FREQUENTIE EN WERKTERREIN BEPALENDE FACTOREN

Investering in compressor moet doordacht gebeuren

Perslucht wordt binnen de garagesector gebruikt voor het aandrijven van persluchtgereedschap zoals wielmoersleutels, bandenwisselaars, vetspuiten, het oppompen van banden ... In de carrosseriesector zal hiermee hoofdzakelijk het verfspuiten worden uitgevoerd. Het is duidelijk dat de keuze van een goede persluchtinstallatie en een degelijke compressor meer dan nodig is. Alhoewel de prijs van de compressor belangrijk is bij de aankoopbeslissing, bepalen ook andere parameters de keuze van een geschikt model. Met dit artikel hopen we u te kunnen helpen bij een juiste keuze.

SOORTEN COMPRESSOREN

Zuigercompressor

Werking

Bij een zuigercompressor wordt er gebruikgemaakt van het 'verdringerprincipe'. Doordat een zuiger een op- en neergaande beweging maakt, wordt er trapsgewijs lucht gecomprimeerd, zodat er een overdruk ontstaat.

Toepassing

Dit type compressor is geschikt voor een wisselend persluchtverbruik met piekbelastingen. Hij kan als piekbelastingsmachine in een gecombineerd compressorsysteem gebruikt worden. Bij frequente veranderingen van de belasting zijn de zuigercompressoren de beste keuze. Ook voor kleine hoeveelheden perslucht werkt een zuigercompressor zuiniger dan een schroefcompressor. Hij heeft een breed toepassingsgebied, is minder duur dan de schroefcompressoren en kan hogere drukken bereiken tot zelfs 15 bar of meer. Nieuwe ontwikkelingen zorgen er bovendien voor dat dit toestel steeds minder plaats inneemt op de soms al krappe werkvloer. Versies met een staand drukvat hebben zelfs nog amper 1 m² nodig, terwijl een geluiddempende kap het geluidsniveau heel laag kan houden.

Schroefcompressor

Werking

M.b.v. twee in elkaar draaiende rotors, ook wel schroeven genoemd, wordt er perslucht opgewekt.

Toepassing

Schroefcompressoren zijn bijzonder geschikt voor een continu luchtverbruik zonder hoge piekbelasting. Ze zijn ideaal als basisbelastingsmachines in gecombineerde compressorsystemen. Zulke compressoren zijn uitermate geschikt voor grote hoeveelheden perslucht, voor langdurige toepassingen zoals het verfspuiten en de situaties waarin veel apparaten vaak tegelijk moeten kunnen werken. Bij schroefcompressoren kan een einddruk tot 13 bar verkregen worden.

Oliegesmeerd of olievrij

De meeste schroefcompressoren zijn uitgerust met een oliegesmeerde compressor. Zo ontstaat het risico dat er olienevel wordt opgenomen in de gecompresseerde lucht. Om dit te vermijden, moet er gekozen worden voor olievrije compressoren.

Schottencompressor

Werking

De schottencompressor is voorzien van een stator waarbinnen een excentrisch opgestelde rotor draait. De schotten die uit de radiaal aangemaakte groeven schuiven, worden voortdurend tegen de statorwand gedrukt door de centrifugale kracht. Vanwege de aanwezigheid van enkel centrifugale krachten behoeven deze compressoren geen rollagers. Mede door de hoge kwaliteit van de aangewende materialen voor de schotten en glijlagers resulteert dit in een vrijwel onbeperkte levensduur.

Toepassing

Schottencompressoren zijn geschikt voor continu gebruik en voor piekbelastingen. Zij zijn een variant op de schroefcompressoren, maar hebben een beter rendement en een veel langere levensduur door het ontbreken van rollagers en een overbrengingsmechanisme. Schottencompressoren zijn enkel verkrijgbaar in een oliegesmeerde uitvoering met een olierestwaarde van minder dan 3 ppm. Tevens kunnen de schottencompressoren voorzien worden van een geïntegreerde persluchtkoeldroger voor de nabehandeling.

AANKOOPCRITERIA

Verplaatsing of slagvolume

De verplaatsing komt niet overeen met de hoeveelheid perslucht die daadwerkelijk geleverd wordt. Overweeg alleen de nettoleveringscapaciteit van de compressor en controleer voor de aankoop van een compressor dat u een voldoende vermogensreserve gepland heeft. Een goede coördinatie tussen de nettoleveringscapaciteit en het luchtverbruik garandeert zo goed mogelijke werkresultaten.

Luchthoeveelheid

De luchthoeveelheid hangt af van de behoeften op de werkvloer. Die vloeit voort uit gebruik van gereedschappen, machines en andere pneumatische apparaten. Hier moet rekening gehouden worden met de leveringscapaciteit van de compressor en de te verrichten werkzaamheden.

Werkdruk

Bij de keuze van een nieuwe compressor is het belangrijk de juiste werkdruk van de gereedschappen en machines te bepalen. Een overmatige werkdruk brengt geen prestatiewinst, maar verhoogt het luchtverbruik, de bedrijfskosten en de slijtage van de apparatuur. De werkdruk van de compressor zal in het algemeen hoger zijn dan de lijndruk om de persluchtketel te kunnen gebruiken om korte piekbelastingen op te vangen (zie item 'persluchtketel').

Persluchtkwaliteit

Onvoldoende behandelde perslucht die door deeltjes, vocht of olie verontreinigd is, verhoogt de gevoeligheid van de persluchtapparaten en -machines. Een verhoogde slijtage en verliezen van vermogen zijn de gevolgen daarvan. Daarnaast leidt onvoldoende behandelde perslucht tot verontreinigingen in het werkproces, wat bijvoorbeeld bij schilderwerken en verfspuiten hogere retouchekosten kan veroorzaken.

Persluchtbehoefte

De meeste apparaten werken slechts van tijd tot tijd. Voor deze sporadische operaties kan er een gemiddelde inschakelduur worden bepaald. Bovendien worden deze apparaten gewoonlijk niet op hetzelfde moment gebruikt. De gemiddelde inschakelduur en de gelijktijdigheidsfactor worden bij het persluchtverbruik als verminderende vermenigvuldigers in de berekening inbegrepen. Om de uiteindelijke grootte van de compressor te bepalen, moet er ten slotte nog rekening worden gehouden met verliesfactoren zoals lekkages, reserves en een verkeerde inschatting.

Toekomstgerichte investering

De aankoop van een compressor mag niet alleen op uw huidige behoeften gericht worden. Neem ook het toekomstige gebruik in acht en beslis over de geschikte grootte.

ZUIVERE PERSLUCHT 

Vooral bij toepassing van oppervlaktebehandeling is de kwaliteit van de perslucht belangrijk om een kwaliteitsvol eindresultaat te verkrijgen. Daarom zijn de schroefcompressoren die hierbij worden ingezet, voorzien van een aantal belangrijke componenten:

Koeldroger

Die staat onmiddellijk voor de absorber en dient om de waterdamp te verwijderen uit de perslucht.

Filters en filtratie

Filters zijn noodzakelijk om een zuivere perslucht te krijgen. Bij de filtersystemen moet echter het volgende onderscheid gemaakt worden:

• Grove filtratie (20 micron): die wordt vaak gebruikt om grove verontreinigingen op te vangen, zoals roest uit het persluchtnetwerk.
• Voorfiltratie (1 micron): de combinatie van een koeldroger (zie hierboven) en een coalescerende microfilter zorgt ervoor dat vocht en oliedruppels uit de perslucht verwijderd worden.
• Fijne filtratie (0,01 micron): met deze techniek wordt, in combinatie met een actieve kool, de perslucht volledig schoongemaakt, waarbij ook alle oliedamp wordt opgevangen.

De aldus verkregen zeer schone lucht kan worden gebruikt voor bijvoorbeeld hoogwaardige verfcoatings.

Filtertimer

Het is belangrijk om tijdig de koolstoffilter, de fijnfilter en de sinterbronsfilter te vervangen, zodat er niet met verontreinigde olie wordt gewerkt. Om dit probleem op te vangen, kan men bij de installatie van een nieuwe filter een filtertimer plaatsen die bij de installatie door een eenvoudige druk geactiveerd wordt. Het scherm van de timer kleurt gradueel rood in de tijd, wat wijst op de verzadigingswaarde. Als het scherm volledig roodgekleurd is, dient het filterelement opnieuw vervangen te worden.

PERSLUCHTKETEL

De persluchtketel wordt gebruikt om fluctuaties in de afname op te vangen. Zo kan een kortstondig hoger verbruik door het gelijktijdig inzetten van meerdere persluchttoestellen opgevangen worden door de ketel. De compressor zal zich automatisch uitschakelen, wanneer de einddruk in de ketel is bereikt.

IN DE PRAKTIJK

Juiste plaatsing

Compressoren moeten bij voorkeur op een goed geventileerde plaats worden gezet, zodat de warmte die vrijkomt, kan worden afgevoerd. Dit wordt in de praktijk jammer genoeg nog vaak over het hoofd gezien. Men kan de keuze maken om het leidingnet zelf te plaatsen of dit te laten doen door een erkende installateur. Wanneer men het zelf wil plaatsen, kan men het later ook uitbreiden of aanpassen aan evoluerende gebruikseisen. Maar dan moet bekeken worden wie de CE-certificering op zich neemt.

Stappenplan

Een goed stappenplan houdt een duidelijk beeld in van het verbruik over een volledige dag. Hiervoor doet men het best een flowmeting en een analyse van het gebruiktegereedschap bij het gelijktijdig inschakelen van de tools. Nadien moet bekeken worden voor welke toepassingen er perslucht nodig zal zijn om te bepalen aan welke kwaliteitseisen de perslucht moet voldoen (bijvoorbeeld verfspuiten stelt hogere eisen). Ook het bepalen van de min. en max. omgevingstemperatuur zijn belangrijk. Hou bij de aankoop ook rekening met het toekomstige verbruik, zodat de compressoren en het leidingnet een juiste dimensionering hebben en ook voldoen aan later gestelde eisen.

Bestaand leidingnet

Indien er een leidingnet aanwezig is, is het belangrijk om de kwaliteit te controleren. Zo wordt aangeraden om het leidingnet te onderzoeken op interne roest, verontreiniging en eventuele lekkages. Men zou ook een kWh-meter kunnen installeren en het huidige verbruik in kaart brengen en vergelijken met het aantal draaiuren. Dit geeft interessante info over het energieverbruik op jaarbasis.

Onderhoud

Zowel de filters als de compressoren moeten op regelmatige tijdstippen onderhouden worden. Het is dan ook handig wanneer het onderhoudsinterval van beide onderdelen gelijkloopt, zodat de beide componenten bij eenzelfde onderhoud onder handen kunnen worden genomen.

WARMTERECUPERATIE

Een compressor in werking creëert altijd een grote warmte. Zeker bij een bijna continu gebruik van de compressor is het interessant om de warmterecuperatie van de compressor in overweging te nemen. Mits de aanschaf van een warmteterugwinning kan tot meer dan 90% van de energie worden omgezet in warm water, dat kan worden gebruikt voor verwarming, sanitair, warm water, warmeluchtblazers of industriële processen. Het principe is eenvoudig: door het sturen van de warme olie door een olie-waterwarmtewisselaar wordt de warmte overgedragen naar het water, dat nadien voor talrijke toepassingen kan worden ingeschakeld. Het is duidelijk dat dit extraatje op korte termijn zowel geld als energie bespaart en daardoor helpt bij het beschermen van het milieu.