De basislagen van metselwerk doorgelicht

Wie een muur wil metselen moet op de correcte manier stenen leren stapelen, zo lijkt het soms. Maar een goede muur moet aan meer voorwaarden voldoen om deel uit te kunnen maken van een stevig, geïsoleerd en droog huis. In dit artikel gaan we er even van uit dat je weet hoe je met mortel en baksteen aan de slag moet. We tonen waar je nog op moet letten in de eerste lagen van je nieuwe muur.

 

Kimblokken

De eerste laag van het metselwerk wordt vaak opgetrokken uit kimblokken. We willen immers graag dat er een ononderbroken isolatieschil is rond onze leefruimtes. Zonder deze kimblokken zou de muur een onderbreking vormen tussen de isolatie van de vloer en de isolatie van de muur. Dat wordt duidelijk op de (vereenvoudigde) tekeningen.

 

Kimblokken moeten dus twee belangrijke eigenschappen hebben: ze moeten goed isoleren, en ze moeten stevig zijn. De hoge isolatiewaarde zorgt ervoor, zoals gezegd, dat de isolatieschil ononderbroken is.

Op de schets zie je dat het kimblok de isolatie van de vloer en de isolatie van de muur met elkaar verbindt. De kimblok moet ook stevig zijn. Het is namelijk de onderste steen van een volledige muur. Dat is meteen ook de reden waarom je niet gewoon de vloerisolatie onder de muur kan laten doorlopen.

 

Eerste steen

De kimblok is de onderste steen van de muur die je gaat metselen. Je begrijpt dat, als deze steen niet goed geplaatst is, de volledige muur niet goed zal staan. Je moet dus de nodige zorg aan de dag leggen. Zo moet je uiteraard de correcte positie goed bepalen, op basis van de plannen. Span een metserskoord, dit zal je helpen om in een rechte lijn te metselen en om de juiste hoogte aan te houden.

Let ook op bij het metselen van deze eerste laag. Die moet onderaan vol gemetseld worden. Dat wil zeggen dat de volledige steen ondersteund wordt door mortel, zonder dat er luchtbellen aanwezig zijn.

 

Kimblok metselen

De kimblokken op de foto's passen met tanden en groeven in elkaar. Je mag geen cement tussen de verticale naden plaatsen. Dit zou de isolerende werking van de kimblok verstoren, omdat het cement een te goede geleider is. Andere types kimblokken kunnen wel verlijmd worden. Controleer de voorschriften van de fabrikant.

Je kan de kimblokken uiteraard wel op maat afkorten. Dat lukt bij deze stenen het makkelijkst met de slijpschijf. Maak een snede aan elk van de twee zijden en breek vervolgens de steen helemaal door. Zo’n snijkant heeft wel geen tand-groefverbinding, dus je gebruikt de snijzijde het best enkel aan het begin of eind van de muur.

 

Waterkering

In de opbouw van de muur is ook de waterkering van belang. De capillaire werking zorgt ervoor dat stenen vocht opzuigen uit de ondergrond. (denk aan het suikerklontje en de koffie) Door een folie te plaatsen tussen twee lagen stenen hou je het vocht tegen.

De waterkering komt zo’n twee centimeter boven het definitieve vloerniveau. Zorg dat de folie wat breder is dan de stenen, zo kan je goed zien waar de waterkering zit. De bepleistering van de muur mag niet lager komen dan de waterkering. Het vloerniveau mag niet hoger komen. Met de plint verberg je het niet-afgewerkte deel.

 

Plaatsen van de folie

Voor je de folie kan plaatsen zorg je ervoor dat de naden vlak staan. Met een klein beetje cement dicht je de tand-en-groef. Let erop dat je enkel bovenaan de naad wat dichtsmeert, het is niet de bedoeling dat je de isolerende werking van de kimblok teniet doet. Wat wel de bedoeling is, is dat de folie makkelijk uitgerold kan worden, en dat die niet onder spanning komt te staan. Zo beperk je het risico op scheuren.

Nadat de folie hebt uitgerold, hou je hem op z’n plaats met enkele bakstenen. Metsel daarna de binnenmuur verder op met de snelbouwstenen.

 

Afwatering

Ook de afwatering van de spouw is belangrijk. In de spouw kan, door condensatie, vocht komen. Het vocht kan neerslaan tegen de steen, en gaat dan naar beneden zakken. Door een schuin aflopende folie te plaatsen, leid je het vocht weg van de binnen muur, naar de buitenmuur. Daar kan het ontsnappen via de open opstaande voegen.

Belangrijk is dat de folie aan de gevelsteen ook boven het definitieve vloerniveau zit. (Oppassen bij het plaatsen of verhogen van het terras.)

 

Uitrollen en opmetsen

Bij het uitrollen van de folie let je er op dat de folie slechts een deel van de baksteen bedekt. Leg enkele stenen op de folie om die op z’n plaats te houden. Daarna metsel je verder. Je mortel vindt grip op de onderliggende stenen, net doordat de folie niet de volledige breedte van de steen bedekt.

 

Voegverluchter

Als je met behulp van de folie het condensatievocht in de spouw naar beneden en naar de gevelsteen leidt, moet je ook zorgen dat het vocht daar weg kan. Een open stootvoeg zal daarvoor zorgen. De zorgvuldigste manier om een open stootvoeg af te werken is met een verluchtingsrooster.

Haal met je voegspijker alle mortel van tussen de stenen en plaats het rooster. Zorg dat het volledig op de folie staat. Boven het rooster kan je de stootvoeg wel verder dichten.