droogboren in gewapend beton definitief normaal

Vroeger was dé reflex: natboren doet u in beton en (zeer) harde steensoorten, droogboren in zachtere materialen. En dat klopt nog altijd. Maar droogboren kan tegenwoordig ook in (gewapend) beton, en die optie wordt vandaag veel gekozen. Daarnaast kunnen we diamantboren onderscheiden volgens hun toepassing. Diep boren doet uw klant het best met natboren, als het water geen probleem vormt. Tegels doorboren gebeurt tegenwoordig meestal droog. En dan vindt u ook nog diamantboren met verschillend gevormde segmenten in het winkelrek. Heeft het zin om deze boren zelf te herstellen? Soms wel, soms niet.

ONDERVERDELING: DROOG- OF NATBOREN

Natboren

Enerzijds kunt u diamantboren indelen naargelang ze geschikt zijn voor droog- of natboren. Met diamantboren voor natboren – dus met waterkoeling – boort uw klant vooral in (gewapend) beton en andere harde tot zeer harde (natuur)steensoorten. Natboren is daar nog altijd de snelste en meest rendabele methode voor (maar het kan ook droog, straks meer daarover).

Verder bestaan er boren voor natboren met dunnere segmenten, boorbuizen en kleinere diameters (1/2" G-aansluiting). Daarmee ervaart uw klant minder weerstand, waardoor die makkelijker uit de hand kan boren. Boren met een 5/4" UNC-aansluiting behouden de traditionele dikte en gebruikt u op een statief. De gebruiker zet er makkelijk 300–400 kg druk mee, waardoor die beter een dikker segment gebruikt.

droogboren

Droogboren doet uw klant meestal in zachtere materialen, zoals metselwerk, snelbouwstenen en lateibalken. Hoewel u er tegenwoordig ook mee in gewapend beton kunt boren.

ONDERVERDELING: VOLGENS TOEPASSING

Diep boren

Moet uw klant diep boren, bijvoorbeeld om een buis door een muur te plaatsen? En kan hij met water in de ruimte boren, zonder schade te berokkenen? Dan kiest hij het best voor natboren, omdat dat sneller gaat en dit type diamantboor minder snel verslijt. Zal natboren erg moeilijk zijn, bijvoorbeeld omdat de afgewerkte ruimte te vuil zou worden? Dan moet uw klant droogboren.

Droogboren in gewapend beton werd lang als onmogelijk geacht

Gaten met kleine diameters, tot pakweg 31 of 40–42 mm, vallen perfect met kroonboren te maken, waarbij het segment zich als één kroontje of ring bovenaan de huls bevindt. Bij grotere diameters zijn diamantboren met onderbroken segmenten aangewezen (het weggeboorde materiaal wordt tussen de "tanden" van de boor door afgevoerd).

Oppervlak doorboren

Moet uw klant veel gaten in tegels boren? Dan zou de eerste reactie zijn: natboren met een diamanttegelboor met kroonsegment. Deze boor kan vaak ook de hardste materialen aan, maar het boren gaat trager. In de praktijk beheerst droogboren in tegels dan ook de markt. Uw klant boort dan met galvanisch belegde tegelboren of tegelboren met een elektrolytische diamantcoating. Daarmee maakt u sneller gaten, maar de boor raakt ook sneller op.

ONDERSCHEID: VORM VAN SEGMENTEN

Verschillende segmenteringen

Segmenten krijgen soms een andere vorm of geometrie. Een daksegment met bovenaan een punt zou de aanzet van de boor vergemakkelijken. Dunne segmenten met een dun boorlichaam wegen dan weer minder en frezen/boren minder materiaal, waardoor er minder weerstand optreedt en uw klant sneller kan boren.

Ook turbosegmenten leveren iets minder weerstand op en leiden tot een wat betere vrijloop. Speciale turbosegmenten hebben een gekartelde, afgeschuinde punt, om sneller te boren, met meteen een vlotte aanzet vanaf het eerste gat. Komt er een nieuw segment vrij, dan is dit opnieuw schuin.

Heeft de vorm gevolgen voor de kostprijs?

Bij speciale vormen kan de prijs wat hoger liggen, omdat de mal wat minder lang meegaat. Mogelijk is de mal ook wat duurder om te maken, met een effect op het prijskaartje. Maar deze invloed is na lange tijd verwaarloosbaar.

Uiteindelijk is de prijsimpact van de vorm beperkt. Het leeuwendeel van de kost hangt af van het gebruikte materiaal zelf: de binding en de grootte/kwaliteit van de diamanten. Ook diamantboren met gepositioneerde diamant zijn duurder dan conventionele segmenten, wegens een verschillend productieproces.

innovaties

Droogboren in gewapend beton

Tot voor enkele jaren werd droogboren in gewapend beton als onmogelijk geacht, maar vandaag kan dat wel én is het een groot succes, met speciaal ontwikkelde diamantboren. Geen gedoe meer met water dus, wat vooral in bestaande woningen een groot voordeel is, of daar waar er geen water beschikbaar is. U moet dan wel zeker een stofzuiger op de boormachine aansluiten, om de segmenten zoveel mogelijk vrijloop te geven. Bovendien moet uw toestel een microklopfunctie bieden.

Het herstellen van een boor is vaak niet rendabel

Bij verschillende boren voor droogboren in gewapend beton zijn meerdere individuele segmenten lasergelast (voor een betere houvast) en worden de diamanten gepositioneerd. Dit betekent dat de segmenten afwisselend uit laagjes diamant en verbinding bestaan. Het segment bevat mogelijk ook andere grondstoffen, die meer hittebestendig zijn.

Mogelijk is één segment ook dunner dan de andere segmenten, voor een betere vrijloop. Die boor is dan bovenaan ook 1 mm smaller dan onderaan, zodat ze niet blokkeert. De buitenkant van de boor heeft een met ringen ingesneden lichaam, waardoor ze het boorsel beter zou afvoeren.

Vacuümgesoldeerde tegelboren

Met vacuümgesoldeerde tegelboren kan uw klant alle keramische tegels, fijn aardewerk en marmerplaten boren. De tegelboren bevatten een paraffinevulling, voor een optimale koeling van de boorkroon en een optimaal boorcomfort.

HERSTELLEN: JA OF BETER NIET?

Bij diameters kleiner dan 132 mm loont het zich meestal niet om de segmenten te laten herstellen, als je met alle kosten rekening houdt: de boor controleren op rechtheid, eventueel inkorten omdat de wand vooraan net iets dunner is geworden, nieuwe segmenten opzetten, de herstelde boor verzenden naar de gebruiker … Dat terwijl de productie van nieuwe boren verregaand geautomatiseerd is en een herbezette boor minder rendeert.

Wat er wel gedaan wordt, is een extra segment opnieuw oplassen omdat de gebruiker er tijdens het boren één verloor. Meestal ligt dat aan verkeerd gebruik.

Bij boren vanaf 100 mm gebruikt op een statief kan herbezetting wel interessant zijn. Ook bij grotere diameters is de boor herstellen mogelijk wel voordelig, omdat de kost van de boorpijp al meer doorweegt in de totale prijs. Natuurlijk moet de boorbuis wel in goede staat zijn en niet (zoals vaak) geblutst.

Zelf opnieuw bezetten: goed idee?

Op de markt vindt u speciale doe-het-zelfpakketten, waarmee de gebruiker zijn diamantboor zelf opnieuw kan bezetten. Maar de gesproken fabrikanten raden dit niet aan.

Wanneer iemand zelf nieuwe segmenten plaatst, zonder geschikte apparatuur, en er een slecht bevestigd segment loskomt bij het boren, riskeert die persoon namelijk erg veel tijd te verliezen of – erger – zich te verwonden. Bovendien moet een boor met nieuw geplaatste segmenten afgesteld en slagvrij gemaakt worden. Dat kan uw klant thuis niet, waardoor er slag op de boor kan komen, die dus niet goed boort en de slag zich zelfs mogelijk op de as van de machine zet …

Met dank aan: Carat, Duro, Prof-Praxis, Tyrolit