Elektrisch schroeven: schroefmachine, schroefboormachine of slagschroevendraaier?

Als het om elektrische gereedschappen gaat, gebruik je een schroefmachine, idealiter een schroefboormachine. Een slagschroevendraaier kan in bepaalde gevallen dan weer beter van pas komen. Lees hier meer over welke schroefmachines er allemaal voorhanden zijn, en welk type wanneer van toepassing is.

 

Met een schroefboormachine

De schroefboormachine, een klassieker die vrijwel iedereen heeft liggen. Ga je kasten monteren of moet je wat lichte klussen uitvoeren in en rond de woning? Dan komt een lichte ‘allround’ schroefboormachine het best van pas. Deze heeft slechts twee functies: boren en schroeven.

Een allround schroefboormachine is geschikt om schroeven in te draaien en om te boren in zachte materialen zoals hout, metaal en kunststof. Ook zachtere steensoorten zoals bakstenen, snelbouwstenen en cellenbeton kunnen met dergelijke toestellen bewerkt worden – uiteraard wel met de juiste boren. Echter, voor zwaarder boorwerk, zoals in beton, hebben deze machines te weinig vermogen.

Accu of snoer?

Er bestaan schroefboormachines die werken op netstroom, maar tegenwoordig werkt de meerderheid van de beschikbare toestellen op batterij. Logisch, want een schroefboormachine gebruik je niet stationair en heeft maar zelden constante kracht nodig. Een gat boren of een schroef inbrengen met een schroefboormachine, dat is immers doorgaans een korte taak: in enkele seconden is de schroef ingedraaid of in minder dan een minuut heb je een gat geboord.

Hoe krachtig moet een schroefboormachine zijn?

Kies wel een toestel dat krachtig genoeg is voor de klussen die je voor ogen hebt. Bij schroefboormachines op accu moet je daarvoor kijken naar de spanning (V) van de machine en de compatibele accu. Hoe hoger de spanning, hoe meer kracht. Als leidraad kunnen we stellen dat 3,6 tot 12 volt goed is voor licht schroefwerk, bijvoorbeeld in hout en gipsplaten. Voor het zwaardere geschut kies je een machine die werkt met een accu van 18 V of meer.

De accu die je voor je schroefboormachine gebruikt moet qua voltage overeenkomen met je toestel (vaak is die overigens meegeleverd), maar om een geschikt toestel te kiezen, kijk je best ook naar de accucapaciteit van de batterij waarmee de schroefboormachine kan werken. Dit wordt uitgedrukt in Ampère-uur of Ah. Dit slaat op hoe lang je met je schroefboormachine gaat kunnen werken tot je de accu moet opladen.

Voor kleine klussen is een schroefboormachine die werkt met een accu van 1,7 Ah ruimschoots voldoende. Ga je langer dan een uur werken, dan kies je beter voor een schroefboormachine waarop een accu past met een capaciteit tussen de 2 en 2,5 Ah. Gebruik je dagelijks een boormachine op accu, dan ga je best voor een machine met accu die beschikt over een capaciteit van 3 of 4 Ah.

Kies je toch voor een gesnoerd toestel? 

Een gesnoerde schroefboormachine kan uiteraard ook zijn voordelen hebben, zeker als je van plan bent om uitgebreidere klussen uit te voeren waarbij je hem voor een langere werktijd nodig hebt. Je bent niet afhankelijk van een batterij en kan doorwerken zonder te moeten denken aan opladen.

Kies dan zeker voor een toestel met een snoer dat lang genoeg is, of zorg ervoor dat je een verlengkabel bij je hebt. Zo kan je toch zo mobiel mogelijk werken. Voor de kracht van een gesnoerd toestel kijk je niet naar voltage, maar naar het vermogen uitgedrukt in Watt (W), of het wattage. 

Hier kunnen we als leidraad meegeven dat een machine met een vermogen tot 600 W goed is voor lichte schroef- en boorwerken. Als je vlot doorheen zachte stenen materialen wil geraken, en dus je schroefboormachine gaat gebruiken voor alle werken rond het huis, dan kies je best een machine met een vermogen tussen 600 en 900 W. Zware renovatiewerken voor de boeg? Kies dan een machine met een vermogen boven de 900 Watt.

Belangrijke features

We haalden al het voltage en de accucapaciteit aan, maar er zijn nog determinanten die je op weg helpen bij de keuze van je toestel. 

Het toerental (rpm)

Het toerental, uitgedrukt in rpm ('toeren per minuut') slaat op het aantal toeren per minuut. Die kan je bij schroefboormachines op twee manieren regelen. Enerzijds door harder of zachter op de aan/uitknop te drukken: hoe harder je drukt, hoe meer toeren de machine maakt.

Anderzijds zijn schroefboormachines vaak ook uitgerust met een mechanische versnelling die je in twee standen kan zetten: snel en traag. Elke van deze twee standen kent een maximaal toerental dat aangegeven staat in de technische fiche van het toestel. Enkele aandachtspunten bij het gebruik van deze twee standen:

• een laag toerental is beter om te schroeven (zo houd je betere controle over je machine);
• een laag toerental gebruik je ook wanneer je door zachtere materialen als vurenhout moet boren. In inox, kunststof en glas boor je eveneens beter met een laag toerental;
• hardhout, staal en steen vereisen een hogere boorsnelheid;
• een hoger toerental gebruik je doorgaans als het om een grotere diameter gaat.

Koppel of slipkoppeling (Newtonmeter, Nm)

Het koppel – ook wel bekend als slipkoppeling – slaat op het draaivermogen van de machine en bepaalt in welke mate de machine door dikkere materialen kan boren. Het koppel kan je instellen op een instelring achter de boorkop. Hoe hoger het cijfer op de instelring, hoe meer kracht de machine produceert.

De slipkoppeling begrenst de machine om te voorkomen dat je deze overbelast. Pas het koppel altijd aan je klus aan, zo voorkom je dat de machine vastloopt of je schroefkop doordraait door te veel weerstand – niet onbelangrijk voor je pols!

Je stelt het koppel zo in dat de machine ontkoppelt wanneer de schroef gelijk komt met het materiaal. Hoe je dat instelt is afhankelijk van de afmetingen van de schroeven die je wil inbrengen (globaal gezien geldt: hoe dikker, hoe hoger het koppel), de hardheid van de ondergrond en de hardheid van hetgeen je wil bevestigen.

• Minder dan 25 Nm is goed voor licht schroefwerk in zachte houtsoorten en gipsplaten.
• Met een Nm tussen de 25 en 40 Nm ben je al safe voor Europese hardhoutsoorten, zoals eik.
• Voor zwaarder werk ga je voor 50 Nm of meer.

Als je je machine in de boorstand zet, dan kan die niet slippen. Doe dit niet tijdens het schroeven! De schroef zal wel door het materiaal gaan, maar dit is niet goed voor de motor of de schroefbit.

Over bits en boren

Je hebt weinig aan een schroefboormachine als je niet beschikt over schroefbits en boren. Mogelijks is er een standaardset met bits en boren meegeleverd bij je toestel, maar vaak moet je die apart bijkopen. 

De boorkop

Eerst even dit: elke schroefboormachine beschikt over een boorkop waarin je een boor of een schroefbithouder bevestigt. Boorkoppen of boorhouders kun je indelen in twee groepen: boorkoppen met een tandkrans, waarin je de boor bevestigt met een sleutel, en snelspanboorkoppen waarin je de boor zonder gereedschap kunt bevestigen met een draai- of klikbeweging. Tegenwoordig is dat bij bijna elk toestel met een snelspansysteem zonder gereedschap.

Lees hier meer over de verschillende soorten boren.

Schroefbits

Om te schroeven met een schroefboormachine, gebruik je schroefbits die je in een schroefbithouder schuift. De schroefbithouder wordt op dezelfde manier bevestigd in de boorkop als een gewone boor. Dergelijke houders hebben een voet die op elke boorkop past. 

Een bitset is meestal vrij uitgebreid, zodat je de vaakst voorkomende schroeven kan indraaien: zowel platte koppen als kruiskoppen en sterkoppen. Vaak heb je ook bits voor zowel grote als kleinere schroeven.

 

Met een slagschroevendraaier

Schroefboormachine vs slagschroevendraaier

Het is makkelijk om een schroefboormachine te verwarren met een slagschroevendraaier. Toch kan het handig zijn om beide in huis te hebben. In sommige gevallen ben je aan het schroeven en voel je dat je schroefboormachine nét te weinig kracht levert om de schroef vlotjes, of volledig, in te draaien. Dan komt er te veel belasting op je toestel, wat slecht is voor de accu. In dat geval, grijp je best naar een slagschroevendraaier.

In plaats van voortdurend power te leveren om een schroef in te draaien, geeft de motor van een slagschroevendraaier korte tikjes of pulsen, duidelijk te herkennen aan het ratelende geluid van de machine. Een slagschroevendraaier komt het best van pas bij houtconstructiewerken waar grotere, bredere schroeven worden gebruikt. Ook voor dunne metalen platen biedt het een goede oplossing. Verder is een slagschroevendraaier door zijn hogere toerental ook geschikt voor zelftappende schroeven.

Beperkt boren

Met een kleine boor (tot 10 mm) kun je ook boren met een slagschroevendraaier. Boren met een grotere diameter zijn minder nauwkeurig en zetten het slagmechanisme in werking, waardoor je geen schoon resultaat krijgt.

 

Met een schroefmachine

Een schroefmachine of elektrische schroevendraaier is eigenlijk het kleine broertje van de schroefboormachine. Dergelijke toestellen leveren echter niet genoeg kracht om ook gaten te boren.

Dat wil echter niet zeggen dat je ze zomaar links moet laten liggen. Doordat het zo’n compacte machines zijn, kan je er wel voor lange duur (mits je accu’s kan wisselen) comfortabel mee schroeven zonder dat je kracht moet leveren zoals met een manuele schroevendraaier of zonder het zwaardere gewicht van een schroefboormachine.