Welke soorten gipskarton bestaan er?
Gipskartonplaten bestaan uit een kern van onbrandbaar gips - dat zorgt voor de hardheid - en zijn langs beide zijden bekleed met sterk karton, dat meestal gerecycleerd is. Dit karton zorgt dan voor de stabiliteit van de platen. De maten van de platen zijn belangrijk (de breedte, de dikte en de lengte red.), net als de kanttypes, maar in welke ruimte je ze zal gebruiken, is minstens even doorslaggevend. Er bestaan daarom verschillende soorten gipskarton.
Normaal gipskarton
Standaardgipsplaten hebben een gipskern tussen twee kartonnen platen:
- Op de achterzijde is deze absorberend, voor het geval dat ze gelijmd moeten worden met kleefgips.
- Op de zichtbare zijde zijn deze niet absorberend.
De normale gipsplaten zijn bedoeld voor projecten waarin de luchtvochtigheidsgraad minder dan 75% is. Voor vochtigere ruimtes schakel je het best over op vochtwerende platen.
De gewone platen kun je krijgen in diverse diktes:
- De dunste plaat is 6,5 mm, en dit is een buigzame plaat om ronde vormen in je constructie te brengen.
- De dikste platen zijn 18 mm en zijn geschikt voor stevige constructies.
De minimum vereiste dikte voor de afwerking van een plafond is 9,5 mm en 12,5 mm voor wanden, hou daar rekening mee!
SPECIFICATIES
Kleur: wit
Type A
Vochtwerend gipskarton
Vochtwerende, geïmpregneerde of hydro-gipskartonplaten zijn meestal groen van kleur en worden gebruikt in ruimtes waar tijdelijk een luchtvochtigheid boven de 75% kan zijn. De gipskern wordt minder vochtabsorberend gemaakt door toevoeging van siliconen.
Voorts worden schimmelwerende producten toegevoegd om schimmels op de muren of plafonds te vermijden. Ook voegt de producent bacteriedodende middelen toe om de hygiëne in deze vochtige ruimtes op te vangen.
Deze gipsplaten zijn vooral geschikt voor badkamers en keukens waar de luchtvochtigheid tijdelijk kan oplopen, bijvoorbeeld tijdens het koken of het douchen. Voor extra vochtige ruimtes zoals sauna's of ruimtes met een zwembad erin, gebruik je het best cementvezelplaten.
Bij de installatie met metalen profielen is het wel aan te raden om de profielen te behandelen tegen corrosie of behandelde profielen te kopen. Bij een houten skelet gebruik je het best geïmpregneerd hout.
Een variant hierop is dampwerend gipskarton. Doordat dit aan één zijde met een dampwerende laag bekleed is, is dit heel nuttig voor plafonds op de bovenverdieping of voor de binnenafwerking van een zadeldak.
SPECIFICATIES
Kleur: groen
Type H
Toepassing: bij badkamers en vochtige ruimtes
Brandwerend gipskarton
Brandwerende gipsplaten zijn meestal roze of rood van kleur. Aan het gips binnen in de gipsplaat werden additieven toegevoegd die brandvertragend zijn, zoals perliet of vermiliet.
De gipskern is meestal versterkt met glasvezels en soms wordt ook een glasvlies op het karton aangebracht voor extra brandwerende eigenschappen.
De meeste gipsplaten zijn door hun kern van water al brandvertragend. Het water dat toegevoegd is om de gipsverbinding te maken, moet namelijk eerst volledig verdampen voor de gipsplaat uit elkaar valt en in brand schiet. Zeker als de profielen uit metaal bestaan, zijn brandvertragende gipsplaten veilig om te gebruiken rond warmtebronnen.
SPECIFICATIES
Kleur: rood of roze
Type DF
Toepassing: bij speciale eisen qua brandveiligheid
Geluiddempend gipskarton
Geluiddempende gipsplaten hebben bij de meeste fabrikanten een lichtblauwe kleur. De platen zijn geluidswerend doordat ze meer massadichtheid hebben dan normale gipsplaten.
Deze worden het best bevestigd aan de huidige constructie met antitrillingsbeugels. De antitrillingsbeugels zijn speciaal omwille van de rubberen mof die ze hebben. Ook wordt onder aan de metalen profielen een geluiddempende band geplaatst. Deze zorgt ervoor dat het geluid niet wordt doorgegeven aan de rest van de constructie van het huis en voorkomt zo dat het huis een grote klankkast wordt.
In de beugels worden dan de metalen profielen bevestigd. Voor een extra geluiddempende eigenschap monteer je het best twee lagen boven op elkaar, telkens in omgekeerde richting. Zorg wel dat je voor de tweede laag beplating voldoende lange schroeven hebt. Als je dan nog geluidsisolatie in het frame aanbrengt, heb je bijna een geluidsdichte muur.
SPECIFICATIES
Kleur: blauw
Type D
Toepassing: bij specifieke akoestische eisen
Schokbestendig gipskarton
Deze extra sterke gipskartonplaat bestaat net als normale platen uit een kern van gips en een mantel van gerecycleerd karton. Maar wat dit type extra sterk maakt, is de toevoeging van houtvezels in de kern van de plaat.
Ook de massa van de platen is hoger. Daardoor is die extra stootvast en ideaal dus wanneer er zwaardere eisen aan de ruimte zullen worden gesteld.
SPECIFICATIES
Type I (verhoogde hardheid) of type R (verhoogde breuksterkte)
Toepassing: bij wanden die een extra belasting moeten kunnen weerstaan, zoals in scholen, ziekenhuizen, fuifzalen ...
Isolerend gipskarton
Deze platen zijn langs de achterzijde voorzien van een laag isolatie. Daardoor zijn ze ideaal om een ruimte tegelijkertijd mee te isoleren en af te werken. Op die manier bekom je onmiddellijk ook een thermische en akoestische meerwaarde van je wand.
De isolatieplaat achter het gipskarton is meestal gemaakt van PUR of PIR. Die isolatie is luchtdicht, waardoor je geen dampscherm meer tussen de isolatie- en de gipsplaat moet plaatsen.
SPECIFICATIES
Toepassing: bij het tegelijk isoleren en afwerken van een ruimte
Luchtzuiverend gipskarton
Steeds meer fabrikanten zetten in op luchtzuiverende eigenschappen. Voor de gipsplaten met luchtzuiverende eigenschappen wordt er onder meer keratine of zeoliet aan de gipskern toegevoegd.
De additieven zorgen ervoor dat schadelijke stoffen binnen in de gipsplaten worden gebonden en dat de stoffen worden vastgehouden zodat die later niet weer vrijkomen in de binnenlucht.
Met dit systeem worden vluchtige organische stoffen uit de binnenlucht opgenomen. Vooral aldehydes worden vastgehouden op deze manier. Sommige fabrikanten maken ook bijbehorend pleister om de naden te dichten of om de binnenmuren mee te bezetten.
Andere soorten gipskarton
Geperforeerde gipskartonplaat
Geperforeerde platen zorgen voor een beter akoestisch comfort door hun gatenstructuur.
Voorgeverfde gipskartonplaat
Zoals de naam al doet vermoeden, zijn deze platen voorgeschilderd. Zo krijgt je ruimte meteen een afgewerkte indruk en is er geen grondverflaag meer nodig.
Stucplaat
Een stucplaat is een bruine gipskartonplaat (type P) waarop onmiddellijk gepleisterd kan worden, zonder primer. Deze plaat wordt vooral gebruikt door ervaren klussers of professionals.
Er bestaan nog heel wat varianten, met bijvoorbeeld lood, of die voorgevormd zijn... Die zijn allemaal geschikt voor specifieke toepassingen
Gipsvezelplaat
Een alternatief voor gipskarton is de gipsvezelplaat. Hierbij wordt een plaat geperst uit een combinatie van gips en glasvlies (type GM) of gips en papiervezel (type GF).
Zo'n plaat heeft een harder oppervlak en is zwaarder en steviger, maar is tegelijk ook moeilijker bewerkbaar en duurder dan gipskarton.
Gipsvezelplaten kan je grotendeels voor dezelfde toepassingen gebruiken als gipskartonplaten. Bij gipskartonplaten zorgen de voegen voor de stevigheid van de constructie, gipsvezelplaten zijn van zichzelf stevig genoeg en plaats je met voeglijm.
