Slimme kleding ondersteunt onderhoudsmedewerkers

 

Onder de naam ‘Smart Clothing System’ ontwikkelde Wout Evers in nauwe samenwerking met ISKO speciale kledingconcepten die ook professionele onderhoudsmedewerkers op diverse vlakken kunnen ondersteunen. Een hoogstandje zijn speciale textielsoorten met dynamische compressie, die tevens de functionaliteit van een exoskelet bieden en daarnaast beschikken over sensoren. Hiermee is relevante informatie over de omgeving en de persoon zelf te verzamelen. Inmiddels zijn er verschillende prototypes met succes getest en is Evers gestart met het verder uitrollen van zijn ideeën.

Onderhoud in zware omstandigheden

In bepaalde sectoren werken onderhoudsmedewerkers onder zware omstandigheden. Dit geldt in elk geval voor wie in de buitenomgeving werkt en hierbij te maken heeft met alle mogelijke weersomstandigheden. Voorts valt te denken aan onderhoud in warme omgevingen (staalproductie, procesindustrie), koude omgevingen (koel- en vrieshuizen), of omgevingen waar gevaarlijke stoffen kunnen vrijkomen. Om maar niet te spreken van de onderhoudsmedewerkers die voortdurend zware fysieke inspanningen leveren, omdat zij moeten klimmen, in onhandige posities moeten sleutelen of zware dingen moeten sjouwen.

"Met de huidige toepassingen zijn we meteen in het zwaarste veld aan het experimenteren, maar als het dáár werkt zijn de toepassingen in andere sectoren eindeloos"

Wout Evers is Principal Consultant bij ISKO en weet: "Het gaat hier om niet te onderschatten omstandigheden, die invloed hebben op de snelheid, efficiëntie en kwaliteit waarmee mensen hun werk kunnen uitvoeren. Om de veiligheid onder deze omstandigheden te waarborgen, zijn er de afgelopen decennia veel oplossingen ontwikkeld in de vorm van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s), slim gereedschap, hijsmiddelen en camerasystemen. De mogelijkheden die werkkleding biedt, zijn tot nu toe echter onderbelicht gebleven."

SMART CLOTHING SYSTEM

Als ‘out-of-the-box’-denker doelt Evers op de ontwikkelingen in de textielindustrie. "De stoffen waarmee op dit moment werkkleding wordt gemaakt, zijn tot op zekere hoogte al multifunctioneel", weet hij. "We kennen allemaal de water- en vuilafstotende eigenschappen, extra slijtvaste delen ter hoogte van knieën en ellebogen, kleding die lekker warm is of juist goed ventileert en kleding die beschikt over reflectie in het kader van veiligheid of antistatisch is."

 

De werkkleding van de toekomst biedt echter meer, doordat er de afgelopen jaren ontwikkelingen vanuit compleet verschillende onderzoeksgebieden zijn samengebracht. Hiermee zijn inmiddels zowel in het laboratorium proeven gedaan, als in de praktijk testen doorlopen.

Evers: "Juist door deze combinatie ontstaat iets wat we 'Smart Clothing System - SCS' noemen. De basis ligt bij stoffen die geweven zijn in plaats van gebreid. Hierdoor kan de stof bij beschadiging niet zomaar verder doorscheuren. Op de stof is een extra laag of coating aan te brengen. De meest geavanceerde coating op dit moment beschermt langdurig tegen vloeistoffen en vuil, uiteenlopende chemicaliën, hoge en lage temperaturen, maar ook tegen bacteriën en virussen. En dit zonder het draagcomfort negatief te beïnvloeden. Maar er is meer ..."

Compressie

Bijvoorbeeld compressie-eigenschappen, die veel mensen vanuit de sportwereld kennen, maar die ook in werkkleding de nodige voordelen opleveren.

Evers: "Compressie-eigenschappen in het algemeen stimuleren de bloedsomloop, waardoor de spieren extra zuurstof krijgen. Dit betekent niet alleen dat het de betreffende persoon meer kracht en uithoudingsvermogen levert, maar ook dat hij sneller herstelt. Dat is een voordeel wanneer je vijf dagen per week op een bepaalde locatie zware werkzaamheden moet verrichten. De nieuwste ontwikkelingen hebben geleid tot textielvormen waarbij de compressie na 100 keer wassen nog steeds maximaal aanwezig is en bovendien gedurende 10 uur of langer behouden blijft. Dit in tegenstelling tot sportkleding, waar de ondersteunende werking vaak na 3 à 4 uren en na een beperkt aantal keer wassen snel afneemt."

Exoskelet

Wetenschappers zijn er zelfs in geslaagd de ondersteunende werking zover te vergroten, dat het eindresultaat te vergelijken is met de functionaliteit van een exoskelet.

 

Evers: "Ook het exoskelet kennen we al langer. Maar dan wel bestaande uit verschillende externe mechanische en elektronische onderdelen, die de bewegingsvrijheid beperken en bovendien afhankelijk zijn van de bijbehorende, zware aandrijf- en besturingstechniek. Je behaalt weliswaar niet de volledige kracht die een mechanisch exoskelet kan leveren, maar de compressie-eigenschappen zitten met circa 75% van de kracht van een exoskelet toch al op een heel behoorlijke waarde. Onderhoudsmedewerkers die veel boven hun hoofd of met zware onderdelen moeten werken, kunnen op deze manier profiteren van dat extra stukje support."

Sensoriek

Ook elektronica die is ingeweven in het textiel opent volgens Evers een wereld aan mogelijkheden. "Het is natuurlijk afhankelijk van de werkzaamheden die je verricht en in welke omgeving, maar voor de onderhoudswereld zie ik vooral mogelijkheden in het vergroten van de veiligheid door het integreren van specifieke sensoren."

 

Hij doelt onder meer op sensoren die eigenschappen van de omgeving kunnen meten. Bijvoorbeeld giftige stoffen, elektromagnetische of radioactieve straling, maar ook het geluidsniveau waarmee de medewerker een indicatie krijgt van de noodzaak om gehoorbescherming te dragen. Ook kleine camera’s zijn feitelijk sensoren en in te zetten om de achterban te informeren over de omstandigheden waarin werkzaamheden worden uitgevoerd en hoe het met de collega gaat.

"De gesteldheid van de medewerker is ook te monitoren door middel van sensoren die fysiek-medische gegevens verzamelen. Denk daarbij aan hartslag, temperatuur en bloeddruk, maar ook aan hersenprikkels. Dit lijkt overdreven, maar kan goed aangeven of bepaalde mensen wel geschikt zijn om te werken op bijvoorbeeld grote hoogte of onder tijdsdruk. Je kunt hierdoor je medewerkers beter inzetten voor de verschillende werkzaamheden, wat niet alleen de veiligheid verhoogt, maar tevens bijdraagt aan de arbeidsvreugde en inzet."

Voeding

Bijzonder is dat de energie die nodig is om de informatie van de sensoren aan de juiste persoon kenbaar te maken, óók in de stof is onder te brengen. Het gaat daarbij om energie die de mens of zijn omgeving automatisch beschikbaar stellen, zoals bewegingen, (lichaams)warmte en licht.

Evers: "Eigenlijk is dit altijd 'laagwaardige' energie waar je niet zo makkelijk een lamp op laat branden, maar die wel voldoende is om data te genereren, op te slaan of over te sturen. Dit wordt onder meer doorontwikkeld bij het NLR, voor toepassing in draadloze sensornetwerken; ook in het kader van onderhoud overigens."