VOORDELEN EN TOEPASSINGEN VAN DISPERSIELIJM
Lijm laat toe om soepele vloerbekleding snel te plaatsen
Soepele vloerbekleding wordt tegenwoordig vaak gebruikt als grondbedekking in grote ruimtes. De vakman die er de vloeren plaatst, focust op snelheid, volume en kwaliteit. Dispersielijmen met een zo kort mogelijke wachttijd en een zo lang mogelijke open tijd, kunnen vakmannen in dergelijke situaties heel wat kopzorgen besparen.

SNEL EN KWALITATIEF GROTE OPPERVLAKTES VERLIJMEN
In grote ruimtes zoals retailpanden, horecagelegenheden of openbare gebouwen wordt er vaak voor soepele vloerbekleding gekozen. Om in dergelijke ruimtes feilloos de gewenste vloer te kunnen plaatsen, moet de vakman in kwestie rekening houden met drie belangrijke aspecten. Als eerste is zijn snelheid van belang: de vakman moet kunnen doorwerken om zijn strakke deadline te halen. Een zaakvoerder wil namelijk meestal zo snel mogelijk zijn zaak openen. Een tweede belangrijk aspect is het volume, de expert moet in staat zijn snel en in één keer een grote oppervlakte af te werken.
Tot slot is de kwaliteit van zijn werk uiterst belangrijk. Zelfs bij intensief gebruik van de vloeren in de grote, drukke ruimtes, moet men erop kunnen rekenen dat er achteraf geen problemen zullen gevormd worden. Dat zou betekenen dat het gebouw gesloten moet worden, wat voor pakweg de retail- of de horecasector een slechte zaak is. Om deze drie elementen te kunnen realiseren, is de correcte lijm om soepele vloerbekleding te plaatsen, cruciaal.
TYPES LIJM VOOR SOEPELE VLOERBEKLEDING
De te gebruiken lijmen worden gekozen in functie van het type vloerbekleding dat erop komt: kurk, rubber, linoleum, pvc... en in functie van de belasting van de vloer na de ingebruikname. Er bestaan dispersielijmen, solventgebaseerde lijmen of tweecomponentlijmen voor de verlijming van soepele vloerbekleding. Bij de toepassing van lijmen met solvent komen er solventen vrij en is goede ventilatie noodzakelijk. 2-componentsystemen bezitten geen solventen, maar moeten na het mengen wel volledig worden opgebruikt. Voor de verlijming van soepele vloerbekleding moet er in elk geval gebruik gemaakt worden van lijm zonder cementpoeder, want die versnelt het verhardingsproces.
Dispersielijmen als beste optie
De beste optie voor het verlijmen van soepele vloerbekleding zijn dan ook de watergedragen dispersielijmen. Deze lijm heeft een goede aanvangs- en eindkleefkracht, waardoor hij uitermate geschikt is om soepele vloerbekleding te plaatsen. Dispersielijm is toepasbaar op zowel absorberende als niet-absorberende ondergronden (oude pvc, keramiek, mechanisch geëffend beton, hout, metalen vloeren) en voor verschillende types bekleding (rubber, pvc, vinyl, linoleum, kurk). Concreet gedraagt zo'n lijm zich als een vloeistof waarin lijmdeeltjes als kleine druppels gelijkmatig verspreid voorkomen. Hij bestaat uit synthetische vinyl- of acrylharsen in een waterige dispersie, zonder solventen of met een solventgehalte van maximaal vijf procent, vulstoffen en conserveermiddel. Eén van de belangrijkste componenten van dispersielijm is acrylaat-copolymeer. Het geeft de lijm een goede aanvangs- en eindkleefkracht, wat ervoor zorgt dat hij uiterst geschikt is om te gebruiken bij de plaatsing van soepele vloerbekleding.
DISPERSIELIJMEN IN DE PRAKTIJK
Voorbereiding van de ondergrond
Na een eventuele mechanische verwijdering van (losse) oneffenheden moet de ondergrond behandeld worden met een geschikt egaliseermiddel en een primer. Dat komt niet alleen de esthetiek van de vloer ten goede, maar reduceert ook het lijmverbruik. Na egalisatie kan de vloer legklaar worden gemaakt, want soepele vloerbekleding wordt altijd op geëgaliseerde ondergronden geplaatst om doortekening van de ondergrond op termijn te vermijden. Alle cementdekvloeren en anhydrietvloeren moeten tevens gemeten worden met een Carburmeter (CM-meter) om het restvocht in de ondergrond te bepalen. Op niet-absorberende ondergronden moet dan weer een egaliseringslaag van minstens drie millimeter dik komen. Wanneer er nog oude PVC/CV-bedekkingen vastzitten, moeten ook die grondig gereinigd worden. Afhankelijk van het lijmtype is het dus niet noodzakelijk de oude vloerbedekking te vervangen. De ondergronden moeten voldoen aan de eisen van ATV DIN 18 365 'Vloerbedekkingswerkzaamheden', BS CP 8203 & 8204 of vergelijkbare nationale normen. Met andere woorden, de vloeren moeten schoon, vrij van gebreken en belemmeringen, stevig en droog zijn.
Aanbrengen van de lijm
Na het opschuren van de egaline wordt de lijm aangebracht met een geschikte lijmspatel of -kam die driehoekig getand is (A1-2, B1-2 of A-B3). Het precieze type wordt bepaald door de vlakheid of de oneffenheid van de rugzijde van de gekozen vloerbekleding. Door de dunne lijmlaag die bij soepele vloeren nodig is, zijn de tanden best kleiner dan bij pakweg het plaatsen van parket of tegels. Voor Linoleum wordt bijvoorbeeld type B1 gebruikt, voor PVC type A2. Om geen problemen te veroorzaken, mag er niet meer lijm aangebracht worden dan de hoeveelheid die binnen de open tijd met vloerbedekking kan worden bedekt.
Wachttijd
Voor de verlijming van soepele vloerbedekking, zeker in grote ruimtes, wordt er best voor een lijm gekozen met een korte wachttijd. Zo kan de vloer snel bevestigd worden. Er bestaan watergedragen dispersielijmen met wachttijden van 0 tot 15 minuten. Dat zijn degene die met natte verlijming worden toegepast, waardoor er geen of een zeer beperkte wachttijd moet gerespecteerd worden. Daarnaast zijn er ook (half-natte, droge of contact-) dispersielijmen waarop pas 30 tot 60 minuten na het inlijmen een vloer mag geplaatst worden. De keuze van de 'juiste' dispersielijm kan dus al bij de wachttijd heel wat tijd besparen. De minimale wachttijd hangt echter niet enkel af van de eigenschappen van de lijm. Ze is ook afhankelijk van de zuiging van de ondergrond, de aangebrachte hoeveelheid lijm en de temperatuur en vochtigheid van de omgeving: hoe hoger de temperatuur en hoe lager de luchtvochtigheid, hoe korter de wachttijd.

Open tijd
De open tijd of inlegtijd bij de plaatsing van vloerbedekking in grote ruimtes, moet zo lang mogelijk duren. Veel dispersielijmen hebben een inlegtijd van 15 tot 20 minuten. Er bestaan echter lijmen die tot 120 en zelfs 180 minuten open tijd kennen en waarbij de vloeren dus sneller geplaatst kunnen worden, doordat er grotere oppervlaktes in één keer belijmd worden. De lengte van de open tijd is afhankelijk van de keuze tussen (half-)natverlijming (kortere open tijd) en contactverlijming (langere open tijd). Ook de open tijd kan verschillen afhankelijk van de temperatuur, de relatieve vochtigheid en het absorptievermogen van de ondergrond: hoe lager de temperatuur en hoe hoger de luchtvochtigheid, hoe langer de open tijd.
Droogtijd
De meeste dispersielijmen zijn draagkrachtig en belastbaar na 24 uur. De tijd die de lijm nodig heeft om uit te harden en volledige eindhechtsterkte te garanderen, duurt gemiddeld drie dagen (72 uren).
Afwerking
Na het plaatsen van de vloer wordt die best aangewreven om de dispersielijm optimaal te laten hechten. Na 20 minuten moet de lijm nagewalst worden om de hechting met 100% te kunnen garanderen.
BIJKOMENDE TIPS
Kwaliteit
De kwaliteit van de lijm is belangrijk om de hechtsterkte te verzekeren. Wanneer er volgens de regels van de kunst gewerkt wordt, op droge, geëgaliseerde en absorberende ondergronden, treedt er zelden kans op blaasvorming op. Blaasvorming wordt meestal veroorzaakt door vocht dat via de ondergrond naar boven komt. Als echter de beluchtingstijd correct gehanteerd wordt en de vloerbedekking zonder luchtbellen geplaatst wordt, verdwijnt de kans op blazen.
Omgevingsfactoren
Alvorens aan het lijmen te beginnen, moet er rekening worden gehouden met de relatieve vochtigheidsgraad en de omgevingstemperatuur. De vochtigheidsgraad bedraagt idealiter minder dan 65% en zeker niet meer dan 75%. In combinatie met een ideale omgevingstemperatuur van minimaal 18 en maximaal 35 graden Celcius zal het beste resultaat gehaald worden. Tot slot is de ondergrondtemperatuur best hoger dan 15°C.

Reglementering
De voornaamste normeringen voor vloerbekledingslijmen voor binnengebruik staan in het Koninklijk Besluit van 8 mei 2014. Het KB legt grenzen op aan de VOC-emissie (Volatile Organic Compound) vanaf 28 dagen na de plaatsing. Het voornaamste doel daarvan is de gezondheid van de gebruikers van een gebouw maximaal te beschermen. Fabrikanten moeten voor hun producten een emissiedossier kunnen voorleggen en kunnen garanderen dat de geleverde producten op elk moment aan de normen voldoen. Verder moeten de lijmen voor soepele vloerbedekkingen voldoen aan de norm NBN EN 14259 (WTCB - TV 241). De overeenkomstige proefnormen en de prestatie-eisen zijn ingedeeld volgens: de minimale afpelweerstand NBN EN 1372 (N/mm), de minimale scheurweerstand NBN EN 1373 (N/mm²), de maximale transversale maatschommelingen NBN EN 1841 (in %) en de maximale maatschommelingen NBN EN 1903 (in %).