Waterdoorlatende bestrating: de mogelijkheden uitgelegd

Dankzij waterdoorlatende en -passerende bestrating in de tuin en op de oprit infiltreert regenwater in de grond. Zo raken onder meer de rioleringen niet meer overbelast, wat ons allemaal waterellende bespaart. Vlaanderen besloot bijgevolg in heel wat situaties regeninfiltratie verplicht te maken. Gelukkig is er keuze uit verschillende oplossingen, waarmee je mooie combinaties van verhardingen en groenpartijen kan realiseren. We tonen ze in dit artikel.

Soorten

Waterdoorlatend of waterpasserend

Er bestaat zowel waterdoorlatende als waterpasserende bestrating/verharding voor tuinen, opritten ... De eerste is poreus, het water loopt dwars door de steen heen naar de ondergrond. De tweede heeft bredere voegen of grote holtes, waarlangs het water in de ondergrond loopt.

De waterdoorlatende, poreuze stenen zijn praktisch in gebruik, maar zijn gevoeliger voor vervuiling van het oppervlak (bv. mosgroei), moeilijker reinigbaar en slibben mogelijk dicht. Elke optie heeft voor- en nadelen.

Vaak wettelijk verplicht

Beide opties laten een infiltratie van het regenwater in de bodem toe. In Vlaanderen is dit verplicht voor percelen vanaf 250 m², alle nieuwbouw of renovaties met een dakoppervlak vanaf 75 m² of een uitbreiding van meer dan 50 m². Gemeenten en provincies kunnen echter nog eigen, strengere regels hanteren.

Steeds meer oppervlakten worden vandaag immers verhard, waardoor het regenwater minder goed op een natuurlijke manier in de ondergrond kan wegsijpelen. Hemelwater loopt dus via de rioleringen en de weinig resterende waterlopen weg, waardoor de riolen bij hevige regenval mogelijk overbelast raken en straten blank komen te staan. 

In Vlaanderen is infiltratie van regenwater in de bodem vaak wettelijk verplicht

Stenen

Beton

Betonstenen met verbrede voegen zijn aan de zijkanten voorzien van brede nokken of afstandshouders, waardoor er brede voegen ontstaan waarlangs het water naar de fundering en de ondergrond wordt afgevoerd. Het voegenaandeel moet minstens 10% bedragen. Daarnaast bestaan er evenzeer betonstraatstenen met drainageopeningen.

Door hun vorm infiltreert het water door openingen die na het leggen van de stenen ontstaan. Het drainageaandeel moet opnieuw minstens 10% bedragen en ook de doorlatendheidscoëfficiënt ligt vast in technische bepalingen. Over het algemeen bestaan betonstenen zowel zonder als met tal van kleuren en in alle mogelijke formaten.

Ten slotte behoren ook poreuze stenen, die water doorlaten dankzij de betonsamenstelling, tot de mogelijkheden. 

Kleiklinkers

Via brede voegen met afstandshouders kunnen ook kleiklinkers - beschikbaar in meerdere kleuren - water doorlaten. De klinker laat het water passeren via de voegen, waardoor het water snel wegvloeit en er minder kans is op algen, mossen en onkruid in de voegen. 

Natuursteen kasseien

Natuursteen kasseien of plavuizen met een brede voeg met drainerende voegspecie/zandvoegen kunnen eveneens worden gebruikt om water door te laten. Natuursteen is beschikbaar in een grote variatie soorten en kleuren, met verschillende formaten en oppervlakte-afwerkingen. De natuursteen moet natuurlijk vorstbestendig zijn, maar vele soorten zijn ondertussen perfect geschikt als buitenbetegeling.

Natuursteen flagstones

De laatste jaren is er een trend om meer flagstones te gebruiken. Dit zijn natuurlijke stenen, grillig van vorm, waardoor het plaatsen van een dergelijk terras een waar puzzelstukje wordt. De voegen komen zo wat breder open te staan en worden vaak opgevuld met grind of split. Ook grote stapstenen kunnen zo worden geplaatst.

Grasbetontegels

Ook deze kan je als waterpasserende bestrating gebruiken, op voorwaarde dat ze op een doorlatende structuur liggen en dat je de openingen met steenslag vult of er gras in laat groeien.

 

Steenslag en gras

Grind en andere steenslag

Ook siergrind en andere grind- en steenslagsoorten laten water door. Hiermee leg je halfverharding aan, met een open structuur. Belangrijk is dat dit materiaal geen nulfractie bevat. Het moet ook goed aangelegd zijn, zodat het water voldoende kan infiltreren en er zich geen mos vormt.

Vandaar dat het een goed idee is om steenslag te combineren met grindplaten uit kunststof. Die zorgen voor meer sterkte en stabiliteit. De mat verdeelt bijvoorbeeld de druk van je wagen beter en voorkomt dat de steenslag niet in de ondergrond wordt geduwd. Alle grind blijft mooi op zijn plaats en het oppervlak oogt egaal. Ofwel heeft de mat een honingraatstructuur, ofwel vertoont ze wigvormige ruimten in alle richtingen, waarin het vulmateriaal zich door belasting steeds vaster zet.

Verder bestaan grindplaten zowel voor fijne als grote steenslag, en in verschillende kleuren, passend bij die van het grind, zodat het niet stoort wanneer de mat zichtbaar is. Bovendien gaat een stabilisatiemat de groei van onkruid en plantenwortels tegen, als er onderaan geotextiel tegen kleeft of indien de mat een fijn raster vertoont. Ook grindnetten zijn aan een opmars bezig.

Graskunststofplaten

Met graskunststofplaten verkrijg je een berijdbaar grasperk, zonder spoorvorming, gaten en waterplassen. Het oppervlak blijft op lange termijn waterdoorlatend en je herintroduceert er groen mee, waartoe de overheid soms ook verplicht. Eventueel kan je de platen ook al met gras aankopen, voor een snelle ingebruikname.

 

LAVA
Bij de samenstelling van de ondergrond zien we steeds vaker lava opduiken. Er wordt geen gebruikgemaakt van verhardende of verdichtende lagen zoals stabilisatie of antiworteldoek, maar van steenpuin om de draagkracht van de grond te versterken. Als straatlaag wordt vervolgens fijne lava toegepast. Dit materiaal heeft de eigenschap vochtregulerend te zijn en wordt gebroken en scherp gestort om de verharding goed te stabiliseren. Lava kan ook worden toegepast in voegen.

 

Welke waterdoorlatende voegmaterialen?

Je vindt heel wat speciaal ontwikkelde voegmortels: drainerende basisvoegmortel met één component die onkruid en kruipend ongedierte tegenhoudt, een flexibele versie daarvan die uitzetten/krimpen beter opvangt … Daarnaast bestaat er waterdoorlatend voegzand dat onkruid afremt. Net als een nieuw, waterdoorlatend voegmiddel zonder cement, geschikt voor tegels en kasseien.

En waterdoorlatend, polymeergebonden voegzand, dat na verdichting en bewatering hard wordt, maar tegelijk ook flexibel. Het vangt zo bewegingen in de ondergrond op en verhindert opnieuw onkruid en kruipend ongedierte. Een ander polymeerzand houdt stenen sterk op hun plaats, ook in hellingen.

 

Met dank aan: ABW bvba, ACO, Artstone, Beltrami, Bostik, Carrières du Hainaut, Coeck, Disaghor-Dockx, Ebema_Stone&Style, ECCO Products, ELS-Garden, Marshalls, Nidaplast, Nijst Natuursteen, MBI, Opzoekingscentrum voor de Wegenbouw (OCW), Tuinmaterialen Meynen, Van Dijck, Vandix en Wienerberger