GREEPLOZE LADES

GELEIDERS

Grote, brede lades stellen andere eisen aan de geleiders, die nog steeds de ruggengraat van de lade vormen. Ook de consument vraagt steeds meer comfort. Dat maakt dat geleiders steeds gesofisticeerder worden.

Hogere draagkracht

Om te beginnen, moeten de geleiders veel meer gewicht kunnen dragen. Omdat de lades veel groter worden, worden ze ook steeds zwaarder beladen. Zeker bij de toepassing van hoge lade fronten krijgen de geleiders heel wat extra krachten te verduren, omdat mensen vaker op de lade zullen leunen om ze te openen.

Onzichtbaar

Om aan de strakke designeisen tegemoet te komen, worden de geleiders ook verborgen. Hoe meer techniek er in de lades zit, hoe meer die aan het oog wordt onttrokken. De onzichtbaarheid van geleiders is ondertussen standaard geworden, behalve bij heel zware toepassingen en heel goedkope, industriële meubels. Bij houten lades loopt de zijkant doorgaans een stukje naar onderen door, zodat de geleider verborgen zou blijven, zonder dat er een stuk uit het hout moet worden gefreesd. Metalen lades zijn meestal voorzien van een uitsparing, waarin de geleider verzinkt.

Gedempt sluiten

Ook het gedempt sluiten is ondertussen al een hele tijd de standaard geworden. Externe dempingssystemen komen haast niet meer voor: ze zijn doorgaans in de geleider geïntegreerd.

Loopcomfort

Een andere eis is dat de lade soepel loopt, zonder vervelende 'stops' in het midden. Volledig uittrekbare geleiders - nog iets wat al een hele tijd standaard is - bestaan immers uit twee segmenten die over elkaar schuiven en even klikken wanneer ze hun uiterste punt bereikt hebben. Dat is opgelost door een derde segment te voorzien, een zogenaamd synchronisatieprofiel, dat traploos tussen de andere twee beweegt.

Ergonomie

Lades worden steeds zwaarder beladen, maar consumenten willen dezelfde vloeiende beweging ervaren als bij licht beladen lades. Daarom zal de weerstand waarmee de geleider opengaat, steeds belangrijker worden.

Akoestisch comfort

Tot slot is ook de akoestische loop van de lade belangrijk: het openen en sluiten geschiedt het liefst zo stil mogelijk. Om die reden zijn verschillende fabrikanten van geleiders ondertussen overgeschakeld op kunststof onderdelen. Die zijn ondertussen duurzaam genoeg om zich met metalen kogellagers te meten. Een nadeel was lange tijd dat ze minder stofbestendig waren, wat vooral tijdens de installatie een probleem vormde: wanneer er stof of zaagsel tussen raakte, kon dat er niet meer uit. Sommige fabrikanten hebben dat euvel ondervangen door de wielen een speciale vorm te geven of door een eigen behuizing te voorzien.

DRUKFUNCTIE

Het strakke design dicteert dat handgrepen steeds vaker achterwege worden gelaten. Om de lade alsnog te openen, is een drukfunctie in het leven geroepen die, afhankelijk van de fabrikant, met 'push to open' of 'tip-on' betiteld wordt. De lade wordt daarbij geopend door erop te drukken. Daarvoor zijn er ondertussen drie systemen beschikbaar.

Mechanisch zonder demping

Het meest gebruikte systeem is het mechanische, waarbij een veer in de geleider ervoor zorgt dat de lade opengaat na een druk op het front. Dat kan gedeeltelijk, waarna de gebruiker de lade zelf verder moet openen, maar doorgaans gaat de lade volledig open. Dat is ook om ergonomische redenen erg aantrekkelijk: de gebruiker hoeft zijn handen niet meer vrij te hebben om de lade te openen. Sommige fabrikanten hebben een regelbare veerkracht, anderen bieden een automatische regeling.

Toch vinden dergelijke systemen maar moeilijk ingang. Dat komt omdat 'push to open' ook 'push to close' inhoudt: om de lade volledig te laten sluiten, moet de gebruiker ze op het einde weer indrukken, zodat de veren op hun oorspronkelijke plaats zouden terechtkomen. Nu gedempt sluiten de standaard is, vormt dat een hindernis. De mensen zijn het ondertussen gewend om de lade dicht te gooien, maar bij een mechanisch druksysteem zonder demping houdt dat een erg onzachte landing in.

Elektrisch met demping

Het antwoord van de fabrikanten was een systeem dat de lade met behulp van een elektromotor uitwerpt. Na het openen van de lade keren de elektrisch aangestuurde beugels terug naar hun oorspronkelijke stand, waarna de lade gewoon manueel gesloten wordt, met demping. De voordelen ten opzichte van een mechanisch systeem zijn legio: de lade kan nu wel gedempt sluiten en de aanraakgevoeligheid kan naar wens worden ingesteld. Er zijn echter enkele nadelen aan het werken met elektriciteit: het systeem is om te beginnen nogal duur. De elektrisch aangestuurde beugels zijn daarnaast vaak zichtbaar, wat dan weer vloekt met het design. Als optie is de combinatie elektrische opening/ mechanische demping zeker te overwegen, maar voor de doorsneekeuken zal het systeem te complex zijn.

Mechanisch met demping

De meest recente oplossing is een systeem dat de lade mechanisch opent, met behulp van een veer, en toch gedempt kan sluiten. De veren worden daarbij onder aan de bestaande gedempte geleider gemonteerd. Hier komt dus geen elektriciteit aan te pas. Het systeem moet zich nog bewijzen, maar voorlopig lijken er weinig nadelen aan verbonden. Het is, bij sommige fabrikanten, enkel van belang om de activeringsgevoeligheid en de uitstootkracht goed in te stellen, zodat de lade voldoende, maar ook niet te krachtig zou opengaan.

MONTAGE

Het monteren van grote, greeploze lades is voor de vakman niet veel moeilijker dan het installeren van andere lades, maar er zijn een paar punten die wat meer aandacht vragen.

Synchronisatie

Bij brede lades worden de twee geleiders soms met elkaar verbonden door middel van een stang. Die verbinding heeft voor- en nadelen: ze kan voorkomen dat een lade waggelt bij het sluiten, wat vooral bij brede lades kan voorvallen. Als de lade aan één kant een harde duw krijgt, kan het synchronisatiesysteem de lade echter scheeftrekken.

Fronten afstellen

Het belangrijkste aspect bij greeploze lades is een mooi effen vlak met bijbehorende dunne voegen. Daartoe moet het front om te beginnen op drie manieren regelbaar zijn: horizontaal, verticaal en diagonaal. De laatste instelling regelt hoezeer de lade gekanteld wordt, om een zo effen mogelijke oppervlakte te creëren. Wanneer er een drukfunctie bij komt, is ook de diepte-instelling van belang, zodat alle fronten mooi in hetzelfde vlak zouden liggen.

De dieptevoeg is, afhankelijk van het gebruikte merk, regelbaar van 2 mm tot 5 mm. Hoe smaller de voeg, hoe mooier, maar hoe harder het front moet worden ingedrukt om de lade te laten opengaan. Zonder drukfunctie is dat uiteraard niet nodig: dan komen de fronten gewoon tegen de kast.

Werktuigloze installatie?

'Werktuigloos' betekent doorgaans dat het front zonder gereedschap op de lade kan worden gezet of van de lade afgenomen kan worden. Het afstellen zal nog steeds met een schroef gebeuren. Bij sommige fabrikanten wordt de lade ter beveiliging nog met een schroefje op de geleider vastgezet.