VAN PROFIEL TOT RAAM
NICHEPRODUCT
Dat stalen schrijnwerk een nicheproduct is, betekent niet dat het aanbod op zich beperkt is. Stalen profielen zijn beschikbaar voor zowel traditioneel schrijnwerk als gordijngevels, met of zonder thermische onderbreking, al dan niet brand-, kogel- of inbraakwerend, en dat in tal van vormen en maten. Wat echter wel beperkt is, is de groep constructeurs bekwaam om van die stalen profielen ook effectief hoogkwalitatieve ramen en deuren te maken. Het bewerken van de profielen is immers geen sinecure: het omvat een flink aandeel handwerk, vraagt de nodige investering in uitrusting en logistiek, en vereist een uitdrukkelijke kennis en ervaring.
VAN PROFIEL TOT RAAM
Tussen het aanleveren van de profielen door de fabrikant en het plaatsen van de ramen en deuren door de schrijnwerker zit een lange weg langs verschillende actoren. Op dat traject zorgen tal van eisen en aspecten voor een complicatie van zowel de constructie als de plaatsing van het schrijnwerk.
Stap 1: verzagen en bewerken
Stalen profielen (en bijbehorende glaslatten) worden standaard geleverd in lengtes van 6 m en komen doorgaans geheel onbewerkt bij de constructeur aan. Het is met andere woorden de constructeur die verantwoordelijk is voor alle bewerkingen van de profielen. Hij dient ze op maat te verzagen én op basis van het gekozen beslag in te frezen. Dat vraagt, naast de nodige precisie, ook gespecialiseerd materiaal en een aangepaste atelierinrichting. De belangrijkste aspecten waarmee de constructeur rekening moet houden, zijn:
- Machines: de machines voor de bewerking van staal verschillen in principe niet van deze voor de bewerking van aluminium, al dient men ze wel van aangepaste zaagbladen en frees- en boorkoppen te voorzien.
- Vervormingen: aangezien er bij het verzagen van de stalen profielen aanzienlijke krachten komen kijken, moet men erop toezien dat er onder invloed van die krachten geen (minimale) vervormingen optreden. Het gebruik van aangepaste zaagblokken – doorgaans aangeleverd door de profielfabrikant – helpt problemen te voorkomen.
- Atelierinrichting: het bewerken van staal is geen proper werk. Zo komen bij het frezen en verzagen minuscule ijzerpartikels vrij die zich op andere materialen kunnen vastzetten. Bij inox en aluminium, bijvoorbeeld, kan dat uiteindelijk leiden tot roest en schade. Het is daarom van groot belang dat staal in een aparte ruimte – en met andere machines – bewerkt wordt en dat die ruimte van een goede rookafzuiging voorzien is.

Stap 2: assembleren en lassen
Worden aluminium profielen met behulp van een hoekijzer aan elkaar verbonden en pvc- profielen machinaal aan elkaar gelast, dan wordt het stalen schrijnwerk geassembleerd door de verschillende profielen handmatig aan elkaar te lassen. Het gaat om een specialistisch en tijdrovend werk dat met de nodige omzichtigheid en met oog voor detail uitgevoerd moet worden.
Vooral het wegslijpen van de lasnaden, en eventueel het verwijderen van de slakken, behoeft bijzondere aandacht. Enkel als dit zorgvuldig gebeurt, bekomt men immers het volledig egale en solide resultaat dat van stalen schrijnwerk verwacht wordt. Ook het te ver wegslijpen van de naden heeft trouwens een negatief effect: op deze manier ontstaan er putten die zelfs na het zandstralen en lakken zichtbaar blijven.
Stap 3: zandstralen, metalliseren en poedercoaten

Worden de profielen bij aluminium schrijnwerk steeds op voorhand en apart gelakt, dan gebeurt dat bij stalen schrijnwerk slechts nadat alle bewerkingen zijn doorgevoerd en de raam- en/of deurkaders volledig geassembleerd zijn. Het geheel wordt dan eerst gezandstraald, vervolgens gemetalliseerd en ten slotte gepoederlakt.
Opnieuw spelen hier een aantal factoren een complicerende rol:
- Afmetingen: aangezien het schrijnwerk als geheel gelakt wordt, dient men zowel wat betreft transport als qua oven rekening te houden met de finale afmetingen van de elementen. Niet alle poederlakbedrijven zijn echter in staat om grote elementen te verwerken en er kan een belangrijke meerkost aan verbonden zijn;
- Aanpassingen: zodra de elementen gelakt zijn, mogen er in principe geen bewerkingen meer op de profielen uitgevoerd worden. Het metalliseren en lakken van de elementen zorgt namelijk voor een noodzakelijke bescherming van de profielen. Worden er nadien nog doorboringen gedaan, dan is er, zeker aan de exterieurzijde van het profiel, risico op vochtinfiltratie en roest;
- Fouten: gebeuren er bij het lakken van het schrijnwerk fouten – oneffenheden, een verkeerde kleur … – dan bestaat de oplossing erin het geheel opnieuw te zandstralen, metalliseren en lakken.
Stap 4: transport en plaatsing
Bij het transporteren en plaatsen van stalen schrijnwerk gelden afmetingen en gewicht opnieuw als de belangrijkste complicerende factoren. Stalen ramen wegen gemiddeld driemaal zoveel als andere systemen, wat kranen en rollend materiaal bij het monteren onontbeerlijk maakt.