optie met de cirkelzaag. Indien de voetplaat verstelbaar is, kan je er ook in verstek mee zagen.

Let ook op het verschil tussen een handcirkelzaag met pendelkap, die je voor gewone zaagwerken gebruikt, en een invalcirkelzaag, waarbij je bovenop of middenin het werkstuk begint te zagen. Hierbij kan je de diepte telkens regelen, zodat je in meerdere keren de volledige zaagdiepte bereikt. Dit geeft een heel zuivere zaagsnede met het minst risico op versplintering. Dit is ideaal om plaatmateriaal te verzagen.

Gebruik

• afkorten van laminaat
• afkorten van brede planken
• langszagen (mits geleider)
• langsverstek zagen
• invallend zagen
• grotere platen verzagen
• sponningen en blinde groeven zagen

 

Tafelzaag

Een tafelcirkelzaag combineert de kracht van een handcirkelzaag en biedt daarnaast een stabiele ondergrond voor het zagen van bredere en lange materialen. Met de bijhorende geleider zaag je zeer nauwkeurige maten uit, maar daarvoor moet je telkens vanaf het zaagblad tot aan de geleider meten. Ook hier is het zaagblad doorgaans kantelbaar, ideaal om in een hoek te zagen. Een tafelzaagmachine waarbij je ook de hoogte kan regelen, geeft je veel opties voor het zagen van verschillende breedtes. En tegelijkertijd stelt het je in staat om een groef in je werkstuk te zagen.

Gebruik

• balken afkorten (mits geleider)
• afkorten van laminaat
• afkorten van brede planken
• dubbel verstek zagen
• langszagen met de langsgeleider
• langsverstek zagen
• grotere platen verzagen
• sponningen en blinde groeven zagen

 

Combizaag

Sommige afkort- en verstekzagen zijn bovenaan ook uitgerust met een tafelzaag. Op die manier kun je ze als een mobiele tafelzaag gebruiken. Bij andere combizagen kan de behuizing 180° rond de as draaien. Eigenlijk combineren deze dus de voordelen van een tafelzaag en een afkortzaag. Een combizaag heeft wel wat beperkingen. Het extra gewicht maakt deze zaag minder makkelijk te hanteren dan een afkortzaag. Het tafelblad is beperkter qua formaat dan dat van een tafelzaag.

Gebruik

• balken afkorten
• afkorten van laminaat
• afkorten van brede planken
• verstek zagen van balken (voor bijvoorbeeld een kader) of plinten
• dubbel verstek zagen
• langszagen met de langsgeleider
• langsverstek zagen
• sponningen en blinde groeven zagen

 

Lintzaag

De lintzaag is nuttig om flauwe bochten of grillige vormen te zagen. Op de zaagtafel heb je redelijk wat marge om zowel kleine werkstukken tot grote platen te ondersteunen en telkens te verdraaien. Het is wel een mastodont met veel vermogen in je werkplaats, maar als hobbyist kan je met een gewone decoupeerzaag evengoed uit de voeten.

Gebruik

• bochtwerk
• grillige vormen
• grote werkstukken

 

Kettingzaag

Gezien de ruwe zaagsnede, gebruik je voor zware snoeiwerken of het rooien van brandhout beter een kettingzaag. Een kettingzaag heeft een groter vermogen om langer belast te worden, en het rigide kettingzaagblad is hiervoor beter uitgerust. Het kettingzaagblad is gevormd uit een stalen zwaard waarlangs een ketting met schakels voorzien van zaagtanden loopt. De machine heeft veel vermogen en is niet bedoeld voor maatwerk, maar voor grover zaag- en sloopwerk. Wees altijd alert op nagels om beschadiging van de zaagketting te voorkomen.

Gebruik

• zware snoeiwerken
• brandhout rooien
• grof zaag- en sloopwerk