Stadstuincentrum Ympa opent in gent

Cooperatieve The Green Community wil nieuwe franchise uitbouwen

 

Stadstuincentrum, een contradictio in terminis? Pauline De Bruyne vindt van niet. Met ympa (ja, met kleine letter) wil ze bewijzen dat er in de stad meer mogelijk is dan een bloemen- en plantenwinkel. ympa komt voort uit The Green Community, een coöperatie van kwekers die ijvert voor ethische en ecologische productie en distributie en eerlijke prijzen. Pauline De Bruyne is de eerste franchisenemer van wat een heuse keten moet worden. “Tuincentra in een stad werken wel degelijk, maar je kunt het concept van een baanwinkel niet zomaar overnemen. Dit vraagt een heel andere manier van werken.”

Wat is een stadstuincentrum?

ympa omschrijft zichzelf duidelijk als een ‘stedelijk tuin- en belevingscentrum’: géén bloemen- of plantenwinkel. Hoe ziet zo’n stadstuincentrum eruit? Er is alleszins al een buitenzone, waar naast sierplanten ook kruiden en zelfs boerenkool en selder staan. Binnen vinden we, naast planten en een beperkt aanbod aan snijbloemen, ook bloembollen, potterie en potgrond. De winkel staat niet vol: er is duidelijk veel zorg gekropen in het meubilair (gerecycleerd hout, alles op wielen) dat modulair is en daardoor makkelijk verplaatsbaar. Er is ook een hoek als interieur ingericht.

Shopmanager Pauline De Bruyne verduidelijkt: “De focus ligt hier echt op zelf tuinieren. We hebben dus ook een buitenafdeling, die in het voorjaar uiteraard nog sterk aan belang zal winnen. We willen geen gewone plantenwinkel zijn, we willen mensen echt gaan inspireren rond groen, met veel kennis van zaken. We willen vooral verkopen met visie. Dat houdt ook in dat we bepaalde zaken niet verkopen.”

Heb je daar voorbeelden van?

De Bruyne: “Veel mensen vragen bijvoorbeeld naar snijbloemen. Mensen verwachten dat blijkbaar in een stad. We hebben één soort snijbloemen, maar meer gaan we ook niet doen, we zijn geen bloemenwinkel. Naar pilea’s of pannenkoekenplanten is al veel gevraagd, maar die hebben we bijvoorbeeld niet, omdat geen enkele kamerplantenkweker in onze coöperatie die kweekt. We zouden op zoek kunnen gaan naar een aanvullende kweker, maar voorlopig zijn er alternatieven genoeg. Ik vind het leuk om mensen eens andere planten te leren kennen – ik merk ook dat ze daar echt voor openstaan.”

Je zit pal in het Gentse stadscentrum, zelfs in de autovrije zone. Zijn daar nadelen aan?

“Het grote nadeel is transport. Dat is moeilijk. We zijn nu wel in gesprek met CityDepot, die via fietskoeriers aan huis kunnen leveren. Er wordt ook een webshop opgestart. In het stadscentrum is dat nodig: we zitten in een autovrij gebied en sommige planten zijn toch wat te groot voor de consument om met de fiets of te voet mee te nemen.”

Webshops met levend groen zie je niet vaak, omdat het moeilijk is om planten ‘op te sturen’.

“Klopt, maar in een stad lijkt het me wel degelijk doenbaar. Het is een kwestie van de juiste koeriersdiensten vinden, die niet zomaar planten in een laadbak gooien en correcte lonen uitbetalen. Ik denk dat we met CityDepot een goede partner hebben.”

Vanwaar komt de drang om deze winkel te openen?

“Ik heb enkele jaren vakantiejobs gedaan in een tuincentrum in het Gentse. Ik vond dat heel leuk, maar de planten stonden daar gewoon. Er werd weinig mee gedaan. Ik voelde dat ik er meer mee kon doen. Ik was sociaal werk aan het studeren, ik heb die studies ook afgewerkt en heb even als opvoeder gewerkt, maar het kriebelde te veel om met planten bezig te zijn. Mijn vader en grootvader waren azaleakwekers en hebben een verleden in de sierteeltsector. Dit was dus een logische keuze voor mij.”

Wat moet je anders doen in een stadscentrum?

“Je mag vooral geen kopie bouwen van een ‘groot’ tuincentrum in het stadscentrum. Zakken potgrond van 20 of 40 liter verkopen wij bijvoorbeeld niet. De meeste stedelingen hebben daar gewoon geen plaats voor: ze hebben vaak enkel een koertje of een balkon, zonder buitenberging. Daarom geven we potgrond in kleine zakjes mee, per schep. We gaan ook opgepotte balkonbakjes verkopen. Je kunt geen lege balkonbakjes verkopen met een grote zak potgrond ernaast en tegen de consument zeggen: doe het maar zelf. Sommige stedelingen moet je ook beter gaan begeleiden dan je op het platteland doet. In het voorjaar zou ik graag met workshops beginnen: ik denk dat we daarin moeten variëren tussen heel basale zaken en gesofisticeerde workshops voor de ‘freaks’, want die zijn er natuurlijk ook. In de stad is het bijvoorbeeld belangrijk om mensen balkonbakjes te leren oppotten of te leren hoe je planten moet insnoeien opdat ze weer zouden kunnen schieten.”

Ik zie hier ook overal QR-codes.

“Ja, ik wil véél informatie meegeven over de plant. Dat kan met behulp van plantenfiches, maar als ze te klein zijn, dan zijn ze snel onduidelijk. Online kun je zo veel informatie geven als je wilt. Ook ons merk komt er mooi door naar voren, dat is mooi meegenomen. ‘ympa’ is Zweeds voor ‘enten’, een plantkundige techniek om een nog betere plant te verkrijgen en zo toegevoegde waarde te creëren. Met ympa willen we het beroep van kweker ook opnieuw in de markt zetten als een echt ambacht. We plannen in de toekomst ook verplaatsingen om aan onze naamsbekendheid te werken. Zo organiseerden we midden september in de Gentse wijk Meulestede al een eerste ympa-plantenmarktweekend met zeer enthousiaste reacties van de bezoekers.”

Is het evident om een winkel te openen in coronatijden?

“Ik weet niet wat het is om het buiten coronatijden te doen, dus ik zou het niet weten. (lacht) Het is rustig, natuurlijk. Het is ook laagseizoen; het is een goede periode om in te lopen. Zolang ik niet moet sluiten, zullen mensen mij wel weten te vinden. De stad heeft niet de passage van een normale herfst, uiteraard, maar ik ben erg blij met de mensen die al gepasseerd zijn. Er zijn er veel die speciaal zijn komen kijken en dat doet deugd. Je voelt dat ons verhaal iets teweegbrengt.”

Jullie willen er meteen een franchise van maken?

“Klopt. ympa is het retailmerk van The Green Community, en zij zijn in verschillende steden op zoek naar mensen die gepassioneerd zijn door ‘ethisch’ groen. De bedoeling is inderdaad om in 2021 een tweede, misschien zelfs derde winkel te openen in andere steden. Dat hoeft niet per se in Brussel of Antwerpen, Mechelen of Kortrijk kan ook. Ze zijn het aan het onderzoeken. De ambitie is om impact te creëren door overal aanwezig te zijn.”

Werkt dit concept enkel in een grote tot middelgrote stad?

“Ik denk het niet; dit kan volgens mij evengoed in een randgemeente. Theoretisch is de buitenzone hier te klein. In het voorjaar zal er heel veel bewegen. Het ideaal is een zaak met een grotere buitenzone, maar we zitten nog zeker tot het voorjaar van 2022 in dit pop-uppand, tot we een definitieve locatie gevonden hebben. Het centrum is een ideale plaats om bekendheid te creëren. Het is zeker niet onze bedoeling om een groot tuincentrum te evenaren, maar het mag wel wat volume hebben. Nu zitten we op 90 m², het ideaal is volgens mij 150 m².”

Ethisch en ecologisch

ympa is ontstaan uit The Green Community, een coöperatieve gemeenschap van lokale kwekers, veredelaars en aanverwante toeleveranciers. Sleutelwoorden zijn lokaal, duurzaam (vrij van chemicaliën), respect voor de seizoenen en het vakmanschap, en transparantie. The Green Community is opgericht door Bob Douliez (ex-CEO bij Oh’Green), Luc De Bruyne (azaleakweker, ex-Aveve, vader van Pauline) en Patrick Vanbelleghem (ex-BDO).

“Mijn vader, Bob Douliez en Patrick Vanbelleghem hadden gemeen dat ze het ecologische en menselijke aspect van ondernemen misten. Ze wilden een verandering teweegbrengen in de sierteeltsector en hebben een coöperatieve vennootschap opgericht waar ondertussen 24 kwekers en toeleveranciers bij aangesloten zijn. Die engageren zich om op een ethische, lokale, degelijke en ecologische manier dingen te kweken of te maken. Alles wat hier te koop is, komt van bij die vierentwintig leden.”

Verkopen zij ook aan andere tuincentra?

“Absoluut. ympa is een merk waarmee The Green Community naar buiten wil komen, maar zij verkopen ook elders en dat blijft natuurlijk ook zo. Bij ympa willen we het verhaal uitwerken tot in de winkel: we streven naar ‘zero waste’. De verpakking is plasticvrij en de distributie gebeurt zo ecologisch mogelijk. Onze kweekpotten en -trays bestaan voor 100% uit recyclagematerialen en zijn 100% recycleerbaar of thuis composteerbaar. Voor planten die niet anders dan in kunststof potten geteeld kunnen worden, gaan we daar, in Europese primeur, een statiegeldregeling op toepassen. Er is ook een extra oppotservice: klanten die hun kamerplanten of terras- en balkonplanten willen laten inpotten in keramiek of een grotere pot, kunnen dit ter plaatse laten doen met turfvrije ecopotgrond.”

Is de consument nog bezig met duurzaamheid en ecologie in coronatijden?

“Ik denk dat mensen sinds de lockdown meer zin zoeken en veel bewuster met groen omgaan. Tijdens de lockdown hebben veel van onze kwekers nooit eerder zoveel geleverd. Ze hebben onvolgroeide planten moeten laten vertrekken naar tuincentra. Die zeiden: laat maar komen, het wordt toch allemaal verkocht. Ik denk dat onze kwekers daardoor echt een vertrouwensboost hebben gekregen. Ze denken nu: wat wij doen, is echt iets waard; mensen hechten weer belang aan groen in huis en in de tuin.”

Het valt op dat je prijzen niet hoog zijn. Is het een vooroordeel dat ethisch en ecologisch gelijkstaat aan duur?

“Ons basisprincipe is dat onze kwekers een eerlijke prijs krijgen. Door onze structuur hebben we veel minder tussenschakels. We zijn geen grote keten die bij allerlei tussenpersonen inkoopt. De enige tussenschakel is The Green Community. Zo moeten we de kweker niet pushen om zo laag mogelijk te zijn, en blijft alles toch betaalbaar voor de consument. Dat kan óók in centrum Gent.”

Zijn er ook ethische en ecologische aspecten aan potterie?

“We hebben lang gezocht naar een goede partner om keramiek te doen: het is algemeen bekend dat dat soms niet op meest ecologische manieren gemaakt wordt. Onze partner levert vanuit Portugal, handgemaakt, uit degelijke ateliers. De gekleurde potten worden ontworpen in Nederland. Je moet dat doortrekken. We verkopen niet alle potten van de wereld, maar we staan wel volledig achter de potten die we verkopen.”

Worden al jullie planten in Europa gekweekt, of komen ze ook van verder?

“Het grootste deel van de kweek gebeurt in Vlaanderen en Nederland. Andere planten moeten wel van verder komen, natuurlijk, omdat die hier niet kunnen worden gekweekt. Yuccastronkjes komen van Guatemala in een zeecontainer. Dat is geen lokaal product, maar dat is zo’n gigantische container, dat dat op zich wel meevalt. Onze vetplantenleverancier heeft een heel leuke lijn en stekt veel van hun vetplanten zelf, wat niet vaak gebeurt. Cactussen verkopen we niet, omdat die van te ver moeten komen. Dat is het leuke aan een coöperatie: je kunt samen nadenken over hoe je zaken kunt verbeteren. Ik ben ervan overtuigd dat dit sterk zal aanslaan.”