Wat is er van die bandenslijtage(-emissie)?
COLUMN – FERRE BEYENS, AUTOMOTIVE ANALIST/JOURNALIST
Of de heftig aangemoedigde auto-elektrificatie het milieu zal redden en het klimaat influenceert tot koeling van de aarde? Wie kritiekloos soortgelijke fabels accepteert, pikt ook dat verplicht opgelegde consumptie van geestverruimende dranken het alcoholmisbruik uit de wereld zal helpen. Niet dus. Want ook al rijden ze niet op fossiele brandstof en braken ze lokaal geen uitlaatgassen uit, ook dan zijn batterijwagens CO2-neutraal noch emissievrij. Tenzij men niet weet – of wil weten – dat naast de uitlaatgassen vooral de verheimelijkte bandenslijtage een stevig onderschatte emissie veroorzaakt, die zeker niet minder schadelijk is.
"De bandenslijtage-emissie ligt veel hoger dan de tailpipe-uitstoot en is zeker niet minder giftig"
Wetenschappelijke impressies van hogere bandenslijtages voor zwaarder wegende accu-auto's doen terechte vragen rijzen bij de 'nulemissie'-labels van de 'milieuheilzame' elektrische auto. Het viel te verwachten dat begin 2020 gepubliceerde onderzoeksresultaten die de worstcase-bandenemissies kwantificeerden, in EV-kringen op scepsis werden onthaald. Studies die bewijzen dat bandenemissie een veel ernstiger probleem vormt dan de verwenste uitlaatemissie, passen immers niet in dat groene EV-narratief. Al zeker niet indien dezelfde studie illustreert dat uitgerekend de (veel) meer wegende batterijauto extra bandenslijtage laat veroorzaken.
In een nieuw onderzoek heeft Emissions Analytics onlangs die bandenemissies opnieuw gedetailleerd geanalyseerd. Dit onder uiteenlopende rijomstandigheden en in nauwe samenwerking met het National Physical Laboratory (UK) dat tevens de chemische samenstellingen van nieuwe banden kwantificeerde. Eerste conclusie? De bandenslijtage-emissie bij normaal rijden, vergeleken met de tailpipe-uitstoot, ligt 1.850 keer hoger. Veel hoger dus dan de in de 2020 gepubliceerde en door EV-kringen betwijfelde studieresultaten aan het licht hebben gebracht. Dat verschil hoeft overigens niet te verbazen. De uitlaatemissies blijven immers dalen nu uitlaatgaszuivering alsmaar efficiënter wordt. En dit terwijl de bandenslijtage-emissie verder toeneemt nu auto's zwaarder worden en – vooral in geval van EV's – een overvloed aan werkijver (koppel) ter beschikking stellen.
Het effect van bandensleetemissie op de luchtkwaliteit en de gevolgen daarvan op de menselijke gezondheid worden grof onderschat. Het merendeel van de bandensleet komt in bodem- en grondwater terecht, terwijl een groot deel van uitlaatgassen de luchtkwaliteit negatief beïnvloedt. Maar volgens eerder aangehaalde studies bestaat zowat 11% van de bandenemissies uit fijnstof waarvan de partikels kleiner zijn dan 2,5 micron. Rekening houdende met de veel hogere bandenemissies zou de partikeluitstoot door bandenslijtage zo meer dan 400 keer hoger liggen dan bij uitlaatemissie. Een vele malen hoger liggende partikeluitstoot dus waarvan een groeiend aantal wetenschappelijke getuigenissen suggereert dat ultrafijne partikels ongecompliceerd de menselijke bloedbaan kunnen binnendringen.
Het gevaar van de ultrafijne partikeluitstoot is na "terechtstelling" van de dieselmotor beslist helemaal niet uit de wereld. Verdere analyse van de veel grotere "bijdrage" in de fijnstof(partikel)ontwikkeling, van die nog altijd bewust onder de mediaradar gehouden bandenslijtage, en de effecten hiervan op luchtkwaliteit en gezondheid, geven een helder beeld op de giftigheid van die specifieke stofvorming. Banden zijn samengesteld uit synthetisch en van ruwe olie afgeleid rubber, diverse vulstoffen en additieven. Onlangs verschafte Emissions Analytics inzage in chemische analyses van de organische verbindingen van verschillende banden. Het betrof ontledingen met behulp van tweedimensionale gaschromatografie en time-of-flight-massaspectrometrie. Conclusie: in iedere band bevinden zich honderden verschillende chemische substanties waarvan een aanzienlijk deel aromaten. Daartussen ook een aantal erkende kankerverwekkende stoffen.
Chemisch profiel en giftigheid verschillen van band tot band. Waardoor banden niet enkel variëren in slijtage(snelheid) en stofvorming maar ook in chemische compositie en toxiciteit. Het enthousiasme waarmee "oergevaarlijke" dieselpartikels de autogebruikers een mentaliteitsverandering opdrongen, staat in schril contrast met de gebrekkige 'voorlichting' die de onderschatte bandenslijtage te beurt valt. Ook al is de impact van die laatste vele malen groter en kan er moeilijk van minder toxiciteit of uitstoot van kankerverwekkende stoffen worden gesproken. Om meer inzicht en transparantie te brengen in een domein dat tot op vandaag (verwonderlijk genoeg) onderbelicht bleef, heeft Emissions Analytics de chemische samenstelling en toxiciteit van een uiteenlopend scala autobanden in een (abonnements)database opgeslagen.
Met de schijnwerper op zwaarder wegende en meer bandenemissies veroorzakende EV's. Met focus op "tailpipes" die progressieve properheid "uiten". Of dat hoopgevender ICE-perspectief biedt? Neen, helaas. Zie het hoofdstuk diesel. Properder en zuiniger dan ooit. En toch dreigt politieke liquidatie. Om de diesel zijn milieuvriendelijkheid, verbrandingsefficiëntie en energiezuinigheid nog doelmatiger te maken, werd recent nog de meest ingenieuze hightech bovengehaald. Tevergeefs. Want er dient plaats geruimd. Voor influencerend aandrijfalternatief. Nieuwsoortig autopropulsief waarvan de efficiëntie nog moet blijken. Onontkoombaar duurder en niet groener. Wat is er van de bandenslijtage? Een ander treffend exempel zonder meer: een ander voorbeeld van voortschrijdende absurditeit. Hoe anders valt een beleid te noemen dat degelijke aandrijftechnologie diskwalificeert. Wegens milieuonvriendelijk. Om alternatieven door te drukken die – zo te zien – nog meer milieuonheil kunnen aanrichten ...
