Leifruit planten in je tuin

Door leifruit in je tuin te planten, sla je twee vliegen in één klap: je vrolijkt een tuinmuur op én je kan genieten van je eigen verse oogst. We tonen hoe je dit aanpakt.

Wat is leifruit?

Leifruit is een term die wordt gebruikt voor fruitbomen die langs een muur, leidraad, schutting of pergola zijn geleid en zodanig worden gesnoeid dat ze horizontaal of schuin groeien. De techniek wordt vaak toegepast in tuinen en boomgaarden om ruimte te besparen en gemakkelijker fruit te kunnen oogsten. Door de takken horizontaal te laten groeien, krijgen ze meer zonlicht en luchtcirculatie, wat de opbrengst en kwaliteit van het fruit ten goede kan komen.

Populaire fruitsoorten die geschikt zijn voor leifruit zijn onder andere appels, peren, perziken en pruimen. In tegenstelling tot wat vaker gedacht wordt, kan je leibomen ook planten in kleinere tuinen. 

JE KEUZE MAKEN

In een kleinere tuin kun je uiteraard geen hoogstamboom aanplanten, maar als je kiest voor laagstam leifruit, kies dan voor zoveel mogelijk verschillende variëteiten voor een maximale bestuiving. Als je vijf verschillende bomen neemt, krijg je vijf verschillende smaken en vijf verschillende pluktijdstippen.

Vormen

Er zijn verschillende vormen waarin je de leiboom kunt laten groeien. Zo is er de U-vormige palmet, de dubbele U-vormige palmet en de Verrier palmet. Die laatste wordt vaak gekozen om esthetische redenen. Bovendien groeit deze vorm niet zo heel breed.

Daarnaast is er ook de dubbele V-vorm, ook wel espalier genoemd. Daarbij heb je de harttak of middentak waarop gesteltakken in een V-vorm groeien.

HOE SNOEI JE LEIFRUIT?

Je moet uiteraard snoeien om de vorm die je wilt hebben te behouden. Vooreerst moet je daar goed het verschil maken tussen terugsnoeien en bijsnoeien. Terugsnoeien is drastischer en zal misschien nodig zijn als de boom een aantal jaren verwaarloosd werd. Bijsnoeien doe je elke winter om de vorm in je leiboom te houden en ervoor te zorgen dat de gesteltakken of geraamtetakken niet te ver naar buiten komen.

In het begin is snoeien zeker belangrijk. Uiteraard kan je de boom al kant-en-klaar geleid kopen, maar die zijn dan wat duurder.  Je kunt dus ook zelf aan de slag en je eigen boom vormgeven. Je koopt bij een kweker een gewone laagstam en zoekt er zelf de twee best gerichte takken uit (tegenover elkaar). De andere takken knip je weg.

Doe dit dichtbij genoeg bij de stam, maar laat altijd een kleine stomp staan. Zo behoud je de slapende ogen (diep verstopte knoppen in de tak). In het voorjaar zullen die nieuwe takjes en vruchttakken voortbrengen. Nu heb je een eerste verdieping.

De volgende verdieping moet 20 tot 30 cm boven de huidige komen te liggen. Selecteer dus ongeveer twee oogjes op die plek die bijna recht tegenover elkaar staan. De rest verwijder je met je vingernagel.

TIP 
Kies telkens een oog dat naar buiten wijst en laat altijd een stompje staan bij het oog dat je hebt uitgekozen om te ontwikkelen. Zo kan je de groeirichting van het nieuwe takje beïnvloeden. 

IN DE GROND

je boom mee naar huis ...

Zodra de boom uit de grond is, tussen de kwekerij en de definitieve plantplaats, mag het wortelstel zeker niet uitdrogen. Leg de wortelkluit dus zeker niet bloot in je wagen of - erger - op een aanhangwagen. Dek de wortels af door ze bijvoorbeeld in een grote, dichtgebonden plastic zak te steken of ze met oude dekens te bedekken. Plant de boom zodra je thuis bent. 

 

... en planten

November en december zijn de beste plantmaanden. Dan staat de sapstroom stil. In dit geval leid je de bomen op een zonnig plekje tegen de muur. Graaf je plantgat niet meteen tegen de muur maar houd een afstand aan zodat de wortels ruimte hebben. De takken moeten 8 tot 10 cm van de muur blijven. 

Voeg een goede bodemverbeteraar toe in het gat, dat is echt onmisbaar. Je verbetert de voedingswaarde en de drainage van de grond. Doe een paar handjes bodemverbeteraar in de plantput en vermeng dit met de oorspronkelijke aarde. Vul de put en druk daarna de aarde zachtjes aan met je vingers, maar stamp niet aan.

TIP
De oculeerplaats of entplaats moet zeker boven de grond uitkomen. Anders zal de variëteit zelf wortels aanmaken en te hard groeien.

De boom werd in dit geval geleverd met een mooi bamboerooster, dat het leifruit in vorm helpt houden. Dat is goed voor de eerste twee, drie jaar en dan mag het eraf. Het rooster voorkomt dat de boom door de wind gaat wiebelen want dat is heel slecht voor de wortelgroei.

Het rooster bevestig je aan de muur door enkele gaatjes te boren en daar een oogvijs in te draaien. Maak alles vast met een gewone bindbuis of binddraad. Dat is eigenlijk een rubberen, holle buis die zeer rekbaar is. Dus als je dat rond een tak bevestigt, groeit het mee met de tak en wordt de sapstroom nooit afgeklemd.

Geef nog een klein beetje water (maar zorg dat je de aarde niet wegspoelt van tussen de wortels) en klaar is kees. Je doet meer kwaad door te veel te bemesten dan door te weinig. Je kunt wat extra voeding geven als de groei in gang komt rond maart of april, maar in beperkte mate!