Met de juiste plakspaan kan je elke plamuur aan
Goed gereedschap moet altijd kwaliteitsvol zijn
De plakspaan is een onmisbaar stuk gereedschap waar elke schilder en decorateur mee vertrouwd is. Plakspanen behoren tot de familie van de strijkborden. Net als die strijkborden bestaan ook plakspanen uit een handgreep en een zool of blad. Plakspanen zijn perfect geschikt voor het gladstrijken van deklagen. Globaal gezien kun je er pleister mee aanbrengen en plamuur mee gladstrijken. Ze zijn bovendien geschikt om trendy producten zoals tadelakt, mortex, béton ciré en stucwerk aan te brengen. Ze zijn dus ook geschikt voor plamuur op basis van kalk of klei. Maar hoe kies je een plakspaan? Waar-op moet je letten? Waaruit bestaat het aanbod? Hoe gebruik je die correct?
De mode van materiaaleffecten
Leve kalk, cement, klei en caseïne! Deze nieuwe soorten plamuur trekken aan door de terugkeer naar het natuurlijke, de diepte en de vele materiaaleffecten. Rustiek maakt plaats voor modern. Een plamuur is altijd samengesteld uit water, een bindmiddel (cement, kalk, caseïne) en een vulstof (zand of granulaten). Er worden vaak toeslagstoffen zoals pigmenten, impregneermiddelen en bindingsversnellers of -vertragers aan toegevoegd. Plamuren verhogen de luchtdichtheid van gemetselde wanden en verbeteren de thermische en akoestische isolatie. Ze maken oppervlakken eenvormig en zorgen voor oneindig veel materiaal- en kleureffecten.
Voor de nieuwe plamuren die erg in de mode zijn, zoals Venetiaans stucwerk of stucco, worden plakspanen van een zeer hoogwaardige kwaliteit gebruikt. Stucco bijvoorbeeld is immers zeer agressief voor gereedschap
Gereedschap voor metselwerk
Truwelen, strijkborden en plakspanen zijn onmisbare instrumenten voor metsel-, pleister- en tegelwerk. Je kunt er kleinere hoeveelheden mortel, pleister en zand mee hanteren. Je kiest ze in functie van de vorm, het formaat, het gewicht en het gebruik ervan. Al die eigenschappen zijn van belang voor een geslaagd project.
Pleister aanbrengen en plamuur gladstrijken
Plakspanen dienen om pleister aan te brengen en plamuur glad te strijken. Ze behoren tot de familie van de strijkborden, maar hebben als bijzondere eigenschap een halfhard oppervlak (van roestvrij staal), waardoor ze beter geschikt zijn voor het gladstrijken van deklagen. Ze zijn uitgerust met een handgreep en een rubberen zool voor tegelwerk of een roestvrijstalen blad voor het gladstrijken van plamuren of deklagen, of een ogivaal blad voor het gladstrijken van cement, of een getand blad (bij de Italiaanse spaan, die gebruikt wordt om cement, lijm en mortel glad te strijken).
Een plakspaan kiezen in functie van het gebruik
De Vlaamse spaan wordt gebruikt voor het afpleisteren van vloeren, terwijl de Italiaanse spaan wordt gebruikt voor het gladstrijken van plamuren of deklagen. De Zwitserse spaan is dan weer ideaal voor het gladstrijken van pleister. Je moet weten dat hoe groter het stuk gereedschap is, hoe meer materiaal (mortel, cement) je kunt hanteren en hoe meer tijd je kunt winnen. Voor niet zo ervaren doe-het-zelvers zijn kleine modellen absoluut geschikt.
Ergonomie van de handgreep
Om al die trendy plamuren aan te brengen, gebruiken schilders of decorateurs dus een plakspaan. Dit stuk gereedschap bestaat uit een handgreep en een blad. Er bestaan verschillende vormen en materialen. Plakspanen onderscheiden zich van elkaar door twee zaken: de handgreep en de afmeting van het blad. Ook de manier waarop het blad aan de handgreep is bevestigd, is een onderscheidend kenmerk voor de professional.
De handgreep kan van hout, kurk, kunststof met rubber of leder zijn. De kwaliteit van het houten handvat is bepalend. Goedkopere houtsoorten barsten sneller bij vochtopname. Kurk zorgt dan weer voor een betere zweetopname. Een handgreep uit leder biedt een betere grip en meer ergonomie.
Kwaliteit van het blad
De afmetingen, dikte, kwaliteit en vorm van het blad variëren. Een kunststof blad is bijvoorbeeld ideaal voor een plamuur met korrels. Het blad is standaard 28 x 12 cm groot en 0,6 cm dik. Het is van roestvrij staal en heeft dus als voordeel dat het niet roest en geen sporen in het plamuur achterlaat. Het blad moet van gehard roestvrij staal zijn om corrosie te vermijden. Onder druk gehard koudgesmeed roestvrij staal is weliswaar minder duur, maar ook minder goed. Roestvrij staal is gepolijst. Daardoor wordt het extra beschermd en is het beter bestand tegen oxidatie. Laat je niet misleiden door staalsoorten die zogezegd meer blinken. Dat zegt niets over de kwaliteit.
Biflex bladen
De kwaliteit van de plamuren gaat erop vooruit. Ook de plakspanen moeten dus steeds kwaliteitsvoller zijn. De hardheid van het blad is ook van belang. De standaarddikte van een blad is momenteel 0,6 mm. De nieuwe generatie van producten vraagt om meer flexibiliteit. Met het blad moet je plamuur kunnen uitsmeren zoals je slagroom op een taart smeert. Daarom bestaan er vandaag plakspanen met twee bladen. Het contactblad is groot en zeer flexibel, en is 0,3 mm dik. De spaan is ook voorzien van een dikker tegenblad. Dat maakt het mogelijk om de beweging van de vakman vlotter over te brengen. Dat is het zogenaamde biflex effect.
Bladvormen
Voor de nieuwe plamuren die erg in de mode zijn, zoals Venetiaans stucwerk of stucco, worden plakspanen van een zeer hoogwaardige kwaliteit gebruikt. Stucco bijvoorbeeld is immers zeer agressief voor gereedschap. Trapeziumvormige plakspanen dienen om plamuur te pletten en te draaien bij het aanbrengen. Met een afgeschuind blad kun je dan weer meer druk op het gereedschap zetten. Het is belangrijk dat de kracht die met de hand wordt uitgeoefend, goed over het stuk gereedschap verdeeld wordt. Béton ciré wordt met een zeer flexibel blad van 0,3 mm aangebracht. Er zijn ook getande bladen om tegels of vloeren te plaatsen, om lijmen en siliconen mee uit te strijken. De huidige trend neigt naar flexibelere bladen omdat die plamuren homogener kunnen verdelen. De afgeronde uiteinden van een pleisterspaan voorkomen dat er lijnen in het plamuur worden getrokken, en beperken op die manier het schuurwerk nadat het plamuur is aangebracht. De vakman moet met het blad kunnen ‘surfen’ om een optimaal resultaat te verkrijgen. Spoelen met water volstaat om het gereedschap te onderhouden.
Een nieuwe generatie van plakspanen
De nieuwe generatie van plakspanen bestaat uit een groot kwalitatief hoogwaardig soepel blad van 0,25 mm dik, van roestvrij staal dat geen sporen maakt, met afgeronde randen en met een breedte tussen 14 en 50 cm. Het gereedschap is met beide handen te hanteren. Zo draagt het bij aan de strijd tegen musculoskeletale aandoeningen (MSA). De brede afgeronde randen voorkomen sporen en beperken de schuurtijd bij de afwerking. Met een dergelijk plamuurmes hoef je het werk niet te hervatten. De afwerking is immers in één keer geslaagd. Het is uiterst licht, biedt een maximaal comfort en verbetert de productiviteit. Dit gereedschap van de nieuwe generatie is aanbevolen voor afwerkingsplamuren, zoals voor de afwerking en het gladstrijken van nadenbanden, de afwerking van egaliseerplamuren, het gladstrijken van fijne en lichte plamuren en de afwerking van decoratieplamuren zoals stucwerk, beton ciré ...
Merk op dat dit gereedschap ook met een verlengstuk kan worden uitgerust voor werkzaamheden op een hoogte of aan het plafond. Naar aanleiding van dit nieuwe revolutionaire gereedschap werd er een speciale rol ontwikkeld waarmee het mogelijk is om plamuur drie keer sneller en gemakkelijker met een gelijke dikte uit te strijken. Die kan ook met een steel worden uitgerust voor werkzaamheden op het plafond.
Onderzoek en ontwikkeling
Al die decoratiewerkzaamheden stellen het beroep van de vakman zwaar op de proef. Gereedschapsontwikkelaars houden voortaan enorm veel rekening met de ergonomie van het gereedschap. Het moet in de eerste plaats het werk vergemakkelijken voor schilders, voor plaatsers van pleisterplaten en voor stukadoren. De schouders, de rug en de polsen worden zwaar belast. De bedoeling van de nieuwigheden op dit gebied is dus duidelijk om productiviteit te genereren met de juiste plamuren en het juiste gereedschap. Met dat gereedschap gaat het werk vandaag sneller vooruit en is het gelijkmatiger. Merk op dat het meestal de plamuurproducenten zijn die opleidingen voor vakmannen organiseren. De meeste gereedschapsproducenten zijn Europees: Berg Tectool en Jung uit Duitsland, Kaufmann uit Oostenrijk, Pavan uit Italië, Verhoeven Tools & Safety uit Nederland en L’Outil Parfait uit Frankrijk. Er is ook gereedschap uit China dat veel goedkoper is, maar ook van minder goede makelij. Goed werk vraagt echter om gereedschap van goede kwaliteit.
Een greep uit het aanbod:
• L’Outil Parfait
• Salco Professionals
• Verhoeven Tools & Safety
• Copagro
