“Difficulties mastered are opportunities won”

Nieuw recordjaar overschaduwd door coronacrash

Klinken op een nieuw recordjaar was ons deze keer niet gegund bij de voor­stelling van het Economisch Dossier van sectorfederatie Sigma. Niet dat 2019 niet opnieuw een ‘all time high’ cijfer liet noteren (want dat was wel degelijk het ge­val), wel speelde corona ook hier een allesbepalende rol. Enerzijds werd de tradi­tionele fysieke voorstelling noodgedwongen vervangen door een onlineversie, an­der­zijds bracht het beruchte C-woord ook in onze sector een dermate grote schok­golf teweeg dat niemand weet wat de nabije toekomst zal brengen. Een ver­wachte ‘zachte’ daling werd plots een crash zonder voorga, zonder al te veel perspectief.

All Time High, opnieuw

Sigma-voorzitter Dries Van Haut begon zijn on­linebetoog met het intrappen van een open deur door te zeggen dat 2019 op economisch ge­bied in onze sector een goed jaar was. “Door de forse eindsprint in december eindigen we zelfs nog een stuk boven de recordcijfers van 2018 en zetten we wederom een ‘all time high’-cij­fer neer.”

Tot daar ook meteen het positieve nieuws. “Dat er zich een daling van de koopcijfers zou manifesteren, was in de sterren ge­schre­ven. Bomen groeien nu eenmaal niet tot in de hemel”, vervolgt Van Haut. “Zon­der speciale crisissen was een zachte terugval het meest gehoorde – en voo­ral ge­hoopte – scenario.” Maar toen was er opeens de coronapandemie en ging de eco­nomische activiteit we­reldwijd vol in de rem­men. “Onze ‘speciale crisis’ was een feit en had een onmiddellijke en zware impact op onze business. Hoe zwaar en hoe diep het ef­fect zal zijn valt op vandaag moei­lijk te be­palen.”

Dalende inkomsten en bovendien hogere kos­ten zorgen ervoor dat er minder geïnvesteerd wordt. “En in vele gevallen betekent dit niet enkel uitstel, maar dikwijls ook afstel: bestellingen worden ge­annuleerd.” Ook de verhuurbedrijven werden bij­zonder hard getroffen. “Omdat de activiteit bijna van de ene op de andere dag stilviel, vie­len de in­komsten ook bijna direct volledig weg. Ver­huur­bedrijven stel­len investeringen dan ook uit, te­meer omdat de toekomst bijzonder on­zeker is qua werkvolume.” Veel Sigma-be­drijven doen zelf verhuur, maar vrijwel alle heb­ben een belangrijke verkoopomzet bij de verhuurbedrij­ven. “De im­pact zal dus groot zijn”, vreest Van Haut die wel nog meegaf dat “snel en flexibel in­spelen op veranderende marktsituaties altijd al een voorwaar­de voor succes is geweest”.

Burgerlijke bouw

Met een stijging van 10% werd het record op­nieuw verbroken. Vooral de groei van de mini­gravers (+8%) blijft spectaculair. Die markt is op enkele jaren verdubbeld met een groei van meer dan 1.000 stuks. Ook de verreikers deden het zeer goed (+ 28%). Beide ver­vor­men dan ook het beeld van de tendens van lichte groei op zeer hoog niveau. Opvallend is dat er bijna geen dalers zijn, bijna alle seg­menten groeien, en daar waar er dalers zijn, zijn dit kleinere mark­ten.

Groot versus klein

Na een minidipje in 2018, kennen de grote ma­chines opnieuw een mooie vooruitgang van ge­middeld 15%. Bij de kleine machines een gelijkaardig beeld: een stijging voor het vijfde jaar op rij, gemiddeld met 9%, maar met één uitschieter, de kleine wielladers < 80 pk, die met + 270 stuks een stijging van + 40% realiseren.

De categorie grondverzet zit sinds 2015 in een stijgende lijn. Met dit verschil dat de minigravers blijven stijgen en de grotere graafmachines be­ginnen te dalen. Bij de wielladers de zelfde ten­dens, het kleinere materieel, com­pacte wielladers (< 80 pk) en verreikers blij­ven stijgen, het grotere materieel zet een da­ling in.

De resultaten van de knikdumpers zijn minder spectaculair dan in 2018. Starre dum­pers daarentegen exploderen; gezien het om kleine volumes gaat, zijn de cijfers echter snel indrukwekkend. Hijskranen hebben slecht ge­scoord, evenals trilplaten en -stampers, met een gemiddeld verlies van - 55%.

Wat 2020 zal brengen is voorlopig koffiedik kijken. Maar weet wel dat dat voor Covid-19 de markt voor grote machines reeds met 20% ge­daald was en voor de kleine met 10% …

Generatoren

2019 laat een kleine achteruitgang noteren ten opzichte van 2018 voor zowel productiegroe­pen als nood­stroomaggregaten. Dankzij de nog steeds sterk aanwezige vraag vanuit de ver­huursector omwille van de veranderende emissienormwetgeving Stage V, is de schade redelijk be­perkt gebleven bij de productiegroepen on­danks dat veel van deze verhuurbedrijven glo­baal aankopen en niet noodzakelijkerwijze op de Belgische markt. De toekomst laat echter het ergste vrezen daar generatoren met Stage V-motoren amper be­schikbaar en nog volop in ont­wikkeling zijn.

De noodstroomgroepen blijven in een neerwaartse spiraal en presteren ondermaats door­dat er steeds minder investeringen en te realiseren projecten zich aandienen op het vlak van noodstroom. 2020 zal geen verbetering in de situatie bren­gen doordat er nog steeds, op enkele uitzonderingen na, geen productiegroepen bij de fabrikanten met Stage V-motoren beschikbaar zijn.

Goederenbehandeling

Heftrucks

In 2019 kende de totale markt van de hef­trucks een daling van 4,1%, wat overeenstemt met een totaalvolume van 4.647 verkochte machines (37% van de Belgische markt van de goederenafhandeling). Het volume elek­trische heftrucks bleef met 2.853 machines stabiel, maar dat van de thermische motors daalde zowel voor gas als diesel sterk, met 12% versus 2018. De elek­trische motor bevestigt de groei van zijn marktaandeel in België (met 62% van het volume). Hij krijgt al sinds 2012 de voorkeur op de verbrandingsmotor. De evolutie van de accuprestaties, de geleidelijke invoering van lithium-ionbatterijen en de toenemende ver­eis­ten om vervuiling tegen te gaan, zijn stuk voor stuk factoren die de markt voor elektriciteit doen kiezen.

Magazijntrucks

België is als logistieke hub een interessante markt voor magazijnuitrustingen. Ze vertegenwoordi­gen in 2019 met 7.820 verkochte machines, 63% van het volume. Dat is bijna zoveel als het jaar ervoor waarin alle records binnen dit activiteitensegment werden ge­broken. Opvallend is dat het historische vo­lume van ‘elektrische trans­palletten’ voor het eerst de kaap van 4.000 eenheden overschrijdt (4.047 om precies te zijn of 52% van het totaalvolume). In 2010 vertegenwoordigde dit segment nog maar 2.242 ma­chines en in 2015 3.032.

De coronacrisis die in maart van dit jaar begon, zal ongetwijfeld een uitgesproken negatief effect hebben op de markt van de goederenafhandeling. De omvang valt moeilijk te voorspellen, maar een volumedaling van 20 tot 30% wordt niet uitgesloten. In maart 2020 verloor de Europese markt 17,4% vergeleken met dezelfde maand in 2019 en in april zelfs al meer dan 40%!

De toon is dus gezet … 