Hoe plaats je zelf een bekabeld audiosysteem?

In de leefruimte kan je een afzonderlijk meubel met stereoketen plaatsen, en zo de muziek door de ruimte laten klinken. Maar met een geïntegreerd audiosysteem in je woning kan je daar een extra dimensie aan geven. Je kan zo je hele woning inrichten met speakers in functie van de ruimte. De plaatsing van zo'n systeem kan je zelf doen.
Lees hier hoe we dat in het Zelfbouwhuis hebben aangepakt.

 

EEN AUDIOSYSTEEM: DE VOORBEREIDING

INBOUW OF OPBOUW?

Je kunt ervoor kiezen om een bekabeld audiosysteem te plaatsen in opbouw, of een ingebouwd audiosysteem waarbij de kabels - en waar mogelijk, ook de speakers - in de muren en plafonds worden verwerkt. Het eerste is beter in de meeste renovatiesituaties omdat er weinig tot geen breekwerk vereist is, in een nieuwbouwsituatie is het tweede wenselijker.

In het Zelfbouwhuis was de situatie een totaalrenovatie waarbij de oude woning volledig werd gestript en opnieuw werd opgebouwd. De kabels inwerken in de muur was hier dus de te verkiezen optie. De planning voor de plaatsing van de speakers en de benodigde aansluitingen wordt dus al in de ruwbouwfase opgesteld. Dit gebeurt in overleg met de fabrikant of verdeler die een systeem op maat samenstelt. Daarvoor heb je natuurlijk de bouwplannen van de woning nodig.

TIP
Het audiosysteem dat hier wordt geïnstalleerd is bekabeld, maar kan volledig werken via een bijbehorende app. Er bestaan tegenwoordig, net zoals bij alarmsystemen, ook audiosystemen die volledig draadloos werken.

een GEÏNTEGREERD AUDIOSYSTEEM KIEZEN

Tv-kijken en muziek luisteren gebeuren hoofdzakelijk digitaal. Denk bijvoorbeeld aan online streamingdiensten die tv-zenders en cd-spelers verdringen, en aan DAB+-radio die FM-radio stelselmatig vervangt. Het is belangrijk (en tegenwoordig vanzelfsprekend) dat een audiosysteem daarop is voorzien. Daarnaast is het aantal luidsprekers en het type dat je in je woning wil van belang. Kies je voor inbouw- of opbouwmodellen of een combinatie? Ga je enkel binnen luidsprekers plaatsen, of ook buiten?

Op een technischer niveau kun je kiezen tussen passieve en actieve luidsprekers. Passieve speakers worden centraal bekabeld via een luidsprekerkabel. Bij actieve boxen moet er voor elke luidspreker afzonderlijk stroom ter beschikking zijn (en mogelijk een UTP-aansluiting) om deze te integreren in het netwerk. Uiteraard kan dat tegenwoordig ook vaak volledig draadloos.

Als je weet welke bronnen je wilt integreren in je audiosysteem en welke speakers je wilt, kun je nagaan in welke ruimtes van je woning je luidsprekers wilt en hoeveel er precies nodig zijn. Dat zijn zaken die je uiteraard in overeenstemming met je woning beslist.

Als al deze knopen zijn doorgehakt, kan er een plan worden opgesteld. In het Zelfbouwhuis (of elke andere nieuwbouw/totaalrenovatie) wordt daarmee, bij de bekabeling van de woning, direct een UTP- en een voedingskabel op de juiste plaatsen aangelegd.

ESTHETISCHE EN PRAKTISCHE AFWERKING

Inbouwspeakers worden doorgaans afgewerkt met een grill, die idealiter past in je interieur en de boxen voldoende beschermt. Luidsprekers die buiten of in een badkamer worden geplaatst, moeten voldoende beschermd zijn en voorzien zijn van bijvoorbeeld een alugrill en een aluminium coating op de driver. Deze zijn waterafstotend en daardoor kan je die luidsprekers perfect plaatsen in een badkamer, of buiten onder een luifel.

Anderzijds heb je nog een aantal andere mogelijkheden, zoals bijvoorbeeld het verven of overschilderen van de grill. Je kan de grill dus elke gewenste kleur geven, zodat deze mooi aansluit bij de kleuren van jouw muren of woning. Een luidspreker kan ook volledig trimless ingebouwd worden. Dat betekent dat de luidspreker volledig gelijk met de muur zal lopen.

 

HET AUDIOSYSTEEM PLAATSEN

Als alle noodzakelijke bekabeling achter de binnenmuren is geplaatst, kan men overgaan tot de plaatsing van de luidsprekers. Deze klus kun je makkelijk zelf klaren.

AANDACHTSPUNTEN VOOR INBOUWSPEAKERS
Kies je voor inbouwspeakers, dan worden die ingewerkt achter een valse wand. Voorzie eerst en vooral zeker voldoende inbouwdiepte voor de speakers. Een inbouwluidspreker heeft ook een bepaalde klankkast nodig. Zorg er dus ook voor dat de afstand tussen de valse wand en de echte wand niet meer dan 20 tot 30 cm bedraagt. Zo niet kan je nog altijd kiezen om een klankkast achter de luidspreker te gaan inbouwen.

UITSPARINGEN MAKEN

Uiteraard moeten we gaten maken voor inbouwspeakers. De leverancier van de luidsprekers uit deze case levert hiervoor een mal aan, die samen met de luidsprekers werd meegeleverd. Daarmee kennen we de exacte afmetingen van de openingen die we moeten maken.

IN ONAFGEWERKTE MUREN

Eerst maken we de uitsparingen in onze leefruimte, die we nog moeten uitvlakken en afwerken wanneer we het audiosysteem plaatsen. In dit geval willen we de boxen, die komen op de plaats waar het tv-meubel komt, symmetrisch ten opzichte van ons toekomstige televisiescherm plaatsen, op oorhoogte. Daarom gaan we nog een klein beetje bijregelen. We meten alles nauwkeurig af, zetten de afmetingen van de televisie uit, en bepalen op deze manier hoe we onze mallen zullen ophangen. Uiteraard hangen we alles mooi recht.

Om het zagen te vergemakkelijken, tekenen we de binnenrand van het sjabloon over op de muur. Zo kunnen we het sjabloon verwijderen om de uitsparing te maken. Aangezien onze valse wand nog niet is afgewerkt, maken we met een multitool simpelweg de insnijdingen langs de uitgetekende lijnen. We doen dit uiteraard met de nodige voorzichtigheid om geen kabels te raken. Alternatief kun je hiervoor ook een decoupeerzaag gebruiken, maar je moet dan wel extra opletten.

Er mag absoluut niets achter het oppervlak zitten. Het risico bestaat dat je bij deze klus sporen achterlaat op je muur. Bij een wand die nog moet worden afgewerkt, is dat uiteraard geen groot probleem.

IN AFGEWERKTE MUREN

Is de muur waarin je een uitsparing wilt maken al geschilderd? Dan moet je voorzichtiger te werk gaan. Meet opnieuw nauwkeurig waar de box moet komen en bevestig de mal waterpas op die positie met lichte schilderstape. Zet de contouren van het sjabloon zachtjes over met potlood op de wand en haal de mal weer weg.

In dit geval plakken we de getekende lijnen af met schilderstape, waarna we de insnede maken door de tape. Deze tape helpt de zaagsnede netter te maken en beschermt de muur. Nadat er gezaagd is, halen we de rest van de tape weg en kunnen we de inbouwboxen installeren.

INBOUWSPEAKERS aansluiten

De installatie van dergelijke bekabelde inbouwluidsprekers is in principe vrij eenvoudig. Je hoeft alleen maar de meegeleverde adapter in het stopcontact te steken en deze met de box te verbinden. Je dient ook de netwerkkabel met de luidspreker te verbinden. Echter, je moet deze eerst voorbereiden en van een UTP-connector voorzien.

UTP-connector aansluiten 

Ontmantel voorzichtig het uiteinde van de netwerkkabel zodat de aders - of twisted pairs - bloot komen te liggen. Let erop dat je alleen met je mes op de mantel duwt en niet snijdt. Op die manier zou je de onderliggende kabel kunnen beschadigen. Met een connector, een mesje en een krimptang kun je vervolgens het koppelstuk gaan monteren.

• Haal de vrijgemaakte twisted pairs uit elkaar en leg de aders in de juiste volgorde. Op de verpakking van de connector kun je die volgorde terugvinden.
• Als alles netjes naast elkaar ligt volgens de juiste opeenvolging, kun je ze gaan afkorten zodat ze precies op maat in de connector passen.
• Duw de draadjes dan nauwkeurig in de koppeling en controleer of de aders nog steeds in de juiste schikking zitten.
• Steek het uiteinde daarna in de krimptang en druk rustig aan. Op deze manier klem je met de tandjes de aders vast op hun juiste positie in de connector.

BOXEN VASTSCHROEVEN

Nadat het netwerk en de stroom op de box zijn aangesloten, plaats je hem in de gemaakte opening en kun je hem vastschroeven. Let er wel op dat je steeds de voorziene schuim aan de randen bevestigt voordat je het apparaat in de opening plaatst, want dit zorgt voor een goede aansluiting met je wand.

De boxen hebben op de vier hoekpunten klemschroeven. Als je schroeft, dan gaan de klemmen zich tegen de wand spannen en zit de box vast. Je kunt het rooster er dan gewoon op klikken met de ingebouwde magneten. Je kunt dat nu al doen, of je kunt wachten tot de muren afgewerkt zijn.

TIP
De adapter bevestigen we hier steeds met dubbelzijdige tape aan de binnenkant van onze wand, zodat hij goed blijft zitten.

IN HET PLAFOND

Net zoals in een muur, kan je ook inbouwspeakers in het plafond verwerken. Hier wordt dan ook het vaakst met een vals plafond gewerkt. Als je een spanplafond hebt, dan moet daar uiteraard vooraf rekening mee worden gehouden.

In het Zelfbouwhuis monteerden de installateurs van het spanplafond al de nodige bekisting hiervoor, rekening houdend met een inbouwdiepte van minimaal 8,5 cm voor de boxen. Op dat kader kunnen we dan gemakkelijk de actieve luidsprekers vastklemmen.

VERPLAATSBARE BOXEN PLAATSEN

Om de muzikale ervaring in ons huis compleet te maken, installeren we nog enkele draagbare luidsprekers, waaronder in onze badkamer. Bij onze televisie plaatsen we ook een extra soundbar. Als kers op de taart voorzien we nog twee weerbestendige boxen buiten.

Dit zijn geen actieve speakers en worden via een gewone luidsprekerkabel op een versterker aangesloten. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat de elektrische aansluiting beschermd is tegen vocht. Gebruik dus altijd een waterdicht aansluitdoosje om ongelukken te voorkomen en zorgeloos te kunnen genieten van muziek op het terras of tijdens het tuinieren.

 

HET AUDIOSYSTEEM CONFIGUREREN

Zijn alle inbouwboxen geïnstalleerd en aangesloten op het netwerk? Dan kun je het geheel gaan configureren.

DE APPLICATIE

Als alle toestellen aangesloten zijn, is het voldoende om de applicatie te openen – dit kan zowel op een smartphone als op een tablet – en de verschillende luidsprekers toe te voegen aan zones. Hoe dat werkt, verschilt uiteraard per leverancier.

In deze case kunnen er een aantal zones gemaakt worden, zoals een living, een keuken, een badkamer etcetera. Als dit gebeurd is, heb je als gebruiker de keuze om te luisteren naar wat je wilt, in welke zone dan ook. Zo is het perfect mogelijk om te luisteren naar Spotify in de living, terwijl je boven in de badkamer naar je favoriete radiostation luistert. Het groeperen van zones is ook mogelijk. En bijvoorbeeld bij een feestje overal in de woning dezelfde muziek spelen, is ook perfect mogelijk met het gekozen systeem.

WERKT ALLES GOED?

Eens alles is ingesteld, gaan we nog controleren of alle boxen en zones werken. We sturen het audiosysteem aan via onze tablet en gaan het hele huis rond om te luisteren of uit alle boxen effectief muziek komt.