Hügelbedden aanleggen in je tuin

Dood hout is een geweldige voedingsbodem om groenten, kruiden, enz. op te kweken. Je kunt dit principe in je eigen tuin toepassen in de vorm van Hügelcultuur. We leggen uit hoe dat in zijn werk gaat. 

Hügelcultuur in je tuin

Wat zijn Hügelbedden?

Het verhaal begint in Tasmanië. Wetenschappers deden er onderzoek naar de geweldige flora en fauna in het regenwoud. In tegenstelling tot de klassieke landbouw - waar met scheikundige meststoffen niet altijd goede resultaten geboekt werden en de planten niet zo ziekteresistent waren - draait het ecosysteem daar moeiteloos zonder enige bemoeienissen van de mens. Uit het onderzoek bleek dat het dode hout in het woud een cruciale rol speelt als voedingsbodem voor de volgende generatie planten én water vasthoudt. Een principe dat je dus ook kan toepassen op voedselteelt.

Ook in je tuin kan je ermee aan de slag. Bij Hügelcultuur bouw je verhoogde tuinbedden of heuvels die voornamelijk uit hout bestaan. Hout dat onder de laag aarde traag begint te rotten en op die manier voor vele jaren zorgt voor een permanente organische verrijking van het tuinbed. De bedden vereisen geen extra water en door het warmtegenererende verteringsproces verleng je er het groeiseizoen mee. Tot slot is het mooi meegenomen dat je resthout en snoeihout nuttig kan hergebruiken. 

 

DE OPBOUW VAN EEN HÜGELBED

Als eerste stap moet je een kuil maken in de grond, waar je het hout in kan gooien. Daarop strooi je een compoststarter zodat het hout kan fermenteren, oftewel composteren. Vervolgens dek je de houtlaag af met de grond die je afgegraven hebt voor de put. Op die manier verkrijg je een ecosysteem vol met voedsel en water voor nieuwe plantjes, zonder dat je op lange termijn nog extra meststoffen zal moeten toevoegen.

 

de put vullen

In principe kan je heel dikke boomstammen gebruiken om de put te vullen, maar als je fijner snoeihout hebt liggen, kan je dat recupereren. Volgens de theorie moet je beginnen met de zware takken onderaan te leggen, zeker als je boomstammen gebruikt. In dit geval werd de volgorde omgedraaid: we begonnen met fijn materiaal en bedekten dat vervolgens met zwaardere takken, waardoor alles compacter werd.

TIP
Hout dat moeilijk in de kuil past, kan je met de zaag of takkenschaar aanpassen.

 

composteren

Het hout dat je nu in de grond hebt gestoken, is een bron van koolstof en stikstof. Het kan echter nog niet door de wortels van de planten worden opgenomen omdat het hout eerst moet composteren - onder invloed van gisten, schimmels en bacteriën. Dit proces vindt ook plaats in een bos. 

Je kunt dit proces opstarten met een compoststarter (bokashi, compost of beide). Goed verteerde compost is wat je nodig hebt. Dit werkt als een spons: het zit niet alleen vol met voedingsstoffen, maar neemt ook veel water op. De micro-organismen die erin leven, zijn nodig om het hout te laten ontbinden. Dit is een proces dat jaren kan duren, afhankelijk van de dikte van de boomstammen, en dat is precies de bedoeling. Het hout, dat dient als buffer van koolstof en stikstof, wordt onder invloed van de micro-organismen omgezet in compost en zal de planten die je in je Hügelbed gaat planten, langdurig van voedsel voorzien.

 

deklaag

Dit wil echter niet zeggen dat je niet onmiddellijk kan starten met planten. De constructie die je nu al hebt gemaakt, dek je af met aarde. Zo ontstaat er een heuveltje. Dat is het eindpunt van het Hügelbed - wat betreft de aanleg. De deklaag is de aarde die je eigenlijk opzij gelegd had tijdens het graven van de greppel, dus de oorspronkelijke grond komt terug op zijn plaats - verhoogd. De deklaag helpt overigens ook de warmte die gegenereerd wordt door het verteringsproces vast te houden. 

 

Wat groeit op Hügel?

Wat kan je nu kweken via Hügelcultuur? Eigenlijk bijna alles. Maar de voordelen van een Hügelbed verkrijg je vooral door de gebogen vorm. Zo heb je namelijk meer oppervlakte om op te tuinieren. Daarnaast zit er een voorraad voedsel voor je plantjes in de grond, die garant staat voor járen kweekplezier zonder dat je iets aan je bodem moet toevoegen. Dat geldt niet enkel voor meststof, maar ook voor water, dat door de compost wordt vastgehouden. Misschien dat je enkel wat kalk kan toevoegen als een bepaalde plant daar meer nood aan heeft, maar voor de rest doet het Hügelbed alles voor jou!

In het voorjaar kan je dan zaaien en planten.