Hoe bescherm je je buitenhout?

Hout buiten, wie even nadenkt kan meteen een hele reeks toepassingen opsommen. Er is je woning zelf: die heeft misschien wel houten ramen of deuren, de buitendeuren kunnen van hout zijn, maar ook de bakgoot, de oversteek of zelfs een volledige gevelbekleding. Ook je terras kan van hout zijn, inclusief de meubels die erop staan; Verder in de tuin staat misschien een houten tuinhuis, een bankje of een nestkastje. Om nog maar te zwijgen van de omheining, die ook van hout kan zijn. Toegegeven, niet iedereen tikt alle vakjes aan, maar de kans dat er geen hout in je tuin is, is behoorlijk klein. Al dat hout moet natuurlijk beschermd worden. We vergelijken de verschillende mogelijkheden in dit artikel.

 

Lak

Toepassing

Lak(verf) is een volledig dekkende afwerking. Je ziet met andere woorden niets meer van het onderliggende hout. Dat kan zowel een voordeel als een nadeel zijn, dat hangt er vanaf hoe mooi het hout is. Planken vol vulmiddel ga je beter helemaal volschilderen, een nieuwe houten poort, daar laat je de houttekening waarschijnlijk liever zichtbaar.

De lak gaat geen interactie aan met het hout, het dringt niet in de poriën. Met lak leg je werkelijk een laag op het hout. Het hout zal beschermd zijn door dit uitwendige pantser. Vocht en vlekken worden afgestoten, de kleur houdt ook de uv-stralen tegen. Ook als je een kras maakt, ga je alleen die oppervlakkige verflaag beschadigen, zolang je kras niet te diep is natuurlijk. De laklaag is elastisch genoeg om ook het uitzetten en inkrimpen van het hout op te vangen.

Lak gebruik je bijvoorbeeld om je buitenschrijnwerk te kleuren. Denk dan in eerste instantie aan ramen en deuren, maar ook aan luiken, rolluiken, dakgoten … Ook een tuinmeubeltje, of een nestkastje kan je in een kleurtje steken om het mooi te laten opvallen in je tuin. Lak kan je in zowat alle kleuren krijgen. Het is dan ook een goeie manier om het hout aan te passen aan de gewenste stijl.

Solventgedragen?

Er zijn twee soorten lak: solventgedragen en watergedragen lak. Een groot verschil is de droogsnelheid: solventgedragen lak droogt trager, dat levert een gladder resultaat op. Geschikt voor perfectionisten dus.

Hoewel watergedragen lak ook watervast is, moet gezegd dat solventgedragen lak toch beter presteert, zeker horizontale vlakken, waar de kans is dat water langdurig blijft liggen. Watergedragen lakken hebben dan weer het voordeel dat je ze makkelijk kan verwerken en dat ze niet gaan vergelen.

Aanbrengen

Lak aanbrengen doe je traditioneel met een lakborstel. Bij grotere oppervlakken kan je de borstel aanvullen met een lakrol. Zo’n rollertje helpt je om streeploos te werken. Eventueel kan je ook spuiten. Bij nieuw hout breng je eerst een lakprimer aan, na het gebruikelijke ontvetten en opschuren. Een laklaag zal het hout zo’n 4 à 5 jaar beschermen. Om de 4 à 5 jaar breng je dus een nieuwe laag aan. Voor het aanbrengen van de nieuwe laag ontvet je, en schuur je de oude laag op.

MEER WETEN:
> Hoe de juiste verf kiezen
> Werken met een lak of vernis

 

Beits

Beits is een houtbeschermingsproduct dat de houtstructuur zichtbaar laat. Beits gaat bij het aanbrengen voor een stuk in de poriën van het hout dringen. Door die verzadiging is er een uitstekende bescherming van het hout. Beits laat daarenboven ook een laagje achter op het hout, ook die laag zorgt voor een bescherming.

Naargelang van het type zal dat laagje dik (filmvormende beits) of dun (niet-filmvormend) zijn, water- en/of uv-bestendig. Hoe meer lagen beits je aanbrengt, hoe dikker de film wordt. De laag blijft wel ademend, dat is een verschil met lak.

Ook wat betreft dekkingsgraad zijn er verschillende soorten beits. Afhankelijk van de hoeveelheid pigmenten spreekt men van dekkende beits, halfdekkende beits of transparante beits. Hoe meer kleurpigmenten, hoe dekkender, en hoe meer je hout beschermd is tegen vergrijzing en uv-stralen. Een minder dekkende beits beschermt dus minder, en moet vaker opnieuw worden aangebracht.

Toepassing

Beits kan je gebruiken voor alle buitenschrijnwerk. Vooral tuinhuizen, terrassen en houten panelen worden vaak met beits behandeld. Voor heel wat toepassingen (tuinhuizen, schuttingen en omheiningen, houten gevelbekleding, ramen, deuren, terrassen, tuinmeubilair ...) en houtsoorten (cederhout, bankirai, teakhout …) bestaan specifieke producten.

Kleur

Beits vind je heel vaak in natuurlijke houttinten. Omdat de houtstructuur behouden blijft, krijg je zo een naturel effect. Het exacte resultaat inschatten is soms moeilijk. Het hangt af van verschillende zaken: de kleur en absorptiegraad van het hout, de pigmentatie van de beits en het aantal aangebrachte lagen. Bij nieuw hout kan je makkelijk een teststaal maken, dat is zeer aan te raden.

Aanbrengen

Beits is behoorlijk vloeibaar, je brengt het dan ook best aan met een kwast. Kies voor een beitskwast. Die heeft synthetische haren. Je kan beits ook met een geschikt rollertje aanbrengen, maar in de praktijk komt dit minder voor, omdat je zelden een vlak zal moeten beitsen.

Wat wel vaak voorkomt is de beits aanbrengen met een verfspuit. Net in de gevallen waarbij grotere (oneffen) oppervlakken onder handen genomen moeten worden, is zo’n verfspuit een uitstekende keuze. Denk dan aan tuinhuizen, schuttingen of gevelbekleding.

MEER WETEN:
> Werken met een beits

 

Olie

Olie gebruik je om hout verzadigen. Het zit namelijk zo: de natuurlijke olie verdwijnt na enige tijd uit het hout. Als je niets doet, zal regenwater in het hout kunnen dringen en het rottingsproces starten. Bij warm, droog weer zie je het tegenovergestelde.

Het hout droogt uit, en gaat barsten vertonen (waar vervolgens opnieuw extra water in kan terechtkomen). Regelmatig het hout inoliën gaat deze schade voorkomen, dat geldt zeker bij zachtere (naald)houtsoorten.

Omdat je, in principe, niets toevoegt aan het hout (alleen herstelt) levert een behandeling met olie het meest natuurlijke resultaat op. De houttekening en houtvezels blijven goed zichtbaar. Er ligt geen laag op het hout. Bij olie kan je ook geen glansgraden, zoals satijn of hoogglans, kiezen. Het resultaat is steeds natuurlijk mat. De kleur van het hout wordt iets intenser. Het hout voelt bovendien ook zachter aan.

Toepassing

Olie biedt een goede bescherming tegen vocht. Voor horizontale vlakken, waar water op kan blijven stilstaan, is het zelfs de beste oplossing. Denk bijvoorbeeld aan terrassen of tuinmeubilair. Maar, een behandeling met olie moet regelmatig herhaald worden, om blijvende bescherming te bieden.

Olie zal ook niet beschermen tegen uv-licht. Het hout zal nog steeds vergrijzen. Om dit te voorkomen, kan je eventueel een olie gebruiken die is bijgetint. De pigmenten zorgen dan voor wat bescherming.

Aanbrengen

Bij het aanbrengen van een olie is het belangrijk dat je het hout verzadigt. Je moet dus voldoende olie aanbrengen, dat kan met een borstel, maar je kan de olie bijvoorbeeld ook met een doek over het oppervlak verdelen.

Laat de olie even intrekken. Daarna neem je, met een pluisvrije doek, de olie weg die nog op het oppervlak achterblijft. Mocht het zo zijn dat alle olie meteen opgenomen wordt, dan wil dat zeggen dat je het best een tweede laag aanbrengt. Extra lagen kan je, na verloop van tijd, aanbrengen zonder schuren.

MEER WETEN:
Werken met een olie

 

GEEN VERNIS
Het kan zijn dat je in het rijtje lak/beits/olie ook vernis verwacht. Ook vernis zal je hout beschermen door er een laagje op te leggen. Bij buitenhout is dit echter geen goede oplossing. Een vernislaag is namelijk minder flexibel. Als het hout dus gaat uitzetten, zal het vernis, zeker in een buitensituatie, snel scheuren, waarna de bescherming dus teniet wordt gedaan.