Gevelpanelen kiezen en plaatsen
Gevelpanelen zijn een zeer haalbare optie voor wie zelf zijn gevel wil renoveren. Ze bieden een duurzame, onderhoudsvriendelijke en aantrekkelijke gevelbekledingsoptie. Hoofdzakelijk valt de keuze op gevelpanelen van hout of kunststof, maar daarbinnen zijn er uiteraard heel wat verschillende opties. We overlopen de courantste mogelijkheden in dit artikel, en geven mee hoe je zelf de plaatsing kan uitvoeren.
HOUTEN GEVELPANELEN
Houten gevelafwerking komt meestal voor in de vorm van gevelplaten of gevellatten, die aan een raamwerk op de gevel worden geschroefd. De latten, ook wel 'sidings' genoemd, kunnen hol of vol zijn. Volle latten zijn uiteraard iets steviger, maar daardoor ook een stukje duurder dan holle varianten.
HOUTSOORTEN VOOR GEVELBEKLEDING
HARDHOUT
Wil je een gevel die tegen een stootje kan, en geen last ondervindt van vocht, schimmels, insecten en dergelijke? Dan is een hardhouten gevel de beste optie. Denk aan teak, meranti, afzelia of Europese hardhoutsoorten. De dichte structuur zorgt ervoor dat de poriën ademen en water opnemen, waardoor het hout minder snel rot en lang mee kan. Behandeling tegen vocht is dus niet nodig. Wil je niet dat het hout vergrijst? Dan is een olie of beits wel aan te raden.
ZACHTHOUT
Zachthout is dan niet zo sterk als (tropisch) hardhout, voor gevelplaten zijn harsachtigen zoals rode den, ceder of lariks echter wel geschikte keuzes. Uiteraard hoor je zachthout te behandelen, wil je dat je gevel niet binnen de kortste keren rot is. Je kan ook kiezen voor chemisch voorbehandeld of geïmpregneerd zachthout. Dat maakt het hout niet onderhoudsvrij, maar het is alvast beter bestand tegen weersinvloeden.
TIP
Gevellaten behandel je met een transparante of dekkende beits die uv-werend is, of met een voedende olie. Een lak is niet aan te raden. Afhankelijk van de positie van de gevel, kunnen er blazen ontstaan door het zonlicht.
THERMISCH BEHANDELD HOUT
Thermisch behandeld (Europees) naaldhout ondergaat een verhittingsproces waarbij het resistent gemaakt wordt tegen vocht, schimmel en andere weersinvloeden. Zo krijgt naaldhout de duurzame eigenschappen van tropisch hardhout mee, en gaat het ook tot 25 jaar of langer mee, zonder dat je het moet onderhouden – althans, als je met de vergrijzing kan leven. Om esthetische redenen kan je het hout natuurlijk wel bewerken met een olie of beits op terpentinebasis.
VERTICAAL OF HORIZONTAAL?
Verticaal geplaatste houtelementen voeren het regenwater sneller af dan horizontaal geplaatste platen of latten. De infiltratie van regenwater in het hout kan je beperken tot een minimum door de kopse kanten van de planken goed te beschermen, bijvoorbeeld met een dakoversteek.
houten gevel ONDERHOUDen
Merk je dat je houten gevel ten prooi is gevallen aan groene aanslag? Let op met een hogedrukreiniger, die kan het hout opruwen, waardoor mossen en algen zich beter kunnen nestelen. Houd een afstand van minstens 25 cm aan en vermijd de vuilfrees. Het best kies je voor een aangepast (biologisch) product die je verdunt met water en met een drukspuit aanbrengt.
Lees hier meer over houten gevels
KUNSTSTOF GEVELPANELEN
Kunststofplaten vormen een interessante optie voor wie onderhoudsvriendelijkheid hoog in het vaandel draagt. Daarnaast is het ook een budgetvriendelijk materiaal, waarmee je overigens een stenen of houten look kan imiteren.
waarom KUNSTSTOF panelen kiezen?
Kunststof gevelbekleding bestaat in allerlei soorten, maar de voordelen zijn door de band wel dezelfde: duurzaam (want vervaardigd uit hoofdzakelijk gerecycleerd materiaal), onderhoudsvriendelijk en verkrijgbaar in verschillende maten, kleuren en motieven. De sidings kunnen glad worden afgewerkt, er kan een weers/uv-bestendige folie op aangebracht worden of er kan een reliëf in gemaakt worden. Wil je bijvoorbeeld wel de hout-, steen- of betonlook, maar niet het onderhoud of het ruwe gevoel? Dan kan kunststof gevelbekleding soelaas bieden.
Kunststof gevels behoeven ook geen schilderbeurt of nabehandeling. Ook met kleurverandering of vervorming na verloop van tijd hoef je in de meeste gevallen niet in te zitten, kunststof dat wordt aangewend voor gevelbekleding is daartegen beschermd.
kunststoffen voor gevelbekleding
Kunststof gevelbekleding bestaat in verschillende uitvoeringen:
- Pvc-gevelplaten zijn volschuimplaten die worden afgewerkt met een uv-bestendige toplaag. Doordat het een zeer dicht materiaal is, zijn dergelijke platen weersbestendig, krasbestendig en vormvast.
- Vezelcement gevelplaten bestaan hoofdzakelijk uit minerale grondstoffen (cement) waaraan kunststof- en cellulosevezels worden toegevoegd die het materiaal versterken en beschermen, vooral tegen vocht en weersomstandigheden. Vezelcement gevelbekleding wordt ook afgewerkt met een uv-bestendige laag, maar is echter iets minder sterk dan pvc.
- Houtcomposiet is uiteraard ook een mogelijkheid voor gevelbekleding. Hierbij wordt hout gemengd met kunststof vezels. De kwaliteit kan wel verschillen per product, dat hangt voornamelijk af van de verhouding tussen hout en kunststof en welk hout er precies wordt gebruikt. Houtcomposiet is ook flexibeler dan hout, je moet dus meer steunlatten voorzien bij de montage.
- HPL of 'high pressure laminate' gevelbekleding is ook aan een opmars bezig. Dergelijke gevelbekleding bestaat uit verschillende lagen kraftpapier of houtvezels en een toplaag uit decorpapier, die met hars worden geïmpregneerd en onder hoge druk en hoge temperatuur worden samengeperst. Voor wie graag een speciale tekening of foto aan zijn gevel wil, is dit een interessante optie, want het materiaal kan relatief eenvoudig bedrukt worden.
KUNSTSTOF GEVEL ONDERHOUDEN
Kunststof gevelplaten zijn door de band het makkelijkst in onderhoud. Je kan ze gewoon reinigen met een waterstraal. Gebruik echter nooit chemische producten als aceton of terpentijn. Vezelcementen gevelleien worden doorgaans sowieso voorzien van een beschermende coating. Als er mos optreedt, kan je er met een antimosproduct op aan de slag.
GEVELPANELEN PLAATSEN
De plaatsingsmethode voor zowel houten als kunststof gevelplaten is doorgaans hetzelfde: idealiter isoleer je eerst je gevel als dat nog niet het geval is. Tegen die isolatielaag plaats je een raamwerk (in metaal of hout) en daar schroef je vervolgens de gevelpanelen op vast.
VOCHT VOORKOMEN
Het is belangrijk dat er steeds genoeg open ruimte gelaten wordt achter de gevelplaten om vochtproblemen te voorkomen en voldoende te ventileren. Om vochtinfiltratie verder te bestrijden, plaats je een waterwerend scherm achter de bekleding, nog voor je het latwerk plaatst. Als je geïsoleerd heb met gecacheerde hardschuimplaten, hoeft dat niet.
LATWERK PLAATSEN
Werk je rechtstreeks tegen een bestaande muur, voorzie dan zeker een verticaal (houten of metalen) latwerk met een dikte van minstens 24 mm. Werk je tegen isolatie, dan voorzie je zeker 32 mm. Dat is nodig om de ventilatie te bestendigen.
De bevestiging gebeurt meestal met slagpluggen. Met je hamer klop je de pluggen in de gaten en sla je de nagel in de muur. Houd tussen de latten een goede hart-op-hartafstand aan, zoals voorgeschreven door de fabrikant van de gevelpanelen. Meestal bedraagt die 30 tot 60 cm.
Plaats het latwerk ook niet helemaal tegen de grond, begin enkele centimeters boven het maaiveld. Je kan wel tijdelijk een startlat aanbrengen als referentie voor de rest van de latten, maar die neem je achteraf weg. Zo kan er geen water aan de lattenconstructie.
Wil je de latten verticaal plaatsen? Dan moet je eerst nog een extra horizontaal lattenwerk aanbrengen op het verticale lattenwerk.
GEVELPANELEN PLAATSEN
Eens het latwerk er is, kan je de gevelpanelen plaatsen. Mogelijks moet je eerst nog profielen aanbrengen boven- en onderaan en op de hoeken. De meeste panelen zijn uitgerust met een lip die je meteen in het latwerk kan schroeven. Als daarbovenop een paneel geplaatst wordt, wordt die lip onzichtbaar. Vaak zijn de panelen met een tand-en-groefsysteem uitgerust, zodat je de panelen ook aan elkaar vastmaakt. Er bestaan ook gevellatten die je kan vastklikken op daarvoor bestemde rails.
Gebruik zeker inox schroeven die buitenomstandigheden aankunnen. Controleer regelmatig met je waterpas om te zien of je nog recht werkt. Zorg er zeker ook voor dat je bovenaan niet tot tegen de dakrand werkt. Laat een klein beetje plaats voor luchtcirculatie.
Houten latten bevestig je uiteraard niet vlak naast of boven elkaar. Hout moet kunnen uitzetten en krimpen. Hou daarom tussen de gevellatten steeds een voeg van 7 tot 10 mm aan.
AFWERKING MET PROFIELEN
Vaak wordt er achteraf nog gewerkt met een profiel aan de aansluiting met het dak. Dit is niet alleen esthetisch, maar zorgt er ook voor dat regenwater makkelijk kan afvloeien naar beneden. Op hoeken wordt er dan weer gewerkt met hoekprofielen.
