Zelf je moestuingroenten inmaken

Steeds meer mensen hebben een eigen moestuin(tje). Je eigen voedsel verbouwen heeft namelijk talloze voordelen. Eens de oogst begint binnen te komen, weten velen echter niet wat ze met al dat voedsel moeten aanvangen. Een deel van de oplossing ligt bij inmaken, zodat je alles langer kan bewaren. Hoe je dat precies doet en welke kanten je allemaal uit kan, lees je hier.

wat is inmaken

Inmaken is een proces waarbij je voedsel zoals groenten en fruit langdurig kan conserveren door het te behandelen met een zuurhoudende vloeistof, zoals azijn of pekel. Je bewaart alles in glazen bokalen of flessen.

Het is een ideale manier om grote hoeveelheden te bewaren voor later. Naast het conserveren van voeding, kan inmaken echter ook zorgen voor een unieke smaak en textuur. De inmaakvloeistof kan suiker, kruiden, specerijen en andere smaakmakers bevatten, waardoor het voedsel een karakteristieke smaak krijgt. 

TIP
Het grote voordeel van inmaken is dat ingemaakte voeding geen koeling vraagt, wat met gepasteuriseerde en vacuümverpakte groenten en fruit wel het geval is.

bederf

Bederf wordt veroorzaakt door micro-organismen. Bij het inmaken worden die vanaf 100 °C gedood. Tijdens de verhitting ontstaat er overdruk in het inmaakglas. Deksel en inmaakring, op het glas vastgehouden door veerklemmen of een beugel, functioneren als een ventiel: zij laten lucht, stoom en eventueel een beetje vloeistof uit de bokaal ontsnappen, maar omgekeerd laten ze geen lucht of kookwater in het glas. Door de afkoeling na het inmaakproces ontstaat er in het glas onderdruk (een vacuüm) en perst de normale luchtdruk met grote kracht het deksel op de glasrand en de inmaakring. Zo kan geen ziektekiem meer binnendringen.

De inmaakvloeistof, die meestal zuur is, helpt bij het behoud van voedsel doordat het de groei van bacteriën, schimmels en gisten remt.

Waarom je voedsel kan inmaken

• Door groenten of vruchten in te maken, kunnen ze langer bewaard worden. Dit is vooral handig om je overschotten te verwerken of als je in de winter toegang wil tot verse producten.
• Ingelegde groenten en fruit behouden een groot deel van hun voedingsstoffen na het inmaken, zelfs na langere tijd. Het is dus ook een gezonde manier om met je oogst om te springen.
• Ingelegd voedsel heeft vaak een unieke smaak en textuur. Het inmaakproces kan ervoor zorgen dat groenten en vruchten knapperig blijven of een zuurdere smaak krijgen. Of je kan creatief aan de slag met kruiden en specerijen – al dan niet uit eigen tuin. 
• Eens je inmaken goed onder de knie hebt, kan je spelen met diversiteit en variatie. Zo kan je één product inmaken of net opteren voor een heel gerecht.

Hoe ga je te werk

Voorbereiding is key. Ga eerst op zoek naar recepten die je leuk vindt en zorg ervoor dat je de nodige ingrediënten hebt. Ook als je geen of onvoldoende bokalen hebt, moet je die voorzien. Zorg ervoor dat ze gemaakt zijn van hittebestendig glas, zoals weckpotten of mason jars. Controleer of de deksels nog in goede staat zijn en een goede afdichting bieden.

Vervolgens maak je dat het werkblad in je keuken spic en span is. Haal een grote pan, tang en keukenhanddoeken of een rek om de potten en deksels te steriliseren vóór gebruik. Dit is belangrijk om bacteriën te doden en een goede conservering te garanderen.

aan de slag

• Selecteer groenten en fruit die vers en stevig zijn. Vermijd sterk aangevreten voeding of rotte plekken. Was alles grondig en snijd je groenten en fruit indien nodig in kleinere stukken of schijfjes.
• Bereid de inmaakvloeistof voor. Dit kan een mengsel zijn van azijn, water, zout, suiker en specerijen naar smaak. Verhoudingen variëren natuurlijk afhankelijk van het recept en jouw smaak. Breng de inmaakvloeistof aan de kook in een pan.
• Was de potten en deksels grondig met warm water en zeep. Plaats ze vervolgens in een grote pan en bedek ze volledig met water. Breng het water aan de kook en laat de potten en deksels ongeveer 10 minuten koken – op die manier zijn ze gesteriliseerd. Haal de bokalen voorzichtig uit het water en laat ze op een schone keukenhanddoek of op een rek afkoelen.

OPGELET
Bij de verhitting de voorgeschreven temperatuur en duur precies aanhouden: de inmaaktijd begint pas als de voorgeschreven hittegraad is bereikt.

• Vul de potten met groenten, fruit of je gerecht. Let op: zorg dat er voldoende ruimte is voor de inmaakvloeistof.
• Giet de hete inmaakvloeistof over de groenten en/of het fruit en zorg dat ze volledig bedekt zijn. Laat ongeveer 1 cm ruimte vrij aan de bovenkant van de pot.
• Verwijder de luchtbellen met een plastic spatel of een houten stokje. Druk voorzichtig op de groenten of het fruit om luchtpockets te verwijderen.
• Nu moet je de bokalen afsluiten. Veeg de randen van de pot schoon met een schone, vochtige doek. Plaats het deksel op de pot en draai de ring goed vast.

TIP
Afhankelijk van het recept kan het nodig zijn om de ingemaakte potten opnieuw te koken in een waterbad gedurende een bepaalde tijd. Dit zorgt voor extra afdichting en houdbaarheid. Volg de instructies van je recept om specifieke verwerkingstijden op te volgen.

• Nadat je bokalen zijn verwerkt of afgedicht, laat je ze op kamertemperatuur afkoelen. Controleer of de potten goed zijn afgesloten door op het midden van het deksel te drukken. Als het niet meebeweegt of niet naar beneden gedrukt kan worden, betekent dit dat de pot goed is afgesloten. Het lipje van de inmaakring wijst bij een gesloten glas duidelijk naar beneden. Wijst het naar boven, dan is er iets verkeerd gegaan bij het sterilisatieproces.

JE INGEMAAKTe VOEDSEL BEWAREN

Je ingemaakte groenten en vruchten kunnen enkele maanden tot enkele jaren meegaan. De exacte houdbaarheid hangt af van verschillende factoren, zoals de specifieke voedingsmiddelen, het inmaakproces en de bewaaromstandigheden. Hanteer een systeem waarbij je bokalen niet langer dan 2 jaar in het rek laat staan. 

Bewaar alles op een koele, donkere en droge plaats om de kwaliteit en houdbaarheid te behouden. Langs de andere kant wacht je beter gedurende een paar weken voordat je ingemaakt voedsel consumeert. Dit zorgt ervoor dat de smaken zich goed ontwikkelen.

Controleer regelmatig op tekenen van bederf, zoals schimmel, veranderingen in kleur of textuur en vreemde geuren. Bij enige vorm van contaminatie, gooi je de inhoud van je bokaal beter weg. Ook als je merkt dat de afdichting van je potten niet goed meer is, neem je het best het zekere voor het onzekere en eet je de inhoud beter niet meer op.