BESCHERMENDE DAKWERKKLEDIJ IS HIPPER DAN OOIT
Een goeie stevigheid en veel accessoires kenmerken de outfit van de dakwerker
Voor een dakwerker is de stofkwaliteit van de kledij waarmee je werkt, uiterst belangrijk. Ze moet tegen heel wat weersomstandigheden bestand zijn en voldoende stevigheid bieden, op de juiste plaatsen. Het is dan ook noodzakelijk om werkkleding te kiezen die aangepast is aan de activiteit. Niet elke werkoutfit biedt een dakwerker de nodige bewegingsvrijheid en tegelijk voldoende bescherming. Daarvoor moet een dakwerker wel weten wat er op de markt is, waarop er gelet moet worden en welke wettelijke normen te volgen zijn.
NIEUWIGHEDEN
Alle arbeiders zijn voor een deel het uithangbord van hun bedrijf en moeten in die optiek een verzorgde en professionele indruk nalaten bij de klanten. Zoals voor alle kledij zijn er de laatste jaren in dat opzicht verschillende evoluties op de markt van de werkkleding voor dakwerkers. Om in te spelen op de herkenbaarheid van een specifiek bedrijf, bieden sommige fabrikanten steeds vaker een totaalservice aan. De werkgever huurt dan kledij en die wordt tijdig gebracht, gewassen of vervangen. Maar dat zijn niet de enige veranderingen die zich de laatste jaren hebben voorgedaan.
Damesmodellen
Alsmaar regelmatiger staan vrouwen hun mannetje op het dak. Om aan de daaruit voortvloeiende ergonomische eisen tegemoet te komen, wordt er de laatste jaren ook veel werkkledij voor dames ontworpen. Een andere werkhouding vereist immers een andere snit, taillering en afwerking.
Extra bescherming
Het beschermende karakter is bij werkkledij vandaag belangrijker dan ooit: duurzame, slijtvaste stoffen en luchtdoorlatende materialen waarbij transpiratie het meest voorkomt, vormen de basis. Sommige delen van de werkkledij hebben boven op hun basislaag nog een extra verstevigingslaag nodig. Dat kan tegenwoordig in diverse uitvoeringen. De polyester-katoencombinatie Ripstop staat o.a. bekend om zijn tenten, vlaggen, luchtballonnen en parachutes, waarbij de scheurweerstand en waterbestendigheid van groot belang zijn. De stof is ideaal voor dakwerkers omdat ze enorm stevig en windbestendig is. Cordura is tot tien keer sterker dan katoen, maar blijft fijn en soepel. De stof droogt zeer snel en wordt vaak gebruikt op holster- of kniezakken en veiligheidsschoenen. Tot slot wordt ook Kevlar vaak gebruikt: een geweven en bijzonder sterk materiaal met een unieke slijtvastheid, scheursterkte en snijbestendigheid. Het komt vaak voor op de bovenbenen om te beschermen tegen snijwonden en slijtage.
Smart clothes
Er is ook een technologische evolutie merkbaar in de sector van de dakwerkkledij. Zo bestaat er kleding die door middel van sensoren tijdens het werken de houding van de vakman meet en monitort. De kledij wordt met chips en een dataverbinding aan een smartphone gelinkt en geeft bv. meldingen als de werkhouding zo slecht is dat ze kans geeft op lichamelijke klachten, als de optimale temperatuur voor de vakman bereikt is, het gecreëerde geluid te hoog is of als de knielappen aan vernieuwing toe zijn.
Felle kleuren
De laatste jaren is er steeds meer kleur te vinden in de dakwerkkledij. Hoewel de basis vaak zwart, grijs, blauw of beige blijft, zijn opvallende accenten in blauw, oranje, rood en (fluorescerend) geel alomtegenwoordig. Ook in de veelheid aan accessoires zijn contrasterende kleuren in de mode.
DE JUISTE STOFKWALITEIT
De stof waaruit de kledij wordt gemaakt, bepaalt de stevigheid, soepelheid, waterdichtheid, ventilatie, isolatie en brandveiligheid ervan. Het is dus belangrijk om in functie van de uit te voeren taken op het dak de stof te kiezen die voldoende bescherming en comfort biedt.
Drie lagen
Tijdens het werken zorgen transpiratie en extreme weersomstandigheden het vaakst voor een onaangenaam comfort. Als oplossing daarvoor werd het drielagensysteem ontwikkeld.
De combinatie is gebaseerd op dunne stoffen die goed beschermen tegen alle weersomstandigheden.
- Een basislaag zorgt dat de lichaamswarmte en het transpiratievocht snel naar buiten kunnen. Dankzij de vochtregulerende stof op het lichaam blijft de huid droog en koelt de arbeider niet snel af.
- De middenlaag houdt de dakwerker droog en warm. Het transpiratievocht uit de basislaag wordt naar buiten gevoerd en de koude van buitenaf wordt tegengehouden.
- De toplaag beschermt vooral tegen (natte) weersomstandigheden zoals regen en sneeuw.
Basisstoffen
Er bestaan heel wat (warme en minder warme) stofkwaliteiten. We zetten de belangrijkste voor kledij in de dakwerksector op een rijtje.
- Katoen: deze natuurlijke stof is zacht, comfortabel, isolerend en ventilerend. Heel wat kledij wordt nog steeds van 100% katoen gemaakt omdat de stof hittebestendig is en niet snel vuur vat. Ze kan daarnaast probleemloos op 95 °C gewassen worden om hardnekkig vuil te verwijderen.
- Polyester (65% polyester, 35% katoen) is een sterk ademende stof. De combinatie is slijtvast, kleurvast, en heeft een goede vochtabsorptie. Polyester heeft ook een hoge treksterkte, het behoudt zijn vorm en kleur, en is ideaal voor zware omstandigheden.
- Beavernylon (50% katoen, 50% nylon): de glanzende stof wordt vaak voor werkkledij gebruikt. Ze verbindt het katoen aan de binnenzijde met het nylon aan de buitenzijde en is daardoor vuilafstotend. Ze is ook waterdicht en sneldrogend.
Bescherming tegen regen en zon
Bescherming tegen regen, wind en koude is in het regenachtige België geen overbodige luxe. Flexothane is een ideale stof om je warm te houden. Het is een enkelzijdige polyurethaancoating op een breisel van polyamide. Het materiaal is vederlicht en waterdicht, het ademt, is behandeld tegen schimmel en bestand tegen koude en scheuren. Verder is de stof elastisch, duurzaam, geruisloos, hygiënisch en milieuvriendelijk. Ook Gore-Tex en Dobby Nylon of Oxford Nylon beschermen tegen directe regen, sneeuw, wind en koude, en kunnen ademen dankzij hun hoge vochtdoorlaatbaarheid.
Daarnaast zorgen verstelbare mouwzomen en/of manchetten met klittenband en elastiek voor een optimale pasvorm en behoud van lichaamswarmte in koudere werksituaties.
In warme periodes stijgt de temperatuur op het dak soms boven de 40 °C. Extra verluchting kan dan net aangenaam zijn, maar het mag de bescherming niet verminderen. Een model speciaal daarvoor is de werkbroek met kortere broekspijpen, waarbij de kniebescherming gegarandeerd blijft. Bij een short is een geïntegreerde kniebescherming onmogelijk. Vesten met afneembare mouwen zijn dan weer wel geschikt voor op het dak. Tot slot hebben sommige leveranciers koelvesten en -petten om hittestress in de zomer tegen te gaan.
DE VOLLEDIGE OUTFIT
Nog meer dan bij gewone kleding is kledij in de juiste maat voor dakwerkers (of ruwbouwers in het algemeen) ontzettend belangrijk. Het draagcomfort wordt bepaald door de slijtvaste, maar soepele stof én door de ergonomische snit die een natuurlijke werkhouding garandeert. Als er een foute maat gekozen wordt, zullen bijvoorbeeld kniebeschermers niet meer op de juiste positie staan. Slijtage van andere delen van de kledij is bijgevolg onvermijdelijk. Wanneer kledij dan weer te klein gedragen wordt, komt er meer druk op de naden en de stof te staan. Om de juiste maat te kiezen is het aangeraden de borstwijdte, taillewijdte, heupwijdte en de (binnen)beenlengte te kennen, zeker als de werkkledij online wordt gekocht.
Overall
Een werkvest en werkbroek in één stuk blijven nog steeds een veelgevraagd kledingstuk. Het systeem heeft zowel voor- als nadelen. Er zijn bv. minder knopen en ritsen die schade kunnen doen of die tijdens het werken kunnen haperen. Anderzijds beperkt een overall de bewegingsvrijheid, zeker wanneer er boven het hoofd gewerkt moet worden.
Doordat de overall erg geliefd is bij dakwerkers, ondergaat hij een continue evolutie. Er worden steeds vaker trendy modellen aangeboden in meerdere kleuren. Daarnaast wordt de lichtere versie van de overall, de bodybroek of bretelbroek, ook steeds populairder. Die werkbroek heeft brede, verstelbare schouderbanden die vastgemaakt zijn aan de werkbroek. Vanwege de EN471 behoren bodybroeken maximaal tot klasse twee en worden ze enkel gebruikt in goede weersomstandigheden en bij een goede zichtbaarheid.
Werkvest
Een werkvest heeft dezelfde functies als een werkbroek: soepel en tegelijk slijtvast zijn, terwijl het draagcomfort en de verdeling van de last niet uit het oog worden verloren. De stof is daarom het best van stretchmateriaal aan de rugzijde. Omdat vesten het meest in aanraking komen met de werfomgeving, zijn de holsterzakken erop beter verstevigd tegen slijtage door een driedubbele naad. Ze bevinden zich ook het best aan de achterkant van de vesten omdat ze daar niet in de weg zitten. Door de evenwichtige verdeling van de holsterzakken en dankzij lussen aan het werkvest wordt het gewicht van het gereedschap evenwichtig verdeeld.
Gereedschapsvest
Een gereedschapsvest is meer een harnas dat gedragen wordt boven andere kledij. De belangrijkste functie is het optimaal dragen van het benodigde gereedschap. Misschien nog net iets meer dan bij een werkvest zijn een soepele, slijtvaste stof en een goede lastverdeling van groot belang voor een aangenaam draagcomfort. Er zijn zowel modellen met brede als met smalle schouderbanden verkrijgbaar.
Werkbroek
De keuze van de werkbroek is, zoals eerder vermeld, afhankelijk van de job. Een lichte broek heeft een andere samenstelling en gewicht dan een broek die intensief aan slijtage onderhevig is. Naast de eigenschappen die voor een werkvest belangrijk waren, zijn er voor de broek nog extra zaken om op te letten:
- Kniebelasting: een goede werkbroek heeft kniezakken voor de kniebeschermers, waarbij zowel het materiaal als de vorm van belang is. De kniebeschermers voor dakwerkers zijn het best van type 2 level 1 (zie kader). Ze moeten bescherming en een aangenaam draagcomfort bieden in kniehouding én bij het rechtstaan. De kniebescherming kan ook het best individueel op de juiste hoogte afgesteld worden, want ze mag tijdens het werken niet verschuiven. Bij een staande houding moet ze soepel genoeg zijn om het werk niet te hinderen.
- Speciale dakwerkersbroeken zijn standaard extra bestand tegen slijtage ter hoogte van de knieën en tegen brandrisico's. Bij het werken met dakbanen is er bij een goede dakwerkersbroek ook aan een aantal elementen extra aandacht besteed. Cordura aan de inkijk van de zakken beschermt extra tegen slijtage. Hoge kniezakken zorgen dan weer voor bescherming van de bovenbenen. Er zijn ook extra opbergmogelijkheden dankzij loshangende zijzakken en een gsm-zakje. De meeste dakwerkersbroeken zijn uitgerust met een vlamvertragende doek, conform de Europese norm.
ACCESSOIRES
De uitbreidingsmogelijkheden op de werkkledij bepalen mee het werkcomfort van de vakman. Niet elk accessoire is noodzakelijk, maar in specifieke gevallen kunnen ze zeker nuttig zijn. Alsmaar vaker worden accessoires ook inzetbaar voor verschillende disciplines.
- De afzonderlijke tailleriem is een ideaal hulpmiddel om holsterzakken en hamerhouders aan op te hangen. Hierdoor rust het gewicht niet op de schouders (zoals bij ophanging aan de werkvest) of trekt ze niet aan de broek (bij ophanging aan de broeksriem).
- Holsterzakken zijn meestal standaard aanwezig op de werkbroek. Wanneer er frequent met verschillende vijzen of nagels wordt gewerkt, zijn meerdere holsterzakken erg praktisch. Het is dan belangrijk dat ze verstevigd zijn met een slijtvaste naad om de nagels en vijzen te kunnen dragen.
- Gsm-zak: een apart gsm-zakje is voor iedere vakman handig. Ideaal is het als het gestikt is op de zijkant van de broek, boven de knie. Zo zit de telefoon bij geen enkele houding in de weg.
- Knopen en ritsen zijn het best afgeschermd, zodat ze geen krassen maken. Een klein detail dat grote kosten kan vermijden.
- Er zijn veel hamer- en gereedschapshouders voor tangen, boormachines, schroevendraaiers, schrijnwerkerspotloden, vouwmeters etc.
- Multifunctionele riemlussen waardoor de drager zelf kan kiezen waar de gereedschapszakken aan de werkbroek of overall hangen.
- Gereedschapstassen bestaan in verschillende groottes en vormen, al dan niet voorzien van een verstevigde nagel- en vijszak. Het aanbod hierin is enorm. De arbeider moet rekening houden met een juiste gewichtsverdeling over het hele lichaam en niet alle gereedschap in één tas dragen.
Handschoenen
Dakwerkers kiezen er vaak voor om geen handschoenen te gebruiken, omdat ze dan een deel van hun grip en bewegingsvrijheid verliezen. Een goede oplossing daarvoor zijn de handschoenen waarvan de duim en de wijs- en middelvinger opengewerkt zijn om de controle en de flexibiliteit bij het fijne werk te behouden. Stretchnylon geeft daarbij de gewenste bewegingsvrijheid. Nieuw bij de werkhandschoenen is dat je ze steeds vaker per stuk kunt kopen.
Werkschoenen
De voeten van dakwerkers krijgen dagelijks heel wat te verduren: lange dagen, oncomfortabele posities, ruwe ondergronden ... Dat betekent dat een stevig, flexibel paar werkschoenen onmisbaar is. Een veilig paar werkschoenen heeft een zeroperforatiezool, een composiet of stalen neus en schokabsorberende hielen. Een flexibele zool ondersteunt de voet in elke positie en verhoogt het onderhoudsgemak doordat het vuil snel uit de groeven komt. Voor een optimaal draagcomfort verhindert het ademende bovenleder een vochtophoping of verhitting van de voeten. Tot slot houdt de waterafstotende eigenschap de voeten altijd droog.
