3 manieren om je gevel te isoleren
Bij nieuwbouwwoningen worden de muren standaard geïsoleerd. Het isoleren van bestaande buitenmuren kan op 3 manieren. Dit gebeurt het best via de spouw of aan de buitenkant. De buitengevel isoleren biedt dan ook tal van voordelen wat betreft energieprestaties. Indien de buitenmuur of de spouwmuur isoleren onmogelijk is, kan er ook via de binnenzijde geïsoleerd worden. Dan zijn er wel wat extra aandachtspunten. We geven in dit artikel een overzicht.
Buitengevelisolatie
Het principe
Bij buitengevelisolatie wordt isolatiemateriaal aangebracht aan de buitenkant van de gevel en vervolgens afgewerkt met bijvoorbeeld steenstrips, pleisterwerk of houten gevelbekleding. Dit is de meest effectieve manier van isoleren in een renovatiesituatie. Deze methode is echter wel duurder dan andere mogelijkheden.
Met welke materialen?
Voor buitenmuurisolatie wordt er haast uitsluitend gewerkt met isolatieplaten. Tegenwoordig wordt er het vaakst gewerkt met purplaten of pirplaten. Deze beschikken over een cachering langs weerszijden voor een goede vochthuishouding van de gevel.
Pirplaten zijn een geüpgradede versie van pur, hoofdzakelijk door hun betere brandveiligheid en iets betere isolatiewaarde. Daarnaast is EPS, of geëxpandeerd polystyreen, ook een veelgebruikt isolatiemateriaal vanwege de lage kosten, goede isolerende eigenschappen en lichte gewicht. De meeste systemen zijn voorzien van een tand-en-groefsysteem, waardoor ze makkelijk in elkaar te puzzelen zijn.
Ook natuurlijke materialen, zoals kurk, hennep en houtvezels worden tot platen verwerkt, die aangewend kunnen worden voor buitenmuurisolatie.
Belangrijke aandachtspunten
Informeer je vooraf
De benodigde isolatiedikte bepaal je niet zomaar zelf. Er zijn wettelijke bepalingen die je hoort te respecteren. Wanneer je de gevel van een rijhuis van buitenaf na-isoleert, moet je bijvoorbeeld rekening houden met een eventuele uitsprong. Die mag niet te groot zijn. Je laat je dan ook het best begeleiden door een architect of vakman, en je informeert je bij de gemeente.
Bij buitengevelisolatie op een bestaande gevel moet je ook aandacht hebben voor eventuele zichtbare buizen en leidingen. Die mogen niet zomaar worden opgenomen in de isolatielaag en moeten dus zichtbaar blijven. Hetzelfde geldt voor kabels die over je gevel lopen. In dat geval informeer je je bij je netbeheerder.
Praktische aandachtspunten
Buitenmuurisolatie vereist aandacht voor details, zoals de aansluiting van de isolatie met de kozijnen, de dakranden, de regenwaterafvoeren en andere details van de gevel. Zorg ervoor dat deze details goed zijn afgedicht om tocht en vochtproblemen te voorkomen.
Het is in het kader van vochtproblemen ook belangrijk om te zorgen voor goede ventilatie van de gevel. Dampdichte hardschuimplaten zoals pur en pir worden standaard geplaatst in combinatie met een dampscherm (meestal reeds geïntegreerd in de platen), die ervoor zorgt dat de isolatie vrijwaart van vocht.
Gebruik je dampopen materialen zoals kurk, houtvezel of hennep, dan wordt meestal een dampremmende folie aangebracht tussen isolatie en muur om te voorkomen dat vocht van binnenuit de muur binnendringt en de isolatie aantast. Zorg ook voor voldoende ventilatie en dampdoorlatendheid aan de buitenkant van de isolatie, om te voorkomen dat vocht zich ophoopt tussen de isolatie en de buitenmuur, met ventilatieopeningen in de gevelbekleding of een lattenconstructie op de isolatielaag, waartegen de gevelbekleding wordt bevestigd.
Hoe wordt een gevel langs buiten geïsoleerd?
Binnenmuurisolatie
Het principe
Bij binnenmuurisolatie wordt isolatiemateriaal tegen de binnenkant van de gevel aangebracht. Dit is een goedkopere optie dan buitengevelisolatie, maar er gaat wel meer ruimte verloren in je woning. Daarnaast kunnen er vochtproblemen ontstaan als de isolatie niet op de juiste manier wordt aangebracht.
Met welke materialen?
De isolatie kan ook worden bevestigd met een extra draagconstructie van metaalprofielen of een houten latwerk, met een voorzetwand. De isolatie wordt dan tussen voorzetwand en draagconstructie geplaatst. Meestal gaat het hier ook om platen van hardschuim (pur, pir, eps ...), rots- of glaswol of natuurlijke materialen. Deze worden op het raamwerk vastgeschroefd. Je kan ook werken met rots- of glaswoldekes, die je tussen de profielen plaatst.
De isolatielaag kan dan langs binnen afgewerkt worden met gipsplaten. Er bestaan ook geïntegreerde systemen waar aan de isolatieplaten al een voorzetwand vastgemaakt is. Dan heb je een isolatie- en afwerklaag in één.
Belangrijke aandachtspunten
Vocht en vorst
Het is belangrijk om voor het isoleren van een buitenmuur langs binnen eerst een studie te laten uitvoeren door een aannemer of architect, daar er een risico is op vochtproblemen en vorstschade. Muren moeten voldoende kunnen opwarmen om vocht te laten verdampen. Als er nalatig wordt geïsoleerd, wordt dat onmogelijk en kunnen er dus problemen ontstaan.
Na de plaatsing van binnenisolatie blijft de gevel in de winter een pak koeler, waardoor de gevel minder kan uitdrogen, wat kans geeft op vorstschade. Een gevel met een hoge regenbelasting moet dus zeker voorzien worden van een dampopen folie aan de buitenkant van de isolatie. Problemen zoals opstijgend vocht moeten uiteraard ook worden behandeld vóór er isolatie wordt geplaatst.
Condensatie kan ook een probleem vormen bij binnenisolatie. Naarmate de dampdruk binnen stijgt, zal de waterdamp steeds sterker naar buiten willen. Het probleem is dat die damp makkelijker doorheen sommige isolatiematerialen reist dan door baksteen. Het vocht zal zich dus ophopen tussen isolatiemateriaal en muur, waar het 's winters door de lagere temperatuur kan condenseren.
Omgekeerd kan in de zomer de temperatuur van het metselwerk hoger worden dan die van het isolatiemateriaal, waardoor er een tegenovergestelde dampstroom ontstaat. Het water kan dan condenseren tussen het isolatiemateriaal en de binnenafwerking. Om dat te vermijden, moet de isolatie aan de binnenzijde dampdicht/dampremmend zijn. Capillaire systemen (zonder dampscherm) bufferen de waterdamp in de isolatielaag en geven die gedeeltelijk weer af naar binnen toe. Welk systeem het best past voor je woning, laat je steeds bepalen door een vakman.
Koudebruggen
Waar de isolatie onderbroken wordt door een ander bouwdeel, zoals de aansluiting met de vloer van een verdieping, kunnen er ook nieuwe koudebruggen ontstaan. Die leiden tot energieverlies, maar door temperatuurverschillen kan er condens, en op lange termijn zelfs schimmel vormen.
Hoe wordt een buitenmuur langs binnen geïsoleerd?
Spouwmuurisolatie
Het principe
Bij spouwmuurisolatie wordt er isolatiemateriaal in de spouw tussen de binnen- en buitenmuur aangebracht. Deze methode is goedkoper dan buitengevelisolatie en er gaat geen ruimte verloren in de woning. Het is wel belangrijk om te controleren of de spouwmuur geschikt is voor isolatie en of er geen vochtproblemen zijn. Soms is dat namelijk niet mogelijk door beschadigingen of omdat de spouw te nauw is.
Met welke materialen?
Meestal wordt er gewerkt met dampopen of ademende materialen in de vorm van granulaten, parels of vlokken. Die worden ingeblazen. Het gaat dan over glaswol- of steenwolvlokken, EPS-parels of cellulosevlokken.
Je kan ook opteren voor purschuim, dat wordt als vloeistof in de spouw gespoten. Het zet daarna vrij vlug uit, waardoor er bij het uitharden een isolerend schuim ontstaat dat de vorm van de spouw overneemt. Alle naden en kieren worden zo goed afgedicht.
Bij spouwmuurisolatie met purschuim is het wel belangrijk om te zorgen voor voldoende ventilatie van de spouw. Je kan uiteraard de gevel impregneren om water tegen te houden, of je kan enkele open stootvoegen laten. De zorgvuldigste manier om een open stootvoeg af te werken, is met een verluchtingsrooster.
Belangrijke aandachtspunten
Er zijn enkele criteria waar de gekwalificeerde inspecteur op controleert om na te gaan of de spouwmuur geschikt is voor na-isolatie. Naast de voorwaarde dat de spouwbreedte minstens 5 cm moet zijn, gelden ook nog de volgende richtlijnen.
De spouwmuur moet bestaan uit spouwbladen uit metselwerk of steenachtige materialen. Het binnenspouwblad moet voorzien zijn van een luchtdichte afwerking. Er moeten ook spouwankers aanwezig zijn tussen buiten- en binnenblad, zonder kan de buitengevel immers door de druk worden weggeduwd.
Indien de gevel over een gevelafwerking beschikt (zoals verf, bepleistering, hydrofuge …), moet die gevelafwerking voldoende dampopen zijn zodat de gevel, als die nat wordt, kan uitdrogen. De gevel mag niet zijn opgebouwd uit geglazuurde en/of geëmailleerde bakstenen en moet voldoende vorstbestendig zijn. Ook het gevelmetselwerk mag niet gemetseld zijn met vorstgevoelige voegmortel. Er mag geen vocht- en vorstschade zijn en er mogen geen (structurele) scheuren zitten in het gevelmetselwerk.
Hoe wordt een spouwmuur geïsoleerd?
PREMIES VOOR ISOLATIEWERKEN
Voor isolatiewerken zijn er in Vlaanderen, Wallonië en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heel wat premies die je financieel kunnen helpen. Het is belangrijk om te weten dat deze premies regelmatig veranderen en dat er aan bepaalde voorwaarden moet worden voldaan om in aanmerking te komen. Voor meer informatie over de premies en de voorwaarden kan je terecht op de website van de Vlaamse, Waalse of Brusselse overheid of bij een erkend isolatiebedrijf.
