Een gazon aanleggen: de voorbereiding

Als je een gazon wilt, moet je gras inzaaien of graszoden installeren. Om ervoor te zorgen dat je gras goed groeit en gezond blijft, moet je voor het inzaaien wel de nodige voorbereidingen treffen voor een optimale bodem. We bespreken wat dat inhoudt.

 

Ken je bodem

Wat is de bodemsamenstelling?

Wanneer we over grondsoorten spreken, gaat het over zandgrond, leemgrond of kleigrond:

• Zandgrond: wanneer we het over zandgrond hebben, bedoelen we een mengeling van zand en leem. Zandgrond is vrij korrelig, warmt zeer snel op en koelt zeer snel af. Zandgrond is vrij poreus en vrij arm, en houdt dus moeilijk voedingstoffen vast.
• Leemgrond: leem is een heel fijn, smeerbaar materiaal dat makkelijk dichtslibt, maar ook zeer gemakkelijk uitloogt bij zware regenval. Bij uitlogen worden mineralen uit een vaste substantie onttrokken doordat ze worden opgelost in het regenwater.
• Kleigrond: klei is zeer vaste grond die heel moeilijk opwarmt in de lente. Kleigrond is eveneens niet poreus, waardoor het ook zwaar is en compact is. Net als leem, slibt klei ook heel gemakkelijk dicht.

Welke voedingsstoffen zijn er aanwezig?

Een gezonde bodem moet rijk zijn aan stikstof (N) voor een groene en weelderige groei, fosfor (P) voor wortelontwikkeling en kalium (K) voor algemene gezondheid en stressbestendigheid. Uiteraard bemest je jouw gras na het inzaaien voor een goede doorstart, maar je moet dat proces om de zoveel tijd herhalen

Wat is de zuurtegraad?

De zuurtegraad (pH) van de bodem beïnvloedt de beschikbaarheid van voedingsstoffen en de groeiomstandigheden voor je gras. Een neutrale tot licht zure pH is ideaal. Denk hier aan een pH-waarde tussen 6,5 en 7,5. Afwijkende waarden vereisen een aangepaste bemesting. Te zure grond (pH lager dan 6) kan worden verbeterd met kalk. Te alkalische grond (pH hoger dan 7) kan worden verbeterd met zwavel of ijzersulfaat.

Bodemanalyse uitvoeren
Voor je je gazon aanlegt, moet je de zuurtegraad en aanwezige voedingsstoffen in kaart brengen via een bodemanalyse. Zo weet je hoe je de bodem kan optimaliseren. Je kan een bodemstaal nemen en laten testen in een labo of tuincentrum, of je kan zelf een bodemtest uitvoeren.

Wanneer moet de bodem worden aangepast?

Je hebt voor een gazon een bodem nodig met een kruimelige structuur voor een goede beluchting en drainage, en een vruchtbare toplaag van 10-15 cm voor een goede groei. Bemesting en voeding voeg je toe volgens wat er aanwezig is in de bodem en de noden van het grasmengsel dat je kiest. Bij zand- en kleigrond moeten er wel enkele aanpassingen gebeuren.

• Gazon op zandgrond: zandgrond houdt moeilijk voeding vast. Voor een gazon moet er organisch materiaal (zoals compost of dierlijke mest) toegevoegd worden om vocht en voedingsstoffen vast te houden.
• Gazon op kleigrond: klei is zeer dicht, voor een goede groei van het gazon meng je best vooraf grof zand of compost om drainage en beluchting te verbeteren.
• Gazon op leemgrond: leemgrond is van nature een goede bodem voor een gazon, omdat het een goede balans biedt tussen waterdoorlaatbaarheid, voedingsstofvasthoudend vermogen, en beluchting. Toch kan het ook hier goed zijn om zand onder de bodem te werken, en eventueel wat compost als de grond wat arm blijkt te zijn aan humus.

 

Grond voorbereiden: het grove werk

Onkruid en beplanting weghalen

Als er nog andere beplanting staat op de plek waar je je gazon wil, moet je uiteraard eerst de aanwezige beplanting of verwildering weghalen, samen met een deel van de toplaag. Zorg er zeker voor dat je onkruid grondig verwijdert. Haal er indien nodig de bosmaaier bij en zorg dat je het afval verwijdert zodat zaden niet kunnen kiemen.

Je kan aan de slag gaan met schop, spade en kruiwagen om aanwezige planten weg te nemen. Voor een groot perceel werk je uiteraard makkelijker met een graafkraan die je huurt. 

Bodem egaliseren

Wil je geen glooiingen in je gazon? Dan kan een graafkraantje ook helpen om het terrein effen te trekken. De verharde aarde op de toplaag moet daarnaast ook losgemaakt worden. Bij kleine percelen kan je dat gerust doen door de grond om te spitten en dan strak te trekken met een tuinhark, maar in de meeste gevallen komt een tuinfrees beter van pas.

Wat is een tuinfrees?

Een tuinfrees is een toestel (aangedreven via een accu, netstroom of benzine) waarmee je snel de bodem los kunt maken, verkruimelen en egaliseren. Zo kun je snel de bodem luchtiger maken voordat je inzaait of zoden plaatst, en bevorder je van meet af aan de drainage in je gazon.

Wanneer je handmatig spit, keer je de grond om. Daarentegen wordt met een tuinfrees de toplaag dooreen gehaald met messen die grote stukken meteen vergruizen. Zo kunnen voedingsstoffen veel makkelijker opgenomen worden zonder extra arbeid. Wortels, stenen en andere onregelmatigheden komen bij het frezen aan de oppervlakte zodat je ze gemakkelijk verwijdert.

Tips
- Frezen doe je na de bodemanalyse én enkel in grond die droog tot licht vochtig is. Verwijder ook grote stenen en ander grofvuil dat op het terrein aanwezig is, zodat je de messen van de machine niet beschadigt.
- Tijdens het frezen van de grond, is het - afhankelijk van de bodemsamenstelling - ook het moment om extra zand of compost in te werken. Verdeel het zand of de compost gelijkmatig over het oppervlak voordat je gaat frezen. Tijdens het frezen worden deze materialen automatisch vermengd met de grond, waardoor een homogeen en verbeterd bodemprofiel ontstaat dat geschikt is voor planten.

Wat zijn de volgende stappen?

Eens de grond egaal gemaakt is met de tuinfrees, kun je het zaaibed nog optimaliseren met een bodemverbeteraar en kun je aan de slag met het eigenlijke inzaaien. Hoe je daarbij te werk gaat lees je hier.

 

Hoe kies je een tuinfrees?

Een tuinfrees is een machine die je waarschijnlijk sneller zal huren dan aankopen. Al zijn er tegenwoordig lichte modellen die elektrisch werken en zeer schappelijk zijn in prijs. Maar waarop moet je precies letten om zeker de juiste machine beet te hebben?

De aandrijving: elektrisch, accu of benzine

• Toestellen op netstroom of accu zijn eerder geschikt voor kleinere tuinen en lichte bewerkingen. Deze tuinfrezen zijn stil, licht, en milieuvriendelijk, maar hebben vaak minder kracht dan modellen op benzine. Bij gesnoerde toestellen moet je ook rekening houden met een beperkte actieradius.
• Toestellen op benzine zijn geschikt voor middelgrote tot grotere tuinen. Deze bieden meestal meer vermogen en mobiliteit, ideaal voor zware of compacte grond. Ze zijn uiteraard wel zwaarder en luider dan de alternatieven. Zorg dus voor gehoorbescherming als je met een tuinfrees op benzine wilt werken.

Het vermogen

Voor gesnoerde tuinfrezen - en dus kleine tot middelgrote percelen - kies je best voor een toestel met een vermogen van 750-1.500 W. Voor accutuinfrezen is het niet het wattage, maar het voltage van het toestel en de compatibele batterij die het vermogen bepaalt. Hier varieert het vermogen van 18 V tot 36 V. Daarnaast is is de batterijcapaciteit (in Ampère-uur of Ah) ook belangrijk: hoe hoger, hoe langer de batterij kan werken.

Als het gaat over benzine tuinfrezen, kies je een vermogen van 2-5 pk afhankelijk van de grootte van je tuin en de zwaarte van de grond.

De freesbreedte

Tuinfrezen hebben een bepaalde freesbreedte en freesdiepte. Voor kleine gazons is een werkbreedte van 20-30 cm vaak al voldoende; voor grotere oppervlakken is 40 cm of meer praktischer. De breedtes zijn zeer uiteenlopend van toestel tot toestel. Er zijn grondfrezen die tot wel 86 cm breed kunnen frezen.

De freesdiepte

Als je een gazon wil aanleggen, heb je een toestel nodig dat minstens 15 cm diep kan frezen. Een diepte van 15-20 cm is meestal voldoende voor het aanleggen van een gazon. Idealiter kies je een model met verstelbare werkdiepte voor meer flexibiliteit.

De overtopfrees

Voor gazonaanleg kan je ook een beroep doen op een overtopfrees in combinatie met een minitractor. Deze heeft messen die in tegenovergestelde richting van de rijrichting draaien, terwijl die van een gewone grondfrees met de richting meedraaien. Dit zorgt ervoor dat stenen, kluiten en andere grove materialen naar onderen worden gedrukt, terwijl fijne grond naar boven komt. 

Je kan er de grote brokken aarde en resterende graszoden mee breken, en afwerken met een gefreesd laagje aarde. Zo krijg je snel een vlak terrein, en een zeer fijn en egaal zaaibed, perfect voor graszaad of fijne plantenzaden.