Welke tools heb je nodig om gipskarton te plaatsen?

Gipskarton plaatsen, en de voorbereiding ervan, vergt wel iets meer dan de standaard tools. We lijsten op wat je nodig hebt, van de onderconstructie tot de afwerking van naden en schroefgaten.

Meet- en tekengereedschap

Dit is uiteraard een vereiste voor elke klus, en gipskarton plaatsen vormt geen uitzondering. Om nauwkeurig te meten hoeveel latten of studs je moet plaatsen, heb je de maten van de wand nodig. Alsook om te berekenen hoeveel gipsplaten je nodig hebt, en om ze waar nodig mooi op maat te maken. Gebruik een vouwmeter, rolmeter of lasermeter om dit na te gaan. Met een simpel potlood of markeerstift kan je markeringen aanbrengen.

Waterpas of bouwlaser

Om te vermijden dat wanden of plafonds scheef geplaatst worden, gebruik je een waterpas tijdens het werken. Hiermee kan je exact controleren of profielen volledig recht en haaks staan. Dat is essentieel, want elke afwijking in de basisstructuur zie je later terug in de afwerking.

Met een bouwlaser werk je nog makkelijker. Deze projecteert een horizontale of verticale lijn op de muur of vloer, waardoor je in één oogopslag ziet hoe je je profielen moet plaatsen en, tijdens het werken, of je profielen en platen perfect uitgelijnd staan. Zeker bij grotere oppervlakken of plafonds bespaart dit veel tijd en verhoogt het de nauwkeurigheid van je werk.

Schroefboormachine

Om latwerk te bevestigen, en later de gipsplaten tegen het latwerk, is een goede schroefboormachine uiteraard onmisbaar.

Als je latwerk moet bevestigen tegen een stenen muur, vergewis je er dan van dat je ook een klopboormachine nodig hebt, mits je schroefboormachine ook over een klopfunctie beschikt om vlot door steen te kunnen boren. Je zal immers moeten voorboren om afstandsschroeven (voor een regelbare montage) of slagpluggen (voor een snelle, stevige bevestiging) te kunnen plaatsen.

Gipsplaten op latwerk: gebruik een dieptestop

Een dieptestop (ook wel diepte-insteller genoemd) is erg belangrijk bij het bevestigen van gipsplaten. Daarmee kan je de schroeven precies zo indraaien dat de kop net verzonken zit in de plaat. Zo krijg je een vlak oppervlak dat makkelijk kan worden uitgeplamuurd.

Als je te diep inschroeft, beschadig je het karton en verliest de schroef zijn draagkracht. Zit de schroefkop daarentegen te hoog, dan krijg je een oneffen afwerking. Dankzij een dieptestop werk je dus sneller, netter en met minder kans op fouten.

Tip
Om gipsplaten op een latwerk te schroeven, gebruik je specifieke schroeven geschikt voor deze toepassing. Het gaat om zwarte, gefosfateerde schroeven die corrosiebestendig zijn.

Om latwerk op maat te maken

Houten latwerk: afkortzaag of handzaag

Om houten latwerk op maat te maken, moet je het hout op maat kunnen zagen. Het snelst werk je hiervoor met een afkortzaag. Al kunnen decoupeerzaag of, wie er meer een work-out van wil maken, een simpele handzaag ook dienstdoen.

Metal studs: metaalschaar

Om metal studs op maat te maken, gebruik je een metaalschaar. Je zou ook de haakse slijper erbij kunnen halen, maar een metaalschaar is toch de beter optie, want met slijpschijfgeweld zou je de galvanisélaag op de profielen kunnen aantasten. 

Fixeertang of profielverbindingstang 

Om metalen profielen snel en stevig met elkaar te verbinden, gebruik je een fixeertang of profielverbindingstang. Je perst met de tang kleine inkepingen in de overlappende profielen, waardoor ze mechanisch vastgrijpen. Zo'n tang maakt een gaatje in het metaal, en drukt daarbij de rand van de ene opening in de andere. Op die manier haken de profielen in elkaar.

Tip
Bij het werken met metalen profielen en scherpe plaatranden loop je snel het risico op snijwonden. Stevige werkhandschoenen bieden de nodige bescherming en maken het werk een stuk veiliger. Bovendien heb je zo meer grip bij het tillen en positioneren van de platen.

Om gipsplaten op maat te maken

Breekmes

Als je een gipsplaat in zijn geheel moet doorsnijden, dan kan je dit gemakkelijk doen met een breek­mes. Een lange lat of een plank kan ervoor zorgen dat je mooi recht blijft. 

Gipskartonzaag

Je kan ook met een handzaag het gipskarton te lijf gaan. Het beste gebruik je hiervoor een gipskartonzaag. Dit type zaag ligt makkelijk in de hand dankzij het korte handvat. Het zaagblad is opgebouwd uit groepjes van tanden die afgewisseld worden met een inkeping, die dient voor het afvoeren van het gips. Op die manier loopt het zaagblad nooit vol.

Als je toch een andere soort handzaag gebruikt, let er dan op dat het zaagblad snel kan vollopen met gipsstof, waardoor zagen lastiger wordt en het snijvlak minder netjes uitvalt. Zaag daarom met rustige, gelijkmatige bewegingen en klop het blad geregeld schoon om verstopping te vermijden.

Voor uitsparingen: decoupeerzaag

Recht maatwerk doe je beter handmatig, maar voor grotere uitsparingen, of uitsparingen met bochtenwerk, kan een decoupeerzaag wel van pas komen.

Tip
Moet je een uitsparing maken voor een inbouwdoos voor een stopcontact? Gebruik een klokboor op je schroefboormachine.

Rasp en facetschaaf

Na het snijden van gipskarton zijn de randen vaak wat rafelig. Met een rasp of een gipsschaaf maak je de snijranden glad en recht. Dit zorgt voor een betere passing van de platen tegen elkaar en maakt het eenvoudiger om de naden mooi af te werken met voegmiddel en band.

Met een facet­schaaf kan je de randen van een gipsplaat in een schuine hoek (facet) afschaven. Dat doe je bijvoorbeeld wanneer je een plaat zonder afgeschuinde kant hebt, maar toch een voeg wilt maken waarin voegband en voegmiddel goed hechten.

Platenlift

Bij het plaatsen van gipsplaten tegen het plafond of wanneer je met grote platen werkt, komt een platenheffer of gipsplatenlift goed van pas. Zo'n lift houdt de plaat stevig op zijn plaats, zodat je beide handen vrij hebt om te schroeven. Het zorgt niet alleen voor meer gemak, maar ook voor een veiligere en ergonomischere manier van werken. Zeker de moeite om te huren wanneer je het nodig hebt.

Om de naden af te werken

Om naden en voegen af te werken, moet je werken met voegenvulmiddel en afwerkplamuren. 

Plamuurmessen

Om naden en schroefgaten mooi egaal weg te werken, gebruik je plamuurmessen in verschillende breedtes. Een smal mes is handig om het vulmiddel in de voegen te drukken, terwijl een breder mes zorgt voor een gladde afwerking over een groter oppervlak. Zo krijg je een strak en naadloos resultaat.

Mengkuip en mixer

Gebruik je poedervormig voegmiddel of vulmiddel, dan heb je een mengkuip nodig om het poeder met water te mengen. Met een mixeropzetstuk op je boormachine maak je snel een homogene massa zonder klonters. Zo werk je vlotter en ben je zeker van een consistent eindresultaat.

Schuurblokje

Soms is het nodig om in meer dan één laag te vullen. Dat betekent dat je tussen de lagen door ook moet schuren, en dan komt een schuurblokje goed van pas om makkelijk te werken. 

Tip
Zowel bij het op maat maken van gipskarton als tijdens het opschuren in de eindfase van de werken, doe je er goed aan om een stofmasker en een veiligheidsbril te dragen tijdens het werken.

Afhankelijk van hoe je de gipsplaten afwerkt - in de meeste gevallen: verven of behangen - zal het het geschikte schilder- of behanggereedschap nodig hebben.