WELKE MATERIALEN KAN JE (HER)GEBRUIKEN?

Wat grondstoffen voor bouwmaterialen betreft, is België vooral afhankelijk van import. Bewust en doordacht grondstoffen inzetten is dus de boodschap. Wat vermijd je, en waar zet je op in?

HOE ZIT HET MET KUNSTSTOFFEN?

De oefening is soms moeilijk: pvc gaat langer mee dan de hout, en je hebt er ook gevoelig minder onderhoud aan, wat het goed maakt voor tuinmeubels of ramen. Isolatiematerialen zoals PIR, PUR, EPS of XPS zijn ook van de meest performante oplossingen die er zijn. Op die manier zijn kunststoffen dus duurzaam.

De keerzijde van de medaille is dat ze worden geproduceerd uit aardolie, en dus een hogere CO₂-uitstoot veroorzaken. De voorraad is ook eindig, en tijdens de productie van kunststofmaterialen komen schadelijke stoffen vrij.

Houd dat indachtig tijdens je bouw- of renovatieproces. In welke mate zijn er alternatieven beschikbaar die minder vervuilend zijn? Passen ze binnen je budget? Kan je bestaande pvc-materialen of overschotten recycleren tot iets bruikbaars?

In de bouw wordt de oefening reeds gemaakt door lijmen en PUR-schuim zo veel mogelijk te vervangen door schroeven en kliksystemen, zoals klikpanelen voor gevels, terrassen en vloeren. Zelfs al leg je in je woonkamer een vinylvloer, het is al een stap vooruit als je een kliksysteem gebruikt in plaats van te verlijmen.

Dergelijke kliksystemen passen ook in het plaatje van hoogwaardige recyclage en ecodesign. Een gevelplaat waar geen chemische lijmresten aan hangen kan je sneller op een kwaliteitsvolle manier hergebruiken. Kliksystemen kunnen ook zonder onnodig afval worden verwijderd, en op een evenwaardige manier ergens anders worden toegepast

MINERALEN EN GLAS

Er zijn bepaalde minerale materialen die wereldwijd ruim voorradig zijn, en die vandaag als nieuw kunnen ingezet worden in bouwprojecten. Over nieuwe bakstenen, gipsplaten, vlakglasplaten of minerale wol hoef je je dus niet per se schuldig te voelen – mits de voorraden goed worden beheerd en er geen chemische toeslagstoffen worden gebruikt.

Vaak voldoen ze al aan hoge criteria en worden er gerecycleerde materialen gebruikt bij de productie, zo gebruiken bijvoorbeeld bepaalde fabrikanten van gipsplaten enkel gerecycleerd gips of rookgasontzwavelingsgips.

Kan je voor je verbouwproject tweedehands stenen of gipsplaten gebruiken? Nog zoveel te beter. Heb je zelf snijresten van minerale wol? Die kunnen eveneens gerecycleerd en hergebruikt worden mits ze droog en chemisch zuiver zijn, en geen andere afvalstoffen bevatten. Ze kunnen in een speciaal daarvoor bestemde zak terug naar de bouwmaterialenhandel worden gebracht.

HOUT EN AFGELEIDEN

Wil je op een duurzame manier bouwen, dan integreer je in de mate van het mogelijke ook teelbare materialen. Denk aan hout of bamboe voor je terras, meubels, kasten … of kurk voor je binnenmuren, vloerbedekking of de isolatie van je woning. Ook hennep kan toegepast worden als isolatiemateriaal. Dergelijke materialen nemen en slaan CO₂ op.

Ben je op zoek naar duurzaam hout, kies dan hout met het PEFC- of FSC-label, dan weet je zeker dat het voortkomt uit duurzaam bosbeheer. Het spreekt voor zich dat je in Europa ook Europees hardhout voorneemt op tropische varianten. Bamboe valt in dat opzicht enigszins te verantwoorden doordat bij het telen de moederplant niet wordt gerooid, wat bij hout wel het geval is. Bamboeplanten groeien ook sneller terug aan.

METALEN

Metalen worden ook constant opnieuw geïntegreerd in bouwprojecten. Ongeveer 80% van het aluminium dat ooit al op de markt is geweest, is immers hergebruikt en wordt op dit moment nog altijd gebruikt in projecten met ramen, deuren en gevels.

LABELS

Ga je nieuwe bouwmaterialen aankopen? Let dan ook steeds op duurzaamheidslabels. We hadden het bij hout en afgeleiden reeds over de FSC- en PEFC-labels, maar verder heb je voor vernissen, lakken, tapijten en vloerbekleding ook het NaturePlus-label, dat garant staat voor milieuvriendelijke productie. Voor verven en vernissen bestaat ook het EU Ecolabel, mits die geproduceerd zijn zonder schadelijke stoffen.

Elektrische toestellen (zoals keuken- en verwarmingstoestellen moeten inmiddels verplicht uitgerust zijn met het Europese energie-efficiëntielabel, opgedeeld in lassen van A+++ tot D, dat de producten een score geeft op basis van hun zuinigheid. Tot welke energieklasse het toestel behoort, wordt bepaald aan de hand van het jaarlijkse verbruik. Het spreekt voor zich dat je het best gebaat bent bij een product uit een A-klasse of hoger.