Wat zijn lengte-, breedte- en kruisverbindingen?
Houtverbindingen worden ingedeeld in lengteverbindingen, die hout in de lengterichting verbinden; breedteverbindingen voor bredere panelen; en kruisverbindingen voor haakse verbindingen. We overlopen de vaakst gebruikte verbindingen.
Lengteverbindingen
Lengteverbindingen in hout zijn verbindingstechnieken die worden gebruikt om twee stukken hout in de lengte, mee met de houtnerf, aan elkaar te koppelen, zodat ze samen één langere balk of plank vormen. Deze verbindingen worden vaak toegepast in situaties waar langere stukken hout nodig zijn dan wat standaard beschikbaar is, zoals in constructies of meubelbouw. Enkele voorbeelden:
Liplas
De uiteinden van de twee te verbinden delen worden gedeeltelijk weggenomen, en vervolgens over elkaar worden gelegd en verlijmd of mechanisch aan elkaar bevestigd, zodat ze samen een langere balk of plank vormen. Een liplas kan recht of schuin zijn.
Haaklas
Een haaklasverbinding is een liplas waarbij de uiteinden een inkeping of verdikking hebben halverwege. De twee delen 'haken' als het ware ineen. De verbinding kan zo meer trekkracht aan.
Vingerlas
Een vingerlas is een getande gelijmde verbinding tussen de twee delen. De uiteinden steken als vingers in elkaar.
Breedteverbindingen
Breedteverbindingen in hout zijn technieken die worden gebruikt om twee of meer houten delen aan de zijkanten met elkaar te verbinden om een breder oppervlak te creëren. De houtnerf van het ene deel is evenwijdig met de nerf van het andere deel. Deze verbindingen zijn vooral populair in toepassingen zoals het maken van tafelbladen, werkbladen, deuren of panelen. Enkele voorbeelden:
Koude verbinding
Twee houten delen worden meteen met houtlijm aan elkaar verlijmd, zonder extra bewerkingen.
Tand-en-groef
Een tand- en groefverbinding is een houtverbinding waarbij de ene plank een uitstekende rand (tand) heeft die in een bijpassende inkeping (groef) van een andere plank past. Dit komt vaak voor bij houten vloeren en OSB-panelen.
Mussenbek
Een variant op de tand-en-groefverbinding waarbij zowel de tand als de groef niet recht, maar schuin zijn uitgewerkt. De tand heeft een afgeschuinde rand in de vorm van een vogelbek.
Vingerlas
Net zoals bij lengteverbindingen wordt een reeks inkepingen en uitsteeksels gemaakt waardoor de uitstekende delen van de te verbinden stukken als vingers in elkaar passen, maar dan aan de zijkanten van de planken.
Sponning
De rand van de ene plank wordt gedeeltelijk weggenomen over de breedte (een sponning), zodat de andere plank erin past.
Deuvels, lamello's of domino's
Twee delen worden aan elkaar verbonden met verbindingsstukken en lijm. Deze verbindingsstukken kunnen deuvels (houten pennetjes) zijn, ellipsvormige lamello's of rechthoekige domino's ('koekjes').
Kruisverbindingen
Kruisverbindingen zijn houtverbindingstechnieken die worden gebruikt om twee houten elementen haaks met elkaar te verbinden. Dit type verbinding wordt veel gebruikt in houtconstructies, meubels, en decoratieve toepassingen waarbij twee delen elkaar kruisen onder een hoek van 90°. Enkele voorbeelden:
Halfhoutverbinding
Van beide delen wordt de helft van de dikte weggenomen op het punt waar ze elkaar kruisen, zodat ze in elkaar passen en samen één vlak vormen.
Pen-en-gatverbindingen
Eén houtdeel heeft een gat, en het andere deel heeft een pen die erin past. Lees hier meer over de verschillende soorten.
