Welk vulmiddel gebruik je voor welke houtsoort?

Om meubels te maken blijft massief hout onder menig verbouwer en klusser een lieveling. Je kan beschadigingen echter niet altijd voorkomen – hoe goed je het ook beschermt (met vernis, beits of olie). Om krassen, barstjes en putjes weg te werken kan je wel steeds een beroep doen op vulmiddelen, specifiek voor hout.

 

Massief, behandeld hout

Bijwerkstift

Een bijwerkstift of meubelmarker is ideaal om kleine en ondiepe krassen weg te werken. Dergelijke markers bestaan in verschillende kleuren en uitvoeringen. Let er wel op dat je steeds een donkerdere kleur gebruikt dan die van het meubel waarop je ze gebruikt.

Zo'n marker moet je eerst goed schudden voor gebruik zodat de tint goed doorkomt in de punt. Zonodig moet je de pen even 'oppompen' met de punt in een doekje voor je begint. Dan kan je markeren. Ga met de pen over de plekken waar het hout zichtbaar is en pomp nog eens extra indien nodig, bijvoorbeeld bij een diepere spatie tussen twee stukken hout. Zo kan de vloeistof makkelijk in de spatie dingen. De overtollige inkt kan je wegwerken met een doekje. Zorg ervoor dat je niet veel wegneemt.

Tip
Krassen op donkere houten meubels kan je wegwerken met koffiegruis. Meng hiervoor een lepel koffiegruis met een lepel water en een lepel azijn en roer goed om. Smeer met een wattenstaafje wat van het mengsel op de krassen. Doe dat grondig. Laat even intrekken en wrijf schoon met een doek. Test voor alle zekerheid even uit op een niet te zichtbare plaats. Indien je grote oppervlakken wil aanpakken, kan je ook te werk gaan met een spons om het mengsel aan te brengen. 

Stopwas

Stopwas gebruik je om kleine deuken en barstjes, wormgaatjes en spleetjes tussen verschillende onderdelen weg te krijgen. Je hoeft de stick maar op te warmen met een bijgeleverd smeltijzer en de zachtgeworden was op de te herstellen plaats te druppelen. Houd de warme steel van het smeltapparaat stevig tegen het wasblokje gedrukt. Na verloop van tijd begint de was te druppelen. Laat de was stollen. 

Eens die hard is, kan je het geretoucheerde oppervlak afvlakken met het schuurgededeelte van het smeltapparaat. Schraap de overtollige delen weg rond de beschadiging met het hulpstuk.

Tip
Zo'n stopwasblokjes bestaan in verschillende kleuren voor verschillende houttinten. Eventueel kan je ook twee tinten combineren op één plek om het gewenste houtkleur zo veel mogelijk te benaderen. Idealiter test je altijd eerst uit op een stuk resthout van de plank, zo weet je of de kleurcombinatie ongeveer overeenkomt.

Houtvulpasta

Zit je met grotere barsten, spleten of gaten in je houtwerk? Dan kan een houtvulpasta de redding zijn! De meeste pasta’s zijn voor zowel binnen- als buitentoepassingen bruikbaar en blijven flexibel. Een vulpasta is ook uiterst geschikt om verzonken nagels of schroefkoppen weg te werken.

Je brengt het op dezelfde manier aan als een plamuur. De pasta kan na uitharden wat ‘invallen’; breng dan simpelweg nog een tweede laagje aan. 

Er bestaat kneedbare watergedragen houtpasta voor kleine gaatjes en spleten. Dat is een milieuvriendelijk product dat je op dezelfde manier toepast als een gewone houtvulpasta. Het is echter niet geschikt voor buitenwerk. Na droging kan je er overigens opnieuw in schroeven of nagelen.

Een solventgedragen, kneedbare houtpasta is beter bruikbaar voor buitentoepassingen, maar heeft een zeer indringende geur. Let er ook op dat je deze pasta na gebruik terug op zijn kop plaatst, zodat het niet uitdroogt.

Tip
Houtvulmiddelen voor massief hout zijn verkrijgbaar in tal van kleurschakeringen om de correcties zo onopvallend mogelijk te houden. De courantste kleuren zijn den, lichte eik, middeneik, donkere eik, naturel, acajou, notelaar, beuk … Als je de gewenste kleur niet vindt, kan je nog steeds je vulmiddel mengen met universele kleurstoffen voor verf.

 

Geschilderd of te schilderen hout

Tweecomponentenvulmiddel

Een 2K-vulmiddel is sterker dan de gebruikelijke houtpasta en valt ook te gebruiken voor grotere beschadigde oppervlakken. Verder zorgt die ook voor een sterke ondergrond om achteraf op te schilderen.

Houtplamuur

Om massief hout en aanverwante plaatmaterialen te egaliseren, kan je een houtplamuur gebruiken. Die komt ook van pas om kleine oneffenheden in bestaand schilderwerk op hout weg te werken.

Snelplamuur is handig voor klussen die je snel moet kunnen afwerken. Die houtplamuur droogt snel uit en is gemakkelijk te schuren en af te werken met elke verf. Door zijn snelle werking, gebruik je deze enkel op kleine oppervlaktes en breng je ze ook aan in dunne lagen.

Een andere variant is een vette lakplamuur. Die droogt trager dan een snelplamuur, maar is eveneens gemakkelijk op te schuren en te overschilderen. Die kan je ook gebruiken op andere ondergronden, zoals metaal en kunststof.

Fijne plamuur droogt sneller dan lakplamuur, maar trager dan snelplamuur. Die is het meest geschikt voor herstellingen in beschilderd hout en is ideaal als een piekfijne afwerkingslaag net voor je schildert.

Tips uit het atelier

Minimale putjes kan je ook opvullen met zelfgemaakte kneedbare pasta. Recupereer houtmeel van je klus en meng het met wat houtlijm om een kneedbare vulling te maken. De kleur van de pasta zal identiek zijn aan de houtsoort die je gebruikte voor de klus. Na uitharden kan je het oppervlak terug glad schuren.

Bij grote of diepe gaten kan je een reststukje hout in de opening plaatsen samen met het houtvulmiddel. Zo is er later minder kans op scheuren.