HOE isoleer je EEN SPOUWMUUR?

Spouwmuurisolatie wordt in nieuwbouw­projecten standaard voorzien. Om warmteverlies tegen te gaan laat je echter ook bij een renovatie de luchtspouw het best isoleren. Het is immers een goedkope manier om te isoleren, gezien je dan niets aan je buitengevel moet doen en langs binnen hoef je je ook geen zorgen te maken over ruimteverlies. Voor de na-isolatie van de spouw is er bovendien geen bouwvergunning nodig en de hinder is beperkt: de werken nemen vaak slechts één of twee dagen in beslag.

 

De theorie

wat is een Spouw?

De spouw is de ruimte tussen de binnen- en buitenmuur. Dit is vooral het geval bij huizen die voor 1980 gebouwd zijn. Huizen gebouwd na 1980 kunnen ook nog over een luchtspouw beschikken, maar daarbij wordt die meestal al meteen geïsoleerd. Je kan checken of je muur een spouw bevat door het voegwerk te inspecteren op stootvoegen, dat is een verticale voeg in metselwerk. Bij een open stootvoeg wordt de voeg tussen twee stenen opengelaten om de achterliggende spouw te ventileren of om water af te voeren.

NA-isoleren

Spouwmuurisolatie wordt in nieuwbouw­projecten standaard voorzien. Om warmteverlies tegen te gaan, laat je echter ook bij een renovatie de luchtspouw het best na-isoleren. Het is een immers goedkope manier om te isoleren, gezien je dan niets aan je buitengevel moet doen en langs binnen hoef je je ook geen zorgen te maken over ruimteverlies. Voor de na-isolatie van de spouw is er geen bouwvergunning nodig en de hinder is beperkt: de werken nemen vaak slechts één of twee dagen in beslag.

Eenvoudig uitgelegd wordt de holle ruimte tussen de binnenmuur en de buitenmuur opgevuld met isolatiemateriaal. Verder in het artikel gaan we hier dieper op in. 

premies mits erkende installateur

Sinds 1 juli 2012 koppelt de Vlaamse overheid de subsidieregeling voor de na-isolatie van spouwmuren aan een kwaliteitsaanpak. Je kan als bouwheer aanspraak maken op een premie indien je de isolatiewerken hebt laten uitvoeren door een erkend installateur én indien er aan de juiste technische specificaties is voldaan. Vanaf 2018 geldt alvast een premie van 5 euro per vierkante meter geïsoleerde oppervlakte.

technische Voorwaarden

In de eerste plaats moet de spouw die je wilt laten isoleren minstens 5 cm breed zijn. De volledige spouwbreedte moet opgevuld worden met het isolatiemateriaal. Het premies­ysteem geldt voor alle woningen, wooneenheden of woon­gebouwen in het Vlaamse Gewest die vóór 1 januari 2006 aangesloten zijn op het elektriciteitsnet of waarvoor de bouwaanvraag ingediend werd vóór deze periode, maar pas in 1-1-2006 werd aangesloten.

De premie geldt niet voor een volledige herbouw omdat deze ingreep telt als een nieuwbouw. De isolatie van nieuw aangebouwde deelconstructies is dan wel weer van toepassing. Vergeet niet dat de datum van de eindfactuur bepaalt voor welk jaar je de premie ontvangt. De aanvraag dien je in bij je netbeheerder. Het aanvraag­formulier moet bij de instelling uiterlijk 12 maanden na de factuurdatum aankomen. In een aantal gemeenten kan je daarbovenop nog een gemeentelijke of provinciale premie krijgen voor (spouw)muurisolatie. Neem contact op met de gemeente om te achterhalen of je daar recht op hebt.

Erkend installateur

Naar schatting 80 à 90% van de niet-geïsoleerde spouw­muren in België zou geschikt zijn voor na-isolatie. Ga te rade bij een erkende firma die een ATG-certificaat kan leveren. Het attest verzekert je dat de plaatsing en opvolging gebeuren volgens de technisch opgelegde afspraken uit de sector.

 

In de praktijk

vereisten voor de spouwmuur

Er zijn een heleboel criteria waar de gekwalificeerde inspecteur op controleert om na te gaan of de spouwmuur geschikt is voor na-isolatie. Naast de voorwaarde dat de spouwbreedte minstens 5 cm moet zijn, gelden ook nog de volgende richtlijnen:

• De spouwmuur moet bestaan uit spouwbladen uit metselwerk of steenachtige materialen. 
• De spouwmuur mag niet (deels) geïsoleerd zijn. 
• Het isolatiemateriaal wordt onder druk in de spouw ge­blazen en zonder spouw­ankers kan de buitengevel door de druk worden weggeduwd. 
• Het binnenspouwblad moet voorzien zijn van een luchtdichte afwerking. 
• Gebouwen vanaf een bepaalde hoogte aan de kust mogen omwille van de barre weersomstandigheden alleen worden nageïsoleerd als de gevel wordt afgewerkt met buitengevelisolatie. 
• De spouwmuur moet over de volledige hoogte wor­den nageïsoleerd: het kan bij kleine flatgebouwen niet dat de woning op het gelijkvloers wordt nageïsoleerd, en de woning erboven niet. 
• Indien de gevel over een gevelafwerking beschikt (zoals verf, bepleistering, hydrofuge …), moet die gevelafwerking voldoende damp­open zijn, zodat de gevel, als die nat wordt, kan uitdrogen. 
• De gevel mag niet zijn opgebouwd uit geglazuur­de en/of geëmailleerde bakstenen en moet voldoende vorst­bestendig zijn. Ook het gevelmetselwerk mag niet gemetseld zijn met vorstgevoelige voegmortel. 
• Er mag geen vocht- en vorstschade zijn en er mogen geen (structurele) scheu­ren zitten in het gevelmetselwerk. 
• In de spouw mag er zo weinig mogelijk puin overblijven.

 

Isolatiematerialen

De materialen die het meest gebruikt worden om de spouwmuur te isoleren, zijn glaswol, EPS-parels en pur. Welk materiaal je gebruikt, hangt af van verschillende factoren.

Glaswol

Glaswolvlokken zijn gemaakt van gerecycleerd glas. De glaswol wordt in de muur ingeblazen en biedt niet alleen thermische, maar ook akoestische isolatie. Indien een nog betere akoestische isolatie nodig is, biedt steenwol soelaas. De minerale glaswolvlokken haken van nature aan elkaar vast, waardoor die mooi in de muur blijven zitten. Dit is van nut, mocht er nog een raam moeten worden vervangen of een extra muurdoorvoer moeten worden gemaakt.

 

Polystyreenparels

Dit zijn kleine piepschuimbolletjes, gebonden met lijm, die in de spouwmuur worden geblazen. Vooraf worden de parels behandeld, zodat ze meer lucht bevatten, wat hun thermische kwaliteit verhoogt. Er is een wit type en een zwarte variant die thermisch gezien het best isoleert.

 

Purschuim

Purschuim wordt als vloeistof in de spouw gespoten. Het zet daarna vrij vlug uit, waardoor er bij het uitharden een isolerend schuim ontstaat dat de vorm van de spouw overneemt. Alle naden en kieren worden zo goed afgedicht.

 

uitvoering

De isolatiematerialen wor­den via een machine ingespoten in de muur langs boorgaten in het buitenspouwblad. De stappen die moeten worden genomen voor een correcte uitvoering, zijn bij alle systemen vrij gelijkaardig.

spouw- en temperatuurcontrole

Een gekwalificeerd in­specteur gaat langs op de werf om na te gaan of de spouwmuur al dan niet ge­schikt is voor na-isolatie. Hiervoor maakt men eerst boor­gaten in de gevel en via een endoscoop krijgt de spouw een grondige inspectie. De dag van de uitvoering wordt de temperatuur op de bouwplaats gemeten en wordt er geverifieerd of deze niet te laag of te hoog is om met het gewenste isolatiesysteem te werken. De inspecteur meet ook alles op, zodat je exact weet hoeveel isolatiemateriaal nodig zal zijn.

 

vooraf

Er wordt een boor­patroon uitgezet, bepaald door de ATG-houder. Via de boorgaten wordt er per gevel een endoscopisch onderzoek uitgevoerd. De volledige gevel wordt van boorgaten voor­zien vooraleer het op­vullen van start kan gaan, omdat stof en puin zich anders kunnen vermengen met de isolatie. De onderste open stootvoegen worden opengelaten, zodat eventueel binnengedrongen vocht de spouwmuur kan verlaten.

Via de boor­gaten wordt de reële spouwbreedte opgemeten, uniform verdeeld over de volledige geveloppervlakte.
Waar nodig, wordt de spouw voorzien van manchetten of spouwborstels. Zo kan geen isolatie in de binnenruimte geraken. 

Ter plekke wordt eerst gecontroleerd of het isolatiemateriaal aan de nodige eisen voldoet en wordt de machine correct ingesteld. Druk en temperatuur moeten constant zijn, en wanneer de spouw op een bepaalde plaats vol zit, moet de machine afslaan bij tegendruk.

 

inspuiten

De muur wordt via de boorgaten met het isolatie­materiaal opgevuld onder een bepaalde druk, met behulp van een compressor. Het inspuiten gebeurt pas na controle van het isolatiemate­riaal in een testbox. De spouwmuur wordt nagevuld middels een slangvormig patroon, van onder te beginnen en telkens van links naar rechts.

 

Achteraf

Na het spuiten worden de boor­gaten opgevuld met een op het originele voegwerk gelijkende mortel. Zo is de gevel weer intact. Het team controleert tevens of de rolluikkasten nog wer­ken en ruimt isolatiemateriaal dat toch in de binnenruimte geraakt zou zijn, netjes op.