6 vaak voorkomende problemen met ramen: hoe los je ze op?

Ramen vereisen, buiten het gewoonlijke kuiswerk, vrij weinig onderhoud. Toch kunnen er na verloop van tijd wel kleine en grote mankementen optreden. Met een jaarlijkse inspectie kan je de meeste problemen wel voorkomen, maar ze zijn niet altijd direct op te lossen. We sommen enkele vaak voorkomende problemen op, en geven aan hoe je ze (al dan niet zelf) kunt oplossen.

Wat als je ramen vaak beslagen zijn?

Condensatievocht ontstaat door waterdamp die neerslaat op koudere oppervlakken, bijvoorbeeld tijdens het koken, wassen of douchen. Een bekend voorbeeld hiervan zijn beslagen ramen. Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen condens aan de buitenkant en condens aan de binnenkant van het glas.

Condens aan de buitenzijde

Als je condens aan de buitenkant van je raam opmerkt, hoef je je geen zorgen te maken. Dit betekent juist dat je raam goed isoleert. Als je het toch storend vindt, kun je de buitenkant van het raam behandelen met een glaspolish. Dit maakt het raam gladder en helpt condensvorming enigszins te voorkomen.

Condens aan de binnenzijde

Condens aan de binnenzijde is nadeliger. Vaak wijst dat op gebrekkige ventilatie. Om daar een mouw aan te passen, en in het algemeen, voor een goede luchthuishouding in je woning, voorzie je ventilatie boven je ramen. Moderne ramen zijn tegenwoordig vrijwel altijd uitgerust met ventilatieroosters. Als dat bij jou niet het geval is, overweeg dan de installatie van een ventilatiesysteem, of zorg ervoor dat je regelmatig eens ventileert door ramen en deuren te openen. 

Condens tussen twee glasplaten

Als je condens opmerkt tussen de twee glasplaten van je raam, duidt dit op een lek. In de meeste gevallen moet het raam worden vervangen. Als je dit opmerkt, is het beter om direct een professional in te schakelen.

MEER WETEN:
> Alles over ventilatiesystemen
> Condensatievocht: hoe pak je het aan?

Wat als het openen en sluiten van je raam stroef verloopt?

Merk je dat het openen en sluiten van een raam stroef begint te verlopen? Dan kan je dat vaak gewoon oplossen door de bewegende onderdelen eens te smeren.

Doorgaans wordt er aangeraden om scharnieren, sloten en sluitingen minimaal één keer per jaar met een siliconenspray te behandelen, zodat ze soepel kunnen blijven bewegen. Om cilindersloten op je ramen te smeren, gebruik je wat grafietpoeder op de sleutel en steek je de sleutel in het slot. Daarnaast neem je best meteen ook het vuil, stof en zand in gootjes en afvoergaten regelmatig weg. 

Wat als het raam in draai- én kiepstand staat?

Stroef lopende onderdelen kunnen er trouwens ook voor zorgen dat een draaikiepraam bij het openen in zowel draai- als kiepstand komt te staan. Het raam is dan slechts op één punt bevestigd en lijkt eruit te vallen. In de meeste gevallen is dat te wijten aan een draaikiepblokkering die niet tijdig reageert wanneer je de raamkruk hanteert om het raam te openen of in kiepstand te zetten. Als je dit voorhebt, ga dan vooral niets forceren. Ga rustig te werk.

Vaak kan je de draaikiepblokkering handmatig bedienen met een drukknopje op het raamkader, ter hoogte van de raamkruk. Druk de draaikiepblokkering in, positioneer de scharnierkant van het raam terug in het kader en draai de raamkruk in horizontale draaistand. Als je dan de knop loslaat en het raam terug sluit, zou het probleem verholpen moeten zijn. Smeer dan ook alle bewegende delen nog eens.

Is het probleem niet opgelost? Of merk je dat je te veel moet forceren? Dan kun je beter een vakman inschakelen. Het probleem kan dan eerder te wijten zijn aan een defect in het slotmechanisme of een slechte afstelling van het raam.

MEER WETEN:
> Wat is een siliconenspray?

Barsten of scheuren rond een raam: wat betekenen ze?

Mogelijks merk je na verloop van tijd barsten in de gevel rond het raam. Dat is op zich normaal, scheuren of barsten in zowel binnen- als buitenmuren kunnen nu eenmaal voorkomen bij spanningspunten in de constructie, zoals de aansluiting van twee muren, de aansluiting tussen muur en dak of aan de hoeken van ramen en deuren.

Er kunnen diverse redenen zijn voor barsten en scheuren in de muren. Fijne barstjes of kleine haarscheurtjes worden voornamelijk veroorzaakt door onvoldoende krimp- en uitzetvermogen van de materialen in de muur, het 'zich zetten' van de constructie, of druk verkeer in de straat waar je woont.

Wat moet je doen?

Afhankelijk van de locatie en positie van de scheur, is het verstandig om een professional in te schakelen voor een analyse en het zoeken naar de oorzaak. Zelf kun je al controleren of de scheur nog actief is door spietjes erin te klemmen.

Als de scheur krimpt of uitzet, zullen de spietjes platgedrukt worden of eruit vallen. Houd dit nauwlettend in de gaten. Als je merkt dat er beweging in zit, is het belangrijk om zo snel mogelijk een architect of stabiliteitsingenieur te raadplegen. Er zijn enkele 'typische scheuren' die bij ramen vaker voorkomen:

• Getrapte scheur, vertrekkend vanuit de hoek van een raam en weg van het raam: dit kan het gevolg zijn van de werking van het linteel of latei boven het raam. Het wijst niet op een onmiddellijk nakend gevaar, maar je laat het best wel nakijken en eventueel verhelpen door een pro, zeker als de scheur door de stenen gaat in plaats van enkel de voegen te volgen.
• Een of meerdere getrapte scheuren boven het raam, niet weg van het raam: Dit wil zeggen dat het linteel voor onvoldoende steun zorgt en zo snel mogelijk moet worden vervangen. Uiteraard schakel je hiervoor ook een vakman in.
• Verticale scheuren onder raamkozijnen: deze zijn ook het gevolg van onvoldoende dilatatie en kan je zelf herstellen met een vulmiddel of reparatiekit, al kan het hier ook geen kwaad om er een vakman bij te halen.

MEER WETEN:
> Hoe ga je om met barsten en scheuren in je muren?

Wat als er een barst in de beglazing zit?

Een barst in een raam duidt vaak op een thermische breuk, die begint aan de rand van het glas en zich vervolgens loodrecht daarop uitbreidt. Na enkele centimeters buigt de scheur meestal af en vertakt zich in meerdere zijscheuren met een grillig verloop.

Hoe wordt een thermische breuk veroorzaakt?

Vaak wordt een deel van het glas opgewarmd door zonnestralen, terwijl een ander deel in de schaduw blijft en dus kouder blijft. Hierdoor ontstaan drukspanningen in het warmere deel en trekspanningen in het koudere deel, wat kan leiden tot een thermische breuk. Wanneer tussen twee zones van het beglazingsoppervlak een groot temperatuurverschil ontstaat, kan er zich in de beglazing een thermische breuk voordoen en moet het glas hersteld of vervangen worden.

Hoe voorkom je een thermische breuk?

Een dergelijke barst voorkom je met deze tips:

• plak geen ongeschikte folie, stickers of posters tegen het glas;
• rolluiken en andere zonweersystemen laat je steeds volledig open of volledig dicht;
• zonwering, zowel binnen als buiten, moet zich op minstens 5 cm van de beglazing begeven;
• plaats geen meubels vlak aan of tegen de beglazing;
• vermijd koude en warme luchtstromen rechtstreeks op het glas en plaats airco’s en verwarmingen op minstens 30 cm van het glasoppervlak.

Thermische breuken die te wijten zijn aan gedeeltelijke beschaduwing, zijn vaak minder of niet te vermijden. Ze zijn immers rechtstreeks het gevolg van de oriëntatie van de gevel, van de aanwezigheid van naburige gebouwen of andere objecten, van architecturale keuzes (zoals de diepte van de beglazing ten opzichte van het buitenvlak van de gevel), of van de aanwezigheid van eventuele buitenzonwering. 

In dat geval moet de weerstand van de glasrand tegen trekspanningen verhoogd worden. De glasrand wordt dus 'sterker' gemaakt. Dat kan concreet door de scherpe randen rondom te laten afschuinen: deze zijn immers uiterst kwetsbaar. Wanneer het temperatuurverschil meer dan een bepaalde drempelwaarde (bvb. 30 °C) kan bedragen, wordt er doorgaans aangeraden te kiezen voor glas met een hogere trekweerstand.

MEER WETEN:
> Hoe kies je het glas voor je ramen?

Wat als er schimmel op de raamkozijnen zit?

We hadden het al over condens die het gevolg kan zijn van een gebrekkige ventilatie. Bij ramen in vochtige ruimtes zoals een keuken of badkamer kan het ook zijn dat je schimmelvorming opmerkt op de raamkozijnen, vaak op een naad. Is dat het geval? Dan vervang je beter zo snel mogelijk de verweerde kitrand met een nieuwe waterdichte siliconenkit. 

Gebrekkige ventilatie is één oorzaak, maar als je regelmatig ventileert en nog steeds schimmelvorming op of rond het raam hebt, of op andere plekken op de muur, dan ligt de oorzaak van het vochtprobleem elders. Mogelijk speelt opstijgend vocht of regendoorslag een rol, en dan ga je het met een nieuwe kitnaad of ventileren niet oplossen. Voor een goede analyse van het probleem neem je best een professional onder de arm.

MEER WETEN:
> Vochtproblemen: oorzaken en oplossingen

Wat als ik tocht voel rond mijn ramen?

Ramen worden tegenwoordig zodanig gemaakt dat ze uit zichzelf al goed isoleren en koude lucht buiten houden. Tegenwoordig moeten alle ramen in principe minstens dubbel glas hebben, maar in heel wat oude woningen is dat nog niet het geval. Dan kan je zeker op koudere dagen wel last ondervinden van koude luchtstromen.

In dat geval kunnen tochtstrips soelaas bieden, bijvoorbeeld als voorlopige oplossing in afwachting van nieuwe ramen. De overgang tussen raamkader en de binnenmuur werk je best ook af met een silicone- of acrylkit indien dat (nog) niet is gebeurd. Kit zorgt voor luchtdichtheid bij de overgang tussen twee materialen. 

Er bestaan voorts ook isolerende raamfolies die in beperkte mate koudeval tegenhouden. Let hier echter goed mee op, niet elke raamfolie past op gelijk welk soort glas. Laat je grondig informeren. Een andere (veiligere) oplossing is vitragegordijnen aanbrengen, deze hebben eveneens een isolerende werking. Daarnaast kan je grote attributen rond en voor het raam zetten om de tochtstroom te blokkeren. Denk aan een decoratieve kamerplant, een zetel of een ander meubelstuk.

MEER WETEN:
> Tips tegen tocht en koudeval
> Binnenzonwering kiezen: wat zijn de opties?