Geautomatiseerde opritpoorten: voorzie zéker genoeg ruimte voor de automatisatie
Een opritpoort automatiseren is traditioneel het werk van een gespecialiseerde firma. Toch hoort ook de schrijnwerker de automatisatiemogelijkheden te kennen. Schuifpoorten hebben een residentieel of industrieel aandrijfsysteem. Voor draaipoorten vindt u meer soorten automatiseringen, zowel ondergronds als bovengronds. Om het juiste systeem te kiezen, moet de installateur eerst de risico's in kaart brengen.
soorten opritpoorten en hun mogelijkheden
Schuifpoorten
Bij een vrijdragende schuifpoort hebt u geen rail in de rijweg nodig. Maar dan moet de motor voldoende vermogen bieden om de wrijvingskrachten aan te kunnen. Een klassieke poort op rail kan door vrijwel elke schuifhekmotor aangedreven worden.

Verder kan een schuifpoort een industrieel of residentieel aandrijfsysteem hebben. Een industriële schuifhekmotor biedt vaak meer ruimte, zodat er externe bedieningssystemen bij te plaatsen vallen. Daarnaast heeft dit type motor geregeld een frequentieregelaar waarmee de poort eerst traag beweegt, daarna sneller, en dan weer trager wanneer ze haar eindpositie bereikt.
DRAAIPOORTEN
Voor draaipoorten wordt er vaak een ondergronds aandrijfsysteem geïnstalleerd, als het esthetische aspect van de poort belangrijk is. Technisch gezien is dit echter niet altijd de beste oplossing, bijvoorbeeld wanneer de poortvleugels groot zijn.
Bovendien hebben we bij bovengrondse systemen veel meer keuze uit verschillende technieken. Tegenwoordig kiezen klanten meestal voor een elektromechanische lineaire of knikarmmotor, hoofdzakelijk wegens de erg goede prijs-kwaliteitverhouding.
Vroeger werden er ook vaak bovengrondse systemen met een hydraulische lineaire aandrijving geplaatst. Vandaag zijn die minder populair. Toch wordt deze aandrijving nog gebruikt voor poorten met een gesloten structuur in een windrijke omgeving of bij poorten met grote afmetingen.

HOE HET JUISTE SYSTEEM KIEZEN?
Risico's analyseren
In eerste instantie moet de installateur de risico's van het project in kaart brengen. Dat maakt duidelijk welke systemen er geïnstalleerd kunnen worden en welke beveiligingen absoluut noodzakelijk zijn. Waar kan de poort bijvoorbeeld knellen of met andere zaken in contact komen bij het openen en sluiten?
Aandrijving kiezen
Welke aandrijving de poort nodig heeft, hangt in grote mate af van diens vorm. Een volledig winddichte opritpoort vraagt een mechanisch zwaardere aandrijving dan een poort die wind doorlaat, en dat des te meer als de poort zich in een windrijk gebied bevindt. Verder hangt de juiste keuze van aandrijving af van het gewicht en de afmetingen van de poort, net als de gebruiksintensiteit en -duur. Bijvoorbeeld: wordt de poort maar een paar keer per dag geopend, of continu?
Biedt de aandrijving te weinig vermogen of net te veel (trek)kracht, dan kan dit de levensduur van de poort in het gedrang brengen. De installateur dient dus de nodige berekeningen uit te voeren, om tot de juiste installatie met de correcte aandrijving te komen.

Veiligheidsmaatregelen
Het vermogen en het maximale peakforce-moment van de motor (de maximale kracht waarmee de motor en poort op een obstakel drukken) bepalen welke extra beveiligingen er nodig zijn. Moderne aandrijftechnologie bevat vaak toerentalsensoren. Die kunnen elke onregelmatigheid in de beweging detecteren en zeer accuraat de poort stoppen en omkeren.
Architecten en poortmakers overleggen beter vooraf met de fabrikant van de automatisatie om met de juiste montagematen rekening te houden
Daarnaast kan de poort beveiligd worden met bijvoorbeeld stootrubbers en weerstandslijsten. Weerstandslijsten registreren het moment waarop er een obstakel tegen de poort stoot, waarop ze het hek stoppen of terugdraaien. Bij een schuifhek met een gesloten structuur wordt er bijvoorbeeld een weerstandslijst op de kop en eventueel de staart van het hek geplaatst, om inklemming te voorkomen. Bij een schuifhek met een open structuur komen er ook weerstandslijsten op de vaste palen die het hek begeleiden, om te vermijden dat er iemand wordt meegesleurd.

VOORZIE GENOEG RUIMTE
Het poortsysteem werd gekozen, juist gedimensioneerd en beveiligd? Dan is het van het allergrootste belang dat u als schrijnwerker voldoende ruimte voor de automatisatie voorziet. Elk systeem heeft zijn eigen optimale montagematen. Respecteert u die maten niet, dan kan dat de correcte werking van de poort stevig belemmeren, of is automatisatie zelfs onmogelijk.
Zo moeten bijvoorbeeld het draaipunt en het scharnier zich in een juiste verhouding ten opzichte van elkaar bevinden. Als dit niet goed zit, wegens te weinig montageruimte, zal de poortvleugel verkeerd bewegen. Tegelijk komen dan alle bevestigingspunten mechanisch zwaar onder druk te staan.
Eerst de montagematen checken
Vele klanten verkiezen vandaag kleine pilasters (waarop de motor gemonteerd wordt), omdat dit esthetischer is. Vaak zijn die echter te klein om er de beugel en motor op te monteren. Staat de paal vrij, dan kan de installateur in een montagevlak naast de paal voorzien. Maar als de paal tegen een muur staat, kan de poort niet geautomatiseerd worden of moet de installateur in de muur kappen. Architecten en poortmakers overleggen dus soms beter vooraf met de fabrikant van de automatisatie, zodat ze zeker met de juiste montagematen rekening houden.
Ook bestaande poorten
Ja, ook bestaande opritpoorten kunnen geautomatiseerd worden. Opdat de installateur de juiste oplossing plaatst, met de correcte aandrijving, gebruikt u bij het opmaken van een meetstaat het best een formulier van de fabrikant/leverancier van de automatisatie (vraag ernaar bij de installateur). Zo geeft u zeker alle nodige technische gegevens door.
BEDIENING
Heel wat mogelijkheden
De poort is geïnstalleerd. Dus hoe valt ze nu te bedienen? Daarvoor bestaan er heel wat opties: met een sleutelschakelaar, via een codeklavier, met een druk op een drukknop, met een badge, met een handzender of een app op de smartphone …
Bediening via de smartphone biedt veel mogelijkheden. Uiteraard pulsbediening, maar de gebruiker kan ook tijdschema's instellen met momenten waarop de poort zich automatisch opent en sluit. Of tijdelijke codes aanmaken, waarmee een bezoeker de poort tijdelijk zelf kan openen, zoals een koerier. Via de applicatie kan de gebruiker ten slotte de status van de poort checken.

Opnieuw cruciaal: veiligheid
Ook hier is de veiligheid van groot belang. De gebruiker werkt bijvoorbeeld het best niet met goedkope handscanners. Die vallen namelijk eenvoudig te kopiëren, waardoor een niet-bevoegde persoon de poort kan bedienen. Het best wordt er voor handzenders met een rolling code gekozen. Telkens wanneer de gebruiker op een knop daarvan drukt, om de poort te openen, stuurt de zender een andere toegangscode naar het automatisatiesysteem.
Goed begeleiden
Op het einde van de installatie moet de gebruiker goed geïnformeerd worden over hoe die de poort kan bedienen. De installateur zal dit doen aan de hand van een Europees overdrachtsprotocol voor automatische poorten. Daarin wordt beschreven hoe het systeem opgebouwd is, hoe het bediend wordt en wat de eventuele risico's zijn.
Met dank aan: Tousek en FAAC