Hoe een vloer op een verdieping egaliseren?

Zachte vloerbekledingen zoals laminaat en vinyl vragen een effen ondergrond. Een licht beschadigde of oneffen vloer is eenvoudig weer vlak te krijgen met egalisatiemiddelen. Maar hoe pak je zo’n klus aan op een verdieping?

Wanneer egaliseren?

Een egalisatielaag wordt gebruikt om de dekvloer minder ruw te maken en de kwaliteit van de toplaag te verbeteren.  Bij toepassing van elastische vloerbedekkingen op rol – zoals linoleum of vinyl – die op een zandcementdekvloer moeten worden verlijmd, is het bijna altijd nodig om te egaliseren. Zelfs de kleinste onvolmaaktheden kunnen zichtbaar blijven als de oppervlaktegebreken van de ondervloer niet gecorrigeerd zijn. 

De compacte egalisatielaag voorkomt dat zandkorreltjes uit de chape loskomen bij het aanbrengen van de lijm met een lijmkam, en voorkomt dus ook doortekening van oneffenheden.

Een compactere oppervlakte zorgt uiteraard ook voor een betere hechting van de lijm en voorkomt het verzanden van de chape bij zware belasting onder bijvoorbeeld zwenkwielen van een bureaustoel.

Ondervloer controleren

Het is belangrijk om eerst na te gaan met welke ondervloer je te maken hebt, zodat je het juiste egalisatiemiddel kan kiezen. Egaliseren kan op verschillende ondervloeren zoals tegels, chape, hout, beton of gipsvezelplaten.

Bij die laatste is het belangrijk om een gipsgebonden egaline te gebruiken, zodat de egaline goed hecht op de gipsvezelplaten. 

Vlakheid beoordelen

Door een metalen rei op de ondervloer te leggen kan je de vlakheid van een dekvloer beoordelen. In de TV 230 en de TV 189 van Buildwise is de vlakheid voor zandcementvloeren vastgelegd waarmee men bij een soepele vloerbekleding rekening dient te houden.  

Voor een soepele vloerbedekking wordt vlakheidsklasse 1 aangeraden.  Voor laminaatvloeren en click-vinyl moet vlakheidsklasse 2 volstaan.

Een egalisatielaag wordt meestal in een laagdikte van 2 à 3 mm uitgevoerd. 

Belangrijk is dat de egaline eerst moet uitharden en uitdrogen en voor de plaatsing van de vloer best wordt opgeschuurd.

Golvende dekvloer

Een golvende dekvloer kan nooit waterpas gemaakt worden met egalisatie. In theorie kan de golving met een heel dikke laag egalisatie weggewerkt worden, maar in de praktijk zal dat evenwel bijna nooit gebeuren: egaliseren is het glad maken van de dekvloer, en betekent dus niet ‘waterpas zetten’.

Hardheid controleren

Het is ook belangrijk om te weten hoe hard de dekvloer is. Controleer dat door met een nagel op meerdere plaatsen in de vloer te krassen. Gaan de krassen te diep? Dan is de ondergrond wellicht niet hard genoeg om de egalisatielaag te dragen. 

Stofarm

Afhankelijk van de samenstelling van de ondervloer en de te verwachten belasting wordt er keuze gemaakt voor een bepaald type egalisatie. Kies steeds voor een stofarme egalisatie (tot 90% minder stofproductie) met een minimale druksterkte van 25N. 

Cementgebonden, hout of gipsgebonden

De meeste ondervloeren die residentieel worden toegepast, zijn van het type ‘cementgebonden’ (zandcementchape), ‘hout’ of ‘gipsgebonden’. Gipsgebonden ondervloeren kun je herkennen aan hun lichtere kleur. 

Hybride

Tegenwoordig bestaan er ook hybride-egalisaties die zowel op cementgebonden ondervloeren als op gipsgebonden ondervloeren kunnen worden toegepast. Houten ondervloeren moeten steeds geëgaliseerd worden met een spanningsarme flexibele egalisatie die van vezels wordt voorzien.  

Waarop letten voor egaliseren? 

Temperatuur en omstandigheden

De temperatuur en andere omstandigheden (zoals de luchtvochtigheid) van zowel de ondergrond als het egalisatiemateriaal spelen een grote rol. Hoge temperaturen zullen de afbinding van een cementgebonden egaline versnellen, maar de afbinding van een anhydrietgebonden egaline juist vertragen.

De temperatuur en andere omstandigheden van zowel de ondergrond als het egalisatiemateriaal spelen een grote rol

De temperatuur van het water in een leiding of slang kan in de zomer flink oplopen. Laat de kraan dus eerst goed doorlopen en gebruik altijd koel leidingwater. Laat de egaline zowel ‘s zomers als ’s winters niet in de warme zon of koude auto liggen.

Vloerverwarming

Is er vloerverwarming aanwezig, vraag dan altijd na of het opstookprotocol is uitgevoerd (bij een nieuwe installatie). Zorg ervoor dat de vloer minimaal 24 uur is afgekoeld tot maximaal 15 graden voor je met de werkzaamheden begint.

Ingefreesde verwarmingsbuizen mag je in geen geval dichtzetten met tegellijm of een andere elastische substantie. De egaline kan hierboven barsten. Gebruik hiervoor een goede reparatiemortel.

Scheuren en voegen

Controleer de ondervloer altijd op barsten. Wanneer er barsten of losse plekken zijn, repareer die dan met epoxy of een reparatiemortel. In het geval van grotere scheuren worden er best krammen ingeslepen om het opvangen van de spanningen zoveel mogelijk te verzekeren. Ga pas verder als de reparaties goed gedroogd zijn.

Hou ook rekening met dilatatievoegen. Die zijn bedoeld om de werking van de vloer op te vangen. Het is dus van groot belang om ze intact te laten: egaliseer er nooit overheen. 

Droog, drukvast en schoon

Zorg dat de vloer blijvend droog, drukvast en schoon is. Oude lijmresten zoveel mogelijk verwijderen en voorstrijken. Let op met waterkitlijm, die tot 25 jaar geleden regelmatig gebruikt werd: die zal oplossen als hij in aanraking komt met vocht. Hier kan je dus niet overheen egaliseren. 

Voorstrijkmiddel

Afhankelijk van het type egaline en type ondervloer breng je eerst een voorstrijkmiddel of primer aan. Dat garandeert een goede hechting en voorkomt dat het vocht te snel door de ondervloer wordt opgenomen. 

Te snelle absorptie van het vocht zal immers afbreuk doen aan de kwaliteit van de egalisatielaag en zal het vloeiend vermogen van de egaline verminderen.  

Mocht er vocht in de ondervloer aanwezig zijn kies je best voor een vochtisolatie die meteen als voorstrijkmiddel dient.

We onderscheiden 3 types voorstrijkmiddelen:

• Voor absorberende ondervloeren
• Universele voorstrijkmiddelen (zowel voor open als gesloten ondervloeren en ook toepasbaar op hout)
• Vochtisolatiemiddel dat ook als hechtmiddel dient

Egalisatie als afgewerkte vloer

Er zijn tegenwoordig ook afgewerkte vloeivloersystemen op de markt op basis van egalisatie die wordt aangekleurd en vervolgens van een mat laksysteem wordt voorzien. 

Draagkracht

Er zijn een aantal aandachtspunten waar je rekening mee moet houden als je gaat egaliseren op een verdieping. 

Bij renovaties van oudere gebouwen kan de draagkracht van de (houten) ondervloer beperkt zijn.  

Hou er rekening mee dat egaliseren in een laagdikte van 3 mm zorgt voor een gewicht van ongeveer 4,5 kg/m².  Over de totale oppervlakte van de bovenverdieping kan dat dus al snel oplopen.

Kieren

Bij het egaliseren van oude houten ondervloeren op verdiepingen kunnen kieren tussen de planken, of ter hoogte van de aansluiting met de muren, voor problemen zorgen.  De vloeibare egalisatie zou tussen de planken kunnen lopen waardoor er geen egaal vlak eindresultaat wordt bekomen. 

Om dat te voorkomen kan je de egalisatie in twee lagen aanbrengen en kieren en spleten op voorhand opspuiten. Wanneer er twee lagen egalisatie op elkaar worden aangebracht, moet er altijd opnieuw voorgestreken worden.

Bij kritische ondervloeren is het vaak een betere optie om voor een ‘droog’ egalisatiesysteem te kiezen op basis van grote mdf-panelen die zwevend op een polyethyleenfolie worden geplaatst.  

Hierop wordt vervolgens de vloerbedekking geïnstalleerd. Bijkomend voordeel van zo’n systeem is de verhoogde akoestische demping naar onderliggende verdiepingen die deze constructie met zich meebrengt (tot 23dB ∆Lw). 

Na de installatie van een mdf-ondervloerensysteem zijn er ook geen wachttijden van toepassing voor men tot de plaatsing van de vloerbedekking kan overgaan. Een nadeel van het systeem kan de dikte zijn die afhankelijk van de gekozen vloerbedekking snel oploopt van 14 mm tot 17 mm.

Met medewerking van Forbo Flooring Eurocol en James Hardie