Kleurtechnieken en afwerkingsmogelijkheden voor pvc-profielen

Ramen en deuren in pvc worden ten onrechte nog steeds geassocieerd met de typische, witte profielen die vooral in de jaren 1970 en 1980 populair waren. Hoewel deze dankzij hun degelijkheid en lange levensduur nog steeds een stuk van het straatbeeld bepalen, worden er vandaag niet zoveel witte pvc-ramen meer verkocht. Veel constructeurs spreken van minder dan 20%, terwijl dat dertig jaar geleden nog meer dan 90% was. Er zijn de afgelopen decennia inderdaad grote stappen voorwaarts gezet op het vlak van kleurtechnieken voor pvc-profielen. In dit artikel bieden we u een overzicht van de mogelijkheden.
In de massa gekleurd
De basis, ongeacht de gekozen afwerking, blijft een geëxtrudeerd profiel dat in de massa gekleurd is. Meestal is dit wit, maar het kan evengoed ook crème, grijs, bruin enz. zijn. Deze schakeringen kan men bekomen door het toevoegen van specifieke pigmenten tijdens het extruderen. In theorie kan men bij het extruderen vrijwel elke kleur realiseren, maar om productietechnische redenen kiezen de profielfabrikanten voor enkele basisvarianten die in de massa gekleurd zijn. Deze werken ze, indien gewenst, verder af. Dit kan met een folie, door te lakken, of door een combinatie van beide. Ook is het mogelijk om het profiel te bekleden met een aluminium dekschaal.

Afgewerkt met folie
Folies zijn er in allerlei structuren (glad, strak geborsteld, met een lichte nerf, met uitgesproken groeven, enz.) en kleuren (effen of houtimitatie). Profielfabrikanten kopen deze folies in bij gespecialiseerde producenten, en stellen zo op frequente basis een collectie samen, in overeenstemming met wat de markt op dat moment vraagt. Zo valt in België momenteel een grote weelde aan tinten grijs en zwart op, evenals de voorliefde voor een metaalachtige afwerking. Hoe dan ook is er steeds een waaier aan mogelijkheden beschikbaar, waaruit elke bouwheer wel een geschikte keuze zal kunnen maken.

De folies worden aangebracht op de zichtzijdes van de profielen. Dit betekent dat, wanneer het raam zich in gesloten toestand bevindt, u enkel maar de folie ziet. Alleen indien u het raam opent, zult u de zogenaamde secundaire zichtzijdes zien. Deze vertonen het uitzicht van het gebruikte basisprofiel (wit, crème, grijs, bruin, enz.). Uiteraard zal men de kleur van het basisprofiel in overeenstemming brengen met de kleur en het uitzicht van de folie.

Indien gewenst, kan de folie ook eenzijdig worden aangebracht. Of men kan binnen en buiten een andere folie aanbrengen. Op die manier verkrijgt men een verschillend uitzicht binnen ten opzichte van buiten. Dit kan bijvoorbeeld handig zijn voor renovaties waarbij men het bestaande uitzicht van de gevel wil respecteren (bv. profielen met een houtlook), terwijl men het interieur wit, strak en neutraal wenst af te werken.
Het spreekt voor zich dat folies perfect uv-bestendig en dus kleurecht zijn. De folies zijn bovendien vuilafstotend en kennen een lange levensduur. En mocht er ooit een beschadiging zijn aan het raam (bv. door een fiets die omvalt), dan kan de folie steeds hersteld of zelfs vervangen worden.
Lakken
Bij het lakken van pvc-profielen is de kleurkeuze iets ruimer en zal het uitzicht ook wat matter zijn. Ook hier zullen de meeste aanbieders u de keuze laten tussen eenzijdig gelakt, tweezijdig gelakt in dezelfde kleur of tweezijdig gelakt in een verschillende kleur (bicolor).
Sommige profielfabrikanten bieden ook een oplossing aan waarbij het raam driezijdig (buiten, binnen en sponning) of zelfs 360° gelakt is. Daarbij past men ofwel de techniek van het gerobotiseerd spuiten toe, ofwel de zogenaamde opdamptechniek. In dit laatste geval condenseert de lak in een afgesloten en geklimatiseerde omgeving op het oppervlak van de pvc-profielen.

Folie en lakken
Het is eveneens mogelijk om de twee systemen, folie aanbrengen en lakken, met elkaar te gaan combineren. Op die manier is men niet per se gebonden aan het matte uitzicht van een traditioneel gelakt raam, maar zijn er ook glanzende, metallic kleuren mogelijk.
Bij gelakte pvc-profielen is het uitzicht doorgaans iets matter dan bij met folie beklede profielen
Gecoëxtrudeerde coating
Een acrylcoating vormt een duurzaam alternatief voor het lakken of met folie bekleden van de raamprofielen. Het aanbrengen van deze acrylcoating gebeurt tijdens de extrusie van het pvc-basisprofiel. Door de grote hitte die daarmee gepaard gaat, versmelten de acryllaag en het pvc-basisprofiel tot een onlosmakelijk geheel.

Aluminium clip
Met een aluminium voorzetschaal verkrijgt u alle voordelen van een pvc-raam, gecombineerd met het uitzicht van aluminium buitenschrijnwerk. Groot bijkomend voordeel is dat de kleurkeuze bij het lakken van deze voorzetschalen zeer uitgebreid is (bv. nagenoeg elke RAL-kleur).
Renovatie: nieuwe kleur voor ramen en deuren uit pvc
Soms renoveert men een woning waarvan het buitenschrijnwerk nog lang niet aan vervanging toe is. Niettemin wenst de bouwheer een andere kleur te geven aan zijn, bijvoorbeeld witte, pvc-ramen en -deuren. Hiervoor bestaan in principe twee oplossingen.
Eerst en vooral kan men de raamprofielen (her)bekleden met een folie naar keuze. Dit gebeurt door een erkend vakman die opgeleid is door de foliefabrikant.

Ten tweede kan men de ramen ook (opnieuw) lakken. Dit houdt een nauwkeurige procedure in, waarbij men moet ontvetten, schuren, primeren, opnieuw schuren, enz. en dit bij gunstige weersomstandigheden (temperatuur en vocht). Bovendien is het gebruik van de correcte producten (binnen en buiten) van groot belang. Een klein voordeel bij deze laatste techniek is dat men de zichtbare naden ter hoogte van de hoeklassen kan wegwerken.
Het is echter heel belangrijk om te benadrukken dat het in geen van beide gevallen om een fabrieksmatige ingreep gaat. Het resultaat is met andere woorden niet 100% te garanderen, en de kwaliteit zal bovendien sterk afhankelijk zijn van de kennis en kunde van diegene die het werk voor zijn rekening neemt. Zorg er steeds voor dat u voldoende referenties opvraagt, en breng ook een eventuele garantieperiode ter sprake.
Kleurproblemen

Indien de bouwheer kiest voor een kwalitatief profielsysteem, een ervaren constructeur en een nauwkeurige plaatser, kan er in principe weinig of niets verkeerd lopen. Toch zijn problemen of discussies nooit helemaal uit te sluiten. De algemene vuistregel is dat het probleem zichtbaar moet zijn vanop een afstand van circa 3 m bij diffuus licht (geen direct invallend zonlicht), vooraleer de klacht ontvankelijk kan worden verklaard.
Kleurverschillen
Veruit de meeste klachten gaan over kleurverschillen tussen de verschillende elementen. Dit komt doorgaans doordat het substraat verschillend is (bv. pvc-ramen tegenover een aluminium voordeur), of dat de elementen niet op hetzelfde ogenblik gelakt zijn (bv. raamprofielen tegenover de bijbehorende sierprofielen of tegenover vulpanelen). Bij kleuren die wat moeilijker zijn (bijvoorbeeld rood), is dit zeker een aandachtspunt om met de leverancier te bespreken.

Verkleuring
Gekleurde profielen die rechtstreeks blootgesteld staan aan het zonlicht (uv-straling) kunnen eventueel na verloop van lange tijd verkleurd zijn ten opzichte van profielen die nooit rechtstreeks in de zon staan. Merk hierbij op dat dit fenomeen zich meestal voordoet bij felle kleuren met veel pigment (bv. wit, rood, blauw, geel, antraciet, enz.). Wie kiest voor neutrale kleuren (bv. een lichtgrijze tint), zal dit probleem wel minder voorhebben. Tot slot moeten we ook vaststellen dat de profielleveranciers hun kleursystemen voortdurend verbeteren en daarop ook uitgebreide garanties verlenen.
Profielleveranciers verbeteren hun kleursystemen voortdurend en bieden daarop ook uitgebreide garanties
Vervuiling
De kleur, de glansgraad of het aspect van een raam kan ook wijzigen onder invloed van de frequentie waarmee de bewoner het wast. Pvc is weliswaar een onderhoudsvriendelijk materiaal, maar het is nu ook weer niet onderhoudsvrij. Op regelmatige basis de ramen wassen, waarbij men zowel het glas, de profielen, de dichtingen als het beslag reinigt, is ook bij pvc sterk aan te raden.
Verkrijting
In nauwe samenhang met verkleuring (aantasting door uv-straling) en vervuiling, doet zich vaak ook het fenomeen 'verkrijting' voor. Hierbij wordt de laklaag poreus, vaal en grijs. Dit is een fenomeen dat zichzelf versterkt, en het probleem kan niet zomaar worden hersteld. De beste methode is vaak het opnieuw lakken van het raam.

Vetlaagje
De bouwheer die echt gesteld is op zijn ramen en deuren, stopt niet bij het grondig wassen van de profielen met water. Hij zal eveneens het oppervlak van de profielen gaan behandelen met een speciaal conserveringsmiddel. Het resultaat hiervan is eigenlijk een dun vetlaagje dat tijdelijk vuilafstotend en waterwerend werkt.
Om 100 procent gerecycleerde ramen te hebben, moet er aan de buitenkant van het profiel een beschermlaagje zijn. Bijvoorbeeld voor het inkapselen van lood, dat sinds 1 januari 2024 in oude ramen hermetisch afgesloten moet zijn voor de gebruiker. Hiervoor zijn er al kleurtechnieken beschikbaar op de markt, bijvoorbeeld de proCoverTec. Elk van deze bovenstaande technieken bevat bovendien een manier om zich te beschermen tegen uv-straling, waarbij sommige beter zijn dan anderen.
Met medewerking van Kömmerling en Veka