Hoe ADVISEERT U DE JUISTE ROOKMELDER?

SINDS 2020 VERPLICHT VOOR ALLE WONINGEN IN VLAANDEREN

Sinds 1 januari 2020 moet elke Vlaamse woning uitgerust zijn met minstens één rookmelder op elke verdieping. Er bestaan verschillende soorten rookmelders in diverse prijs- en kwaliteitscategorieën. Voor de consument is het niet altijd duidelijk welke rookmelder hij het best aankoopt. Zorg dat u uw klanten goed kunt begeleiden zodat ze met de juiste rookmelder naar huis gaan.

WETGEVING ROOKMELDERS

Woningbranden eisen elk jaar tientallen mensenlevens. Meer nog dan het vuur, maakt vooral de rook – die is verstikkend en verspreidt zich razendsnel – veel slachtoffers. Vooral als er 's nachts brand uitbreekt, is het risico om niet tijdig wakker te worden groot. Rookmelders zijn een eenvoudige en doeltreffende bescherming tegen de gevaren van brand. Daarom verplicht de Vlaamse overheid de aanwezigheid van rookmelders in alle woningen: sinds 1 januari 2020 moet elke residentiële woning in Vlaanderen uitgerust zijn met minstens één rookmelder op elke verdieping. Van zodra er rook wordt gedetecteerd, slaat de rookmelder alarm: dit redt talloze levens.

SOORTEN ROOKMELDERS

Er bestaan optische en slimme rookmelders. Ook hitte-, CO- en gasmeters zijn het vermelden waard. Die hebben een andere werking, maar in combinatie met een rookmelder zorgen ze voor extra veiligheid in huis.

De meeste rookmelders zijn beschikbaar in verschillende (vaak ronde) modellen, diktes en groottes. Soms kan de klant kiezen uit verschillende kleuren. Voor mensen die graag hebben dat de rookmelder past in hun interieur, bestaan er ultradunne modellen met een 'design'-look. Hierbij kunnen ze al dan niet gebruikmaken van een speciaal montageplaatje om de melder mooi aan het plafond te bevestigen.

Optische rookmelders

Optische rookmelders werken op basis van infrarood. Een lichtgevoelige cel in de rookmelder vangt de infrarode lichtbundel op. Wanneer die lichtbundel wordt verstoord door rook, gaat het alarm af. Optische rookmelders zijn de enige rookmelders die wettelijk gebruikt mogen worden. De ionische rookmelder, die werkt op basis van een radioactieve bron die kleine deeltjes uitstraalt, is al meer dan tien jaar verboden. Voor wie nog over zo'n rookmelder beschikt, is een optische rookmelder een degelijk en betrouwbaar alternatief.

Slimme rookmelders

Tegenwoordig zijn er veel slimme rookmelders op de markt. Die werken op dezelfde manier als optische rookmelders, met dat verschil dat ze via een applicatie aan een smartphone van de gebruiker gekoppeld worden. Door slimme rookmelders te verbinden met het draadloze netwerk, zijn ze ook aan elkaar gekoppeld. Detecteert een van de melders rook? Dan verschijnt er een signaal op de telefoon en vaak ook een indicatie over welke rookmelder het gaat. Sommige modellen gaan bij rookdetectie gezamenlijk af. Zo kan de gebruiker meteen actie ondernemen, zelfs vanop afstand. Extra veilig dus!

Hittemelders

Hittemelders reageren enkel op temperatuur. Wanneer de thermometer in de melder een temperatuur registreert rond de 60 °C, gaat het alarm af. Een hittemelder is geschikt voor plaatsen waar een rookmelder misschien te snel vals alarm zou slaan, bijvoorbeeld in de keuken of in de badkamer.

CO-melders

CO-melders detecteren koolstofmonoxide (CO) en slaan alarm als een grenswaarde overschreden wordt. Ze registreren enkel CO, een gas dat voortkomt uit een onvolledige of een onjuiste verbranding. Voor de detectie van andere gevaarlijke gassen moet een aparte gasmelder worden geïnstalleerd.

Gasmelders

Gasmelders zijn ontwikkeld voor de detectie van alle soorten gas, zoals butaan, propaan, lpg of een combinatie daarvan. Ze zijn ideaal om gaslekken of niet-dichtgedraaide gaskranen te detecteren. Doordat gasmelders geen CO detecteren, vormen ze op risicoplaatsen een goede aanvulling op een CO-melder.

KWALITEITSCRITERIA

Bepaalde eigenschappen en functionaliteiten dragen bij tot de kwaliteit van een rookmelder.

Zelftestfunctie

Sommige rook- en hittemelders zijn uitgerust met een automatische zelftestfunctie, die controleert of de melder correct functioneert. Elke 10 seconden test de melder kritische systemen om te garanderen dat er snel nauwkeurige waarschuwingen worden gegeven zodra er brand wordt gedetecteerd.

Stofcompensatie

Rookmelders met stofcompensatie onderscheiden stof van rook, waardoor ze minder snel vals alarm slaan.

Statusindicatielampjes

Duidelijk zichtbare statusindicatielampjes dragen bij tot de efficiëntie van de melder. Een duidelijk verschil tussen de indicaties van voeding, alarm en storing kan cruciaal zijn voor de veiligheid.

OP ELEKTRICITEIT OF BATTERIJ?

Optische rookmelders werken op een batterij of op elektriciteit (230V).

Rookmelders op elektriciteit

Rookmelders op elektriciteit worden aangesloten op het stroomnet (230V). Ze zijn steeds aan elkaar gekoppeld via het netwerk, waardoor ze allemaal tegelijk afgaan bij rook of brand. Zo worden de bewoners van de woning sneller gealarmeerd, wat extra veilig is. Deze rookmelders worden ingebouwd in het huis via een gat in de wand of in het plafond. Hiervoor doet men het best een beroep op een gespecialiseerde installateur, alsook wanneer de rookmelder gedemonteerd en/of vervangen moet worden. In nieuwbouw- en renovatiewoningen worden doorgaans rookmelders op elektriciteit geplaatst.

Rookmelders met batterij

Rookmelders met batterij zijn beschikbaar met een vervangbare batterij, waarvan de levensduur maximaal 5 jaar is, of met een onvervangbare 10-jarige lithiumbatterij. De installatie van een rookmelder met batterij is meer geschikt voor de doe-het-zelver, aangezien dit geen aansluiting op het elektriciteitsnet vereist.

Wanneer de 10-jarige batterij bijna leeg is, geeft de rookmelder een signaal. Na 10 jaar is ook de sensor niet meer volledig betrouwbaar: doordat vuil en stof zich door de jaren heen ophopen, kan het zijn dat de melder trager of helemaal geen alarm meer slaat. Daarom moet het volledige toestel (sensor en batterij) na die periode vervangen worden.

Rookmelders met een vervangbare batterij zijn voordelig qua aankoopprijs, maar de batterij moet geregeld vervangen worden. Gebeurt dat niet, dan is de goede werking niet gegarandeerd. Rookmelders met een 10-jarige batterij zijn een goed alternatief. Ze combineren een lange levensduur met gebruiksgemak, aangezien ze na 10 jaar zelf tijdig aangeven wanneer de batterij bijna leeg is.

ROOKMELDER MET INGEBOUWDE CO-MELDER?

Het is niet aan te raden om een rookmelder en een CO-melder in één toestel te combineren. Een rookmelder wordt in dezelfde ruimte namelijk op andere plekken geplaatst dan een CO-melder. Omdat rook onmiddellijk stijgt, moet een rookmelder aan het plafond bevestigd worden. Gassen blijven echter hangen op 1,5 meter hoogte. Daarom wordt een CO- of een gasmelder beter lager opgehangen. Er bestaan wel CO-melders die draadloos gekoppeld kunnen worden aan een rookmelder. Hierdoor slaan beide toestellen op hetzelfde moment alarm.

ONDERHOUD

Een rookmelder met een levensduur van 10 jaar moet geregeld schoongemaakt worden, idealiter 2 keer per jaar. Draai hiervoor de rookmelder los en gebruik een stofzuiger met een zachte kop om het toestel voorzichtig stofvrij te maken. De binnenkant nat schoonmaken is uit den boze. De buitenkant mag wel met een vochtige doek afgestoft worden, zonder schoonmaakmiddel. Een rookmelder overschilderen is geen goed idee: de verf in het toestel kan de werking in het gedrang brengen.

KEURMERKEN

Alle rookmelders moeten beschikken over het Europese EN 14604 kwaliteitskeurmerk. Dit betekent dat de toestellen getest worden op onderhoud, duurzaamheid, milieuaspecten en productinformatie. Verder zijn er nog een aantal keurmerken die de kwaliteit van de melders garanderen. Het Q-label is een keurmerk dat door erkende instanties wordt toegekend. Naast een hoorbaar alarm is voornamelijk het terugdringen van vals alarm een groot voordeel van Q-gecertificeerde melders. Het BSI Kitemark keurmerk en het NF292 keurmerk garanderen de optimale veiligheid en kwaliteit van de melder. Het Bosec keurmerk is een vrijwillige certificatie voor onder andere automatische branddetectiesystemen. Het betekent dat een toestel voldoet aan de geldende (inter)nationale normen en bijkomende kwaliteitscriteria.

IN DE WINKEL

U kunt uw schap indelen op basis van prijs, merk of levensduur van de batterij. Voorzie bij het schap altijd een folder of flyer met alle informatie over de wetgeving, de installatie en het onderhoud van een rookmelder. Het kan een goed idee zijn om combipakketten aan te bieden waarmee klanten hun hele woning brandveilig kunnen maken, bijvoorbeeld een pack met 2 rookmelders, een CO-melder en een hittemelder.

Geef altijd mee aan uw klanten dat het goed is om een vluchtplan op te stellen voor hun woning: wie neemt de kinderen mee, waar bevinden de sleutels zich, welke weg nemen we naar buiten… Zo weet iedereen meteen wat hen te doen staat in geval van brand. In combinatie met de installatie van kwalitatieve rookmelders komt dit de brandpreventie alleen maar ten goede.

Met medewerking van Commaxx, Eltra en Smartwares Group