Welke soorten sanitaire leidingen bestaan er?

Bij een renovatie werk je het best voort in het materiaal dat al aanwezig is, hoewel er voor sommige overgangen ook koppelstukken bestaan. Maar welke materialen worden er gebruikt voor sanitaire leidingen? En hoe bepaal je de juiste diameter?

 

MATERIALEN

VOOR WATERAANVOER

GEGALVANISEERD STAAL

Gegalvaniseerde buizen waren vroeger de norm voor watertoevoerleidingen. Tegenwoordig worden ze steeds minder gebruikt. Ze zijn namelijk onderhevig aan corrosie. Verder zet kalk zich af op gegalvaniseerde buizen. Zowel de leidingen als de koppelstukken zijn hierbij uit gegalvaniseerd staal. Op de leidingen zit er draad of trek je draad, die je waterdicht maakt met afdichtingskoord.

KOPEREN BUIZEN

Koperen leidingen zijn nog altijd alomtegenwoordig, vooral voor circuits waar er warm water door moet. Om koperen leidingen met elkaar te verbinden, worden ze nog vaak gesoldeerd. Als je koperen leidingen gebruikt voor de aanvoer van drinkwater, gebruik dan zeker een loodvrij soldeermiddel (tin of zilver). Lood in de leidingen zou loodvergiftiging kunnen opleveren.

KUNSTSTOF BUIZEN

Steeds meer wordt kunststof de norm bij wateraanvoerleidingen, meerbepaald buizen met een flexibele aluminium mantel voor de stevigheid. Dan wordt er gesproken van een meerlagenbuis, ook wel Alpex- of Alupex-buizen genoemd. Die worden ook vooral gebruikt bij warmwatercircuits.

De dichtingen worden gemaakt met knel- of klemkoppelingen. Afhankelijk van het leidingsysteem worden ze met een tang of een moer geklemd. Vaak zijn dergelijke meerlagenbuizen ook uitgerust met een rode of een blauwe beschermmantel (respectievelijk voor warm en koud water) tegen schade van buitenaf en om het uitzetten van de meerlagenbuis zelf op te kunnen vangen.

MATERIALEN VERBINDEN

Bij een renovatie werk je verder met het aanwezige materiaal en gebruik je koppelstukken om verschillende materialen te verbinden. Sluit echter nooit gegalvaniseerde buizen aan op koperen buizen. Dat veroorzaakt elektrolyse, waardoor de zinklaag op de gegalvaniseerde buis snel corrosie vertoont. Een mof ertussen plaatsen helpt, dat doe je dan het best in de buurt van een boiler of een aangesloten toestel.

TIP
Heb je buizen die langs een koude ruimte passeren, zoals een zolder, garage of kelder? Beperk warmteverliezen en rust ze uit met buisisolatie.

 

VOOR WATERAFVOER

PVC

Vroeger bestonden afvoerleidingen vaak uit terracotta of gres (klei en chamotte). Tegenwoordig wordt er vrijwel enkel nog met kunststof (pe of pvc) gewerkt voor afvoeren, doordat ze een stuk gladder zijn en er dus minder kans is op verstoppingen. De verbinding van twee afvoerbuizen gebeurt met pvc-lijm of via een mofverbinding.

 

DIAMETER BEPALEN

VOOR WATERTOEVOER

De diameter van sanitaire aanvoerleidingen wordt bepaald op basis van het gewenste debiet. Dit bepaal je niet zelf, maar in samenspraak met een professional bij het opstellen van je sanitair legplan. Als is er wel een leidraad. Voor aanvoerleidingen wordt er namelijk vooral gewerkt met vaste diameters van 16, 20, 25 en 32 mm:

• diameter 16 wordt gebruikt voor aftakkingen van een collector naar een badkamerkraan, keukenkraan, toilet of (vaat)wasmachine;
• diameter 20 wordt gebruikt voor de aanvoer van kleine collectoren, maar ook voor de verbinding tussen collectoren en aftappunten die een groter debiet vereisen, zoals een ligbad of een regendouche;
• diameter 25 is geschikt voor de aanvoer van grote collectoren en om de verbinding tussen collectoren die ver liggen van de boiler of combiketel;
• diameter 32 wordt gebruikt om de verbinding te maken van de waterteller naar de eerste collector of het eerste aftakpunt.

Gebruik steeds koppelingen en buizen van eenzelfde leverancier

VOOR WATERAFVOER

Ook voor afvoerleidingen zijn er vast bepaalde diameters die worden toegepast. Over het algemeen gaat het hier om bredere buizen dan bij aanvoerleidingen.

• diameter 50 wordt gebruikt om water af te voeren van sanitaire toestellen en aftappunten, denk hier ook weer aan de lavabo of de wasmachine, maar ook bad en douche;
• diameter 75 wordt toegepast wanneer er sprake is van een gekoppelde afvoer, waarbij meerdere toestellen op één buis zijn aangesloten, zoals de wasmachine en de vaatwas of twee lavabo's naast elkaar – voor de aftakking van de buis met diameter 75 naar elk afzonderlijk toestel is een stuk buis met diameter 50 voldoende;
• diameter 90 wordt meestal voorzien voor de afvoer van het bad en de douche;
• diameter 110 wordt vooral toegepast voor de hoofdafvoerleiding en de afvoer van een toilet;
• diameter 125 wordt gebruikt voor de aansluiting op de stadsriolering.

TIP
Zorg bij de plaatsing van afvoeren steeds voor een hellingsgraad van minimum 1 cm per meter, zo vermijd je dat het water niet goed wegloopt. Vermijd bochten van 90°, tenzij er een grote stuwkracht achter zit. Een bocht van 2 keer 45° is minder scherp en zorgt voor een betere doorstroming, wat opstopping zal reduceren.