Stationair boren: hoe werk je met een kolomboormachine?
Wie stationair en perfect haaks wil kunnen boren bij houtbewerkingsklussen, doet er goed aan om zijn atelier uit te rusten met een kolomboormachine. Hoe je daarmee te werk gaat, kan je hier nalezen.
Wat is een kolomboor?
Een kolomboor is voorzien van een voetplaat waarmee die vaststaat op een werkbank of verstelbare tafel. Dat is uiterst handig wanneer je nauwkeurig gaten moet boren in een werkstuk, bijvoorbeeld schroefdraadgaten voor bouten.
Hoe gebruik je een kolomboormachine?
Op de tafel plaats je je werkstuk en klem je het vast. Door de boor naar beneden te halen, kan je perfect haaks doorheen het materiaal boren. Er zijn tegenwoordig ook kolomboormachines met een kantelbaar onderstel, wat het mogelijk maakt om indien nodig toch schuin te boren. Moet je meerdere keren na elkaar gaten boren met eenzelfde diepte en diameter? Dan is een kolomboor ook het geschikte materiaal.
Het logische nadeel van dat alles is dat een kolomboor niet mobiel is, en je het dus niet kan gebruiken om in de muur te boren.
Waarop moet je letten bij de keuze van een kolomboor?
Wanneer je op zoek gaat naar een kolomboormachine, zijn over het algemeen dezelfde criteria van tel als bij elke andere boormachine: zorg dat je een toestel met een vermogen kiest dat compatibel is met hetgeen je wil doen, controleer het aantal snelheden en de instelbaarheid ervan.
Let verder bij de aankoop van een dergelijke machine ook op de afmetingen van de verstelbare tafel, in functie van waarvoor je het gaat gebruiken (lange balken of metalen platen ...). Kijk ook na of de hoogte en de positie van de boorkop en de werktafel verstelbaar zijn, zodat je gemakkelijk met verschillende materialen en afmetingen kunt werken.
Hoe werk je met een kolomboor?
Hoe monteer je een kolomboor?
Wie zo’n kolomboor koopt, merkt het meteen: je moet zo’n toestel eerst monteren. In de doos vind je, naast de eigenlijke motor, ook de kolom, de voetplaat, de boortafel, en enkele kleinere onderdelen.
De montage begint met het fixeren van de kolom op de voetplaat. Wanneer die vastzit, kan de boortafel over de kolom. Die tafel zal in hoogte verstelbaar zijn. De boorkop zet je op de conische punt van de motor. Neem er een hamer bij, en tik de kop vast. Het motorblok kan daarna op de kolom worden gezet. Maak die pas vast als die in dezelfde as ligt als de voet.
Voor de veiligheid monteer je ook het splinterkapje. Klap dit enkel weg wanneer je de boor moet wisselen. Op de bedieningsas komen de drie hendels. Tot slot plaats je batterijen die de laser van stroom voorzien.
Hoe gebruik je een kolomboor?
Boorsnelheid instellen
Als je de bovenkant van je kolomboor wegneemt, zie je de overbrenging, twee riemen en drie assen met verschillende asdiktes. Je kan daar de boorsnelheid instellen door de positie van de riemen aan te passen. De bijhorende tabel toont je welke positie welke snelheid oplevert.
Als je de riemen weghaalt, zal je zien dat die assen ook wat speelruimte hebben. Liggen de riemen op de juiste positie voor jouw klus? Dan moet je nog aanspannen. Dat kan door het motorblok door te schuiven en vast te zetten. Controleer altijd nog even. Als de riemen niet genoeg spannen gaat je toestel rammelen.
Boor monteren
Als de snelheid is ingesteld, kan je een boor monteren. Die zet je vast met een sleutel. Naast hout- en metaalboren kunnen ook potboren en vlinderboren worden gebruikt en, naargelang de machine, ook slangenboren en gatenzagen. De tafel kan je lossen om de hellingshoek aan te passen.
In de meeste gevallen wil je haaks boren. Neem dus even de tijd om je boortafel waterpas te fixeren. Je kan de positie controleren met een winkelhaak.
Boordiepte instellen
Om de boordiepte in te stellen, breng je eerst de boor tot tegen het werkstuk. Dat is het nulpunt. Dat zet je vast.
Dan bepaal je de gewenste boordiepte. Ook die zet je vast. Je gaat zien dat de beweging van de kop beperkt is. En dat je dus probleemloos in je plank kan boren, zonder er helemaal door te zitten.
Om goed te boren, neem je de verste hendel vast en boor je op en neer. Laat telkens weer je boor uit het hout komen om het boorstof af te voeren, tot je er helemaal door zit.
Toegepast: snoeppot
Om het gebruik van de kolomboor écht te voelen, hebben we deze tool gebruikt om een snoeppot te maken. Lees hier hoe we hierbij aan de slag gingen, en download hier het bouwplan.
Tafeluitbreiding op maat
Met een uitgebreide tafel kan je je kolomboor voor heel wat meer gebruiken. Reeksen gaten boren, schuren, of zelfs schaven: het lukt vanaf nu perfect. Zo'n tafeluitbreiding maak je zelf, op maat van je kolomboor. Bekijk in de video hoe je dat doet en download het bouwplan.
ALTERNATIEF: DE BOORSTANDAARD
Wat is een boorstandaard?
De boorstandaard is een hulpstuk om haaks op je werkstuk te boren. Het is dus gewoon een statief waarin je je toestel kan vast zetten, maar dan moet je wel een boormachine hebben met een continueschakelaar. Zo kan je de boormachine laten draaien zonder dat je zelf de knop moet indrukken, op die manier heb je je handen vrij om de boorstandaard te hanteren.
Bepaal eerst de beginhoogte met een instelmoer, en dan heb je bovenaan nog een extra knop om de boor nog meer te laten zakken indien nodig. Dan hoef je alleen nog maar de boor zijn gang laten gaan. Leg wel een plank onder je werkstuk, zodat je je werkbank niet beschadigt.
DIY boorstandaard
Een boorstandaard kan je uiteraard ook zelf maken met wat resthout. Je hebt eerst en vooral een plank nodig als bodemplaat. Daar maak je op een van de hoeken een uitsparing. Het handigst werk je daarbij met een decoupeerzaag.
Vervolgens schroef je twee kleinere plankjes haaks aan elkaar vast. Die constructie maak je vervolgens vast aan de bodemplaat, rond de hoek waar je net de uitsparing hebt gemaakt. Dankzij de uitsparing en de steun van de haaks gemonteerde planken ga je met dit hulpstuk altijd haaks boren.
