6 frequente problemen met hout en hun oplossingen
Heb je een slecht onderhouden raamkozijn waarvan de verf bladdert? Een oude tafel uit het tuinhuis die ten prooi gevallen is aan houtrot? Een vintage kast op de kop getikt die aangetast blijkt door houtworm? Zolang het hout niet tot in de kern werd beschadigd, is de kans groot dat alles nog te redden valt. We sommen enkele tips op om vaak voorkomende problemen met hout op te lossen.
Houtrot
Houtrot ontstaat in vochtige omstandigheden. Sporen of microscopische korreltjes kunnen dan kiemen en schimmels vormen. Blijft het hout in een natte omgeving staan, dan kan de schimmel steeds meer schade aanrichten en zal het hout verder verrotten.
Wat kan je eraan doen? Kijk eerst hoe groot de aantasting is. Verkruimelt het hout tot in de kern? Dan vervang je het best de lade, het tafelblad of de stoelpoot meteen helemaal.
Lokale schade pak je echter anders aan. Verwijder eerst het aangetaste deel met de beitel of schuurmachine. Ontstof het oppervlak en ontvet alvorens je aan de behandeling begint. Breng daarna een houtrotimpregneermiddel aan. Dat is doorgaans een kleurloos product dat je meteen kan instrijken met een verfborstel of -rol. Bij sommige merken is dat een tweecomponentenmiddel dat je nog even moet aanmaken. Het product dringt diep door in het hout en doodt alle organismen die voor houtrot zorgen.
Houtworm
In antieke meubelstukken of dakbalken van oude woningen tref je al eens houtworm aan. Houtwormkevers en boktorren leggen hun eitjes in spleten en groeven van geschikt hout. Eens de larven uitkomen, banen ze zich al etend een weg naar buiten. Minuscule gaatjes waar boormeel uit valt, tonen aan dat de nakomelingen van de houtkever actief zijn. De gangen die deze diertjes maken, tasten de structurele integriteit van het hout aan. Het spreekt voor zich dat een dergelijke aantasting zeer gevaarlijk kan zijn voor dragende constructies.
Houtworm vermijden
Haal je brandhout of nieuwe vintage meubelen in huis? Controleer dan of je de kenmerkende gaatjes ziet. Zo breng je geen ongenodigde gasten in huis.
Houtkevers houden tevens niet van behandeld hout en zullen er dan minder gauw hun eitjes in leggen. Behandelen kan met vernis, beits, verf, boenwas of – waarom niet – een preventief middel tegen houtworm.
Houtworm bestrijden
Hoe bestrijd je houtworm? Verwijder eerst de oude verf, beits- of vernislaag. Dat kan door te schuren, of door het oppervlak met een afbijtmiddel te behandelen. Verwijder daarna stof en vuil vooraleer je aan de slag gaat met een houtwormverdelger. Dit impregneermiddel komt meestal met een injectiespuit of pipet waarmee je gaatje per gaatje moet aanpakken. In andere gevallen strijk je het product in met een verfborstel. Het impregnerend middel werkt curatief én preventief. Het doodt de aanwezige houtwormlarven en beschermt het hout op lange termijn.
Beschadigingen wegwerken
Kleinere openingen of scheuren kan je wegwerken met kneedbare houtvulpasta. Je brengt het op dezelfde manier aan als plamuur. De pasta kan na uitharden wat 'invallen'. Breng dan simpelweg nog een tweede laagje aan. Eenmaal droog, schuur je alles fijn op ter voorbereiding van het schilderwerk. De vulpasta gebruik je eveneens om verzonken nagels of schroefkoppen weg te werken.
Lees hier meer over dergelijke vulmiddelen voor hout.
BARST OF PUT WEGWERKEN
Barst
Een kier doordat het hout is gaan kromtrekken? Maak een spie die je makkelijk in de scheur kan laten vallen. Indien mogelijk gebruik je resthout van het hetzelfde hout als je werkstuk. Zo werk je de barst het mooist weg. Strijk het stukje hout wel eerst in met wat houtlijm. Wat van de spie eventueel uitsteekt, werk je weg met de beitel of schuur je mooi egaal op.
Put
Een ferme put door een onvoorzichtigheid? Een constructiefoutje herstellen? Lijm er een klein blokje in vast. Minimale putjes kan je ook opvullen met zelfgemaakte kneedbare pasta. Recupereer houtmeel van je klus en meng het met wat houtlijm om een kneedbare vulling te maken.
De kleur van de pasta zal qua kleur identiek zijn aan de houtsoort die je gebruikte voor de klus. Na het uitharden kan je het oppervlak terug gladschuren.
Vernieuwen
Is je houten werkstuk erg aangetast? Dan zit er niets anders op dan het onderdeel volledig te vernieuwen. Hier komt een beetje de handigheid van de doe-het-zelver van pas.
Een nieuw frontpaneel uit resthout met de gerecupereerde scharnieren, een kapotte achterwand van de kast herstellen door er een nieuwe plaat aan te schroeven of verlijmen, een nieuw schap inwerken met deuvels … Het moet alleen de moeite waard zijn voor al het werk dat je eraan hebt. Voor een vintage meubelstuk waar je mee kan pronken, heb je al meer moeite over dan voor een goedkoop kastje uit je atelier.
