Snoeiafval ter plaatse verwerken bespaart veel tijd

Hakselaars en versnipperaars, voor elke klus de juiste machine

De keuze voor de meest geschikte machine hangt af van een aantal factoren. Met welk soort snoeiafval wordt u voornamelijk geconfronteerd: takken, groenafval of een mix? Voor welk model u ook opteert, benzinemotoren spelen het volgende decennium wellicht de hoofdrol. Technische ingrepen die comfort en veiligheid verhogen, vergemakkelijken de selectie. Daarbij is het mogelijk om in eerste instantie te huren en de voordelen in de praktijk uit te testen. In ieder geval creëert u met snoeiafval toegevoegde waarde als bodembedekker, of verwerkt als compost waarvoor u extra aanrekent.

SOORTEN EN SYSTEMEN

Hoewel de termen in de praktijk door elkaar worden gebruikt, is snipperen en hakselen niet hetzelfde. Een hakselaar komt dwars op de vezel neer en knipt de tak in stukjes. Een versnipperaar daarentegen snijdt in de lengterichting en splijt de vezelstructuur.

Mes en tegenmes

Houtversnipperaars werken met snijmessen op een schijf of trommel gemonteerd. Ze draaien rakelings langs het tegenmes. De takken worden in plakjes gesneden, gelijkmatig van lengte en vorm. De messen zijn vrij precies op elkaar afgesteld. Zand en steentjes maken ze snel bot waardoor het rendement afneemt. De messen moeten frequent geslepen worden.

Klepels of hamers

Een rotor met loshangende klepels of hamers vernietigt met kracht het snoeimateriaal. Deze scharnierende snij-elementen hakken minder efficiënt. De snippers zijn gerafeld en niet zo gelijkvormig. Vooral bij takken en stammen die veel kracht vereisen, is het rendement merkbaar lager. Voordeel is dat de messen vrijwel geen last ondervinden van bijvoorbeeld keitjes. Dit type is dan ook geschikt voor diverse soorten groenafval. De messen vragen weinig onderhoud, wat de kosten beperkt.

Hakbijlmechanisme

Een derde systeem is een combinatie van een hamer-/klepeltrommel met messen. De rotor heeft vaste messen die door hun opstelling als hakbijlen op het hout inhakken in de vezelrichting en zo de natuurlijke zwakte van het hout benut. Dit messensysteem is vrij ongevoelig voor verontreinigingen, en verwerkt probleemloos groenafval.

FACTOREN DIE DE KEUZE BEINVLOEDEN

Aandrijving

• Brandstof: door de nieuwe Europese regelgeving rond uitstootnormen op motoren van 25 tot 50 pk (= Stage V) is benzine sterk in opmars. Vooral door de opkomst van EFI (Electronic Fuel Injection) met gereduceerd verbruik en verhoogde prestatie, zijn benzinemotoren het volgende decennium niet meer weg te denken. Daarnaast zijn sommige diesels geëvolueerd tot emissievriendelijk.
• Via aftakas: is enerzijds een goede oplossing voor kleinere bedrijven en daarnaast populair bij de grotere hakseldiameters in combinatie met een zware tractor. Dit is niet steeds de goede keuze als de werkplek veraf ligt. De opkomst van micro-tractoren heeft echter de vraag naar kleinere modellen op aftakas opnieuw doen toenemen.
• Elektrisch: vooral kleinere machines zijn elektrisch aangedreven. Batterij-aangedreven versnipperaars zijn in het professionele segment een uitzondering. Een hakselaar vergt zo veel vermogen dat een machine op batterijen nog in de kinderschoenen staat; voor hybrides zijn er wel mogelijkheden.

Capaciteit

Het is belangrijk een machine te kiezen die het best overeenstemt met het type afval, de volumes en takdiktes waarmee u het vaakst te maken krijgt. Opteer bijvoorbeeld niet voor een capaciteit tot 20 cm als u amper dergelijke stammen verwerkt. Een doorvoerdiameter onder de 8 cm wordt zeer weinig door professionelen gekozen, net als boven de 28 cm; 23 x 16 cm is heel populair.

Mobiliteit

Voor werken in openbaar groen is een versnipperaar op aanhangwagen ideaal. Maar in verstedelijkt gebied zijn particuliere tuinen vaak moeilijk bereikbaar. Hier is een compact én zelfrijdend model aangewezen. Op oneffen terrein, of bij drassige ondergrond biedt een machine op rupsonderstel dan weer extra voordelen. Het aanbod en de populariteit van rupsen neemt elk jaar toe. Voor machines op aanhangwagen blijft het in elk geval belangrijk dat ze, ook wanneer afgekoppeld, nog wendbaar zijn en dus uitgebalanceerd op het onderstel staan; exemplaren met enkele as zijn dan ook makkelijker te manipuleren. Daarnaast heeft een machine op aanhangwagen die minder dan 750 kg weegt het voordeel dat de bestuurder geen BE-rijbewijs nodig heeft.

Gebruikscomfort

Uw werkcomfort is cruciaal. Onregelmatige takken en omvangrijke resten van struiken en hagen inbrengen is niet simpel. Daarom zijn professionele versnipperaars meestal voorzien van een hydraulische invoerwals voor een gecontroleerde invoer. Armen en handen worden ontlast van de trilling van de hakkende messen. Bepaalde modellen zijn - al dan niet optioneel - uitgerust met zogenaamde 'no-stress'- of anti-blokkeersystemen. Zij sturen de invoersnelheid bij. Zodra de belasting te zwaar wordt, stopt of vertraagt de invoerwals om de motor tijd te geven terug op toeren te komen en daarna te hervatten.

Duurzaamheid

Een systeem dat de motor terugschakelt naar leegloop wanneer de gebruiker niet actief versnippert, is milieuvriendelijk. Dit verlaagt het verbruik, verkleint de uitstoot, vermindert slijtage en reduceert het geluid. De infraroodsensor drijft de motor opnieuw op wanneer de operator terugkeert. Dergelijke intelligente ingrepen verminderen de impact op het milieu en verdienen zichzelf terug door de uitgespaarde brandstof.

Ongevallen zijn vaak te wijten aan gebruikers die snoeiresten met de hand of voet in de messen drukken

Veiligheid

Ongevallen zijn vaak te wijten aan gebruikers die snoeiresten met de hand of voet in de messen drukken, of die hiervoor zelfs in de trechter klauteren. Om deze risico’s te beperken werd in 2020 de Europese veiligheidsnorm voor professionele versnipperaars (EN 13525) aangescherpt. De vorm en afmeting van de invoeropening en de uitvoerrichting werden aangepast en er zijn stopknoppen aan de bovenkant. Verder is er een extra gordijn bij tegen het wegspatten. Toch zijn de nodige voorzorgen vereist: geen loshangende kledij, het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen. Alle veiligheidsvoorzieningen moeten steeds intact zijn. Verder zijn er opleidingen - ook noodzakelijk voor personeel - conform ARAB.

KOPEN OF HUREN?
Versnipperaars met een hoge capaciteit hebben een prijskaartje. Ga na of zo’n investering loont tegenover de frequentie van het gebruik. Soms is huren interessant, bijvoorbeeld voor een grote opdracht. Of voor een specifieke job, waarvoor pakweg rupsbanden beter geschikt zijn. Ook in de beginfase van het bedrijf stelt u hiermee deze belangrijke aankoop een beetje uit. Huren gebeurt ook om diverse modellen te testen. Mogelijk helpt dit om uiteindelijk over te gaan tot de aanschaf van de juiste machine.

Versnipperen maakt van afval een nieuwe grondstof die op haar beurt waarde creëert

het restproduct BRENGT OP

Versnipperen maakt van afval een nieuwe grondstof die op haar beurt waarde creëert. De snippers gebruikt u als strooilaag onder hagen, in borders of op paadjes met tal van voordelen; prima tegen onkruid, en een goede bodemverbeteraar. Zo moet u het snoeiafval niet afvoeren, opladen, lossen en stockeren. Dit is een enorme werk- en tijdbesparing. Een andere voor de hand liggende toepassing is composteren, samen met grasafval. Na een tijd gebruikt u de compost voor andere opdrachten, waarvoor u uiteraard extra aanrekent.

Met dank aan: ELIET, Firma Thomas (Timberwolf), Jo Beau, Stihl, Van Dyck Marcel