WAT IS GOEDE COMPOST?

Om bruikbare compost te bekomen, moet je met een aantal factoren rekening houden. Je gooit verder ook niet zomaar alles op de composthoop. Sommige zaken zijn simpelweg niet biologisch afbreekbaar, terwijl andere dan weer geurhinder en ziektekiemen kunnen veroorzaken. Een overzicht.

 

WAAROM COMPOSTEREN?

Een composthoop is handig om je afvalberg wat te verminderen, maar het biedt bovenal een waardevolle bron aan voedsel voor je planten en bloemen. Daarnaast zorgt compost er ook voor dat het bodemleven – zoals pieren – een ideaal medium hebben om in te leven.

 

DE INVLOED OP JE ONDERGROND

Compost zal ook je bodemstructuur verbeteren, maar zal niet elke ondergrond op dezelfde manier beïnvloeden. We onderscheiden drie types van elkaar: zandgrond, leemgrond en kleigrond.

 

ZANDGROND

Wanneer we het over zandgrond hebben, bedoelen we een mengeling van zand en leem. Zandgrond is vrij korrelig, warmt zeer snel op en koelt zeer snel af. Zandgrond is in principe vrij poreus en eigenlijk vrij arm en houdt dus moeilijk voedingstoffen vast.

Hier gaat de compost de holle ruimtes tussen de zandkorrels vullen met organisch materiaal, zodat de zandgrond een betere structuur krijgt en zijn voedingsstoffen kan afgeven aan de plant.

 

LEEMGROND

Leem is een heel fijn, smeerbaar materiaal. Leem slibt gemakkelijk dicht, maar loogt ook zeer gemakkelijk uit bij zware regenval. Bij uitlogen worden mineralen uit een vaste substantie onttrokken doordat ze worden opgelost in het regenwater.

Door compost toe te voegen aan leemgrond, gaat de leem zich binden aan de compostkorrels en ga je dus de bodemstructuur aanzienlijk gaan verbeteren.

 

KLEIGROND

Kleigrond is zeer vaste grond die heel moeilijk opwarmt in de lente. Kleigrond is eveneens niet poreus, waardoor het ook zwaar is en compact is.

Net als leem, slibt klei ook heel gemakkelijk dicht en zal de compost die kleideeltjes luchtiger maken. De compost zorgt voor een betere structuur van de grond, los van de voedingswaarde voor de plant.

 

KWALITEITSCOMPOST

Goede compost herken je aan de bruine kleur – niet zwart, want dan zit je met verbrande en dus weinig bruikbare compost – en een geur gelijkaardig aan die van bosgrond. Ruikt je composthoop niet naar bosgrond? Dan zal die te nat zijn. Een te droge composthoop is ook niet optimaal, want dat kan leiden tot schimmelvorming.

Een goede composthoop bestaat verder uit een evenwicht tussen fijner groen afval (grasmaaisel, stro, rauwe groentenresten, ...) en grof bruin afval (twijgjes, snoeiafval, …), idealiter wat fijner gehakseld zodat het sneller fermenteert.

EVENWICHT TUSSEN BRUIN EN GROEN AFVAL

In de winter zal het aandeel bruin afval groter zijn dan het aandeel aan groen afval. Logisch, want de wintermaanden is ook de periode waarin je misschien vaker gaat snoeien. Gooi echter niet al dat snoeiafval in één keer op de composthoop, maar voeg pas een deel bruin afval toe, wanneer je een min of meer gelijkwaardig deel groenafval (huishoudelijk afval of onkruid) kan toevoegen.

Evenwicht tussen de twee zorgt immers voor een optimaal composteerproces. Idealiter houd je dan groen of bruin afval in aparte containers bij de composthoop, zodat je gemakkelijk kan bijvullen wanneer het nodig is.

 

WEL OP DE COMPOSTHOOP

Volgende zaken zullen zorgen voor een optimaal composteerproces:

• groente- en fruitafval (ook schillen van citrusvruchten);
• snoeihout en plantenresten;
• eierschalen (stamp deze fijn voor snellere afbraak);
• doppen van noten;
• koffiedik, filterzakjes;
• onkruid (zonder zand of aarde);
• uitwerpselen van cavia's, konijnen of andere vegetariërs;
• papier en karton (versnipperd, als droog element bij tekort aan bruin plantenafval);
• afgemaaid gras (gebruik niet te veel ineens, zorg voor voldoende droog materiaal of laat wat gras voordrogen).

 

NIET OP DE COMPOSTHOOP

Deze dingen vermijd je op de composthoop:

• aarde, zand;
• gekookt voedsel;
• vlees- en visresten;
• koffiepads en theezakjes
• brood;
• kattenbakvulling;
• wegwerpluiers;
• as, verbrand materiaal;
• stof uit de stofzuiger;
• mosselschelpen;
• biologisch afbreekbare plastics (afbraak duurt in de meeste gevallen te lang);
• timmerhout;
• bruine boodschappen van uw vleesetende viervoeters (veroorzaken geurhinder, groei van ziektekiemen);
• olie, zelfs plantaardige (legt een laagje rond het afval, waardoor het composteerproces vertraagt).

TIP
Zieke plantdelen die aangetast zijn door aaltjes, insecten of mijten mogen op de composthoop, maar plantenresten die aangetast zijn door virussen, bacteriën of schimmels mijd je beter op je composthoop. Als het niet warm genoeg wordt in de composthoop zullen de schadelijke micro-organismen immers overleven, wat nefast is voor je bodem als je de compost later gebruikt.

BELUCHTING EN BEVOCHTIGING

3 factoren zijn cruciaal voor een goed resultaat: water, warmte en lucht. Zorg om de twee à drie maanden voor beluchting door het materiaal in de composteerinstallatie om te scheppen.

Normaal is de compost gebruiksklaar na 6 à 9 maanden. Zeef eventuele grove stukken eruit als ze te traag verteren, of gebruik ze voor een volgende compostpartij.

 

BELUCHTEN

Compost beluchten doe je met een composthaak. Je steekt daarvoor de haak in de hoop, je draait 90 graden en je trekt de haak er terug uit. De weerhaken zorgen ervoor dat het grof en het fijn materiaal vermengd worden. Je kan natuurlijk ook de compost omscheppen met een schop als je geen composthak ter beschikking hebt.

 

BEVOCHTIGEN

Wat vochtigheid betreft, mag de composthoop niet te nat zijn, idealiter heeft een composthoop de bevochtigingsgraad van een uitgewrongen spons. Is je hoop te droog en moet je water toevoegen?

Doe er dan niet te veel bij, het teveel aan water zal onderaan uitlopen, maar water dat naar beneden loopt zal voedingsstoffen bevatten. Je gaat dus de composthoop verarmen omdat de voedingssappen die erin zitten worden uitgeloogd. Je zorgt dus voor net voldoende vocht om het composteringsproces op gang te krijgen en te houden.

Compost heeft water nodig om niet uit te drogen, maar het mag ook niet te veel zijn. Het is dus belangrijk om je composthoop te beschermen tegen vorst en winterse neerslag. Daarom zorg je het best voor een afdak, bijvoorbeeld met golfplaten. Dit is eigenlijk ook aan te raden tijdens de zomermaanden, want ook in augustus kan het al behoorlijk nat zijn.