Schaafmachine

Een schaafmachine is een elektrisch gereedschap dat dunne laagjes hout wegneemt om het oppervlak glad te maken. Het wordt gebruikt voor het egaliseren, uitvlakken of het verstellen van de dikte van houten planken of panelen.

 

Hoe werkt een schaafmachine?

Een elektrisch aangedreven schaafmachine (op accu of netstroom) werkt volgens het principe van een frees. Twee hardmetalen beitels draaien zeer snel rond en snijden zo het hout weg.

Het niveauverschil tussen de achterste (vaste) zool of schaaftafel en de voorste (variabele) zool bepaalt hoeveel van het houtoppervlak je weghaalt. Je kan dat instellen met de grote instelknop vooraan op het toestel. Je plaatst de schaafmachine vervolgens op het houten werkstuk en duwt deze gelijkmatig vooruit.

Belangrijke aspecten

Soft start

Een schaafmachine beschikt over een soft start, waardoor de machine geleidelijk op gang komt tijdens het inschakelen. Zet de voorzool op het hout. Laat de machine (rustig) starten. Als de machine op haar volle toerental zit, haal je die met gelijkmatige kracht en druk over het hout. Let op het eindpunt van het hout. Breng voldoende druk aan op het achterste deel van het toestel, anders kantelt je schaaf en 'bijt' ze de hoek af.

V-groeven

In de zool van je schaaf zie je een of meerdere V-groeven. Daarmee kan je hoeken van een balk afschuinen. Zet je schaaf daarvoor onder een hoek van 45° op de rand van een balk. Hoe dieper de V-groef, hoe groter de afschuining.

Geleiders

Bij een schaafmachine hoort vaak ook een geleider, waarmee je het toestel perfect kan positioneren om mooi recht te werken ten opzichte van het hout, bijvoorbeeld voor het maken van een sponning.

Stofafzuiging

Een schaafmachine is uitgerust met een aansluiting voor een stofzak of een bouwstofzuiger. Bij sommige types kan je kiezen aan welke kant je de stofzuiger aansluit

Veiligheidstips

• Klem het hout dat je wil schaven goed vast voor je begint.
• Draag bescherming: een veiligheidsbril, een mond-neusmasker en gehoorbescherming.
• Ga altijd eerst  na dat je in een vlotte beweging het volledige te schaven stuk kan bewerken. Zorg dat je stevig en stabiel staat.
• Plaats tijdens het schaven je machine ook niet volledig recht op je werkstuk, maar houd ze wat zijdelings. De schaaf werkt namelijk net zoals een beitel. Zet je die recht op een werkstuk, dan kap je het hout weg. Als je echter in een zijwaartse beweging gaat snijden, dan krijg je mooie houtkrullen en een vlak resultaat.

Beitels vervangen

Wanneer de beitels bot zijn, hoor je ze te vervangen. Vervang nooit slechts 1 van de beitels, ander verkrijg je een ongelijkmatig resultaat. Hoe je dat doet, hangt af van het merk en het type. Vaak zit er bij de schaafmachine een sleutel om de beitels los te maken.

Om de messen te vervangen, moet je meestal de stelschroeven of moeren waarmee ze in het messenblok zijn opgespannen, eerst losmaken. Zo schuif je de messen uit de as. Een andere werkwijze is om eerst de volledige drukstrip te verwijderen en dan pas het mes hieruit te schuiven of duwen.

De messen hebben aan beide zijdes een snede. Je kan ze dus allemaal twee keer gebruiken door het mes om te draaien. Ze zijn voorzien van een groef waardoor ze normaliter mooi op hun plaats schuiven en niet kunnen wegspringen. Denk eraan om het messenblok snel even schoon te maken voor je de messen en de drukstrip terugplaatst.

Span de stelschroeven vervolgens terug aan zodat alles goed vast zit. Controleer tot slot of de messen gelijk komen met de schaaftafel.