WAAR KAN ASBEST VOORKOMEN?
Een oud huis dat je wil renoveren? De kans is groot dat je met asbest te maken zult hebben. Asbest werd immers toegepast in allerlei soorten bouwmaterialen, soms zelfs in toepassingen waar je het in de eerste plaats niet zou verwachten. We overlopen enkele veel voorkomende plaatsen waarin je asbest kan aantreffen.
Asbest zit verwerkt in meer dan 3500 toepassingen, informeer je dus zeker op voorhand in welke toepassingen er allemaal asbest zit. Bij een vermoeden van asbest is het in elk geval het best om ervan uit te gaan dat het asbest bevat tot het tegendeel bewezen is.
De stelregel is om bij twijfel of vermoeden van aanwezigheid van asbest een verdere labo-analyse te laten doen. Een dergelijke analyse kan definitief uitsluitsel bieden.
Bij sommige toepassingen is het steeds verplicht om een beroep te doen op een erkend asbestverwijderaar. Enkel hechtgebonden toepassingen mogen door zowel gewone aannemers als particulieren verwijderd worden.
HECHTGEBONDEN VS NIET-HECHTGEBONDEN
Asbest komt in twee vormen voor:
- in vaste of hechtgebonden toepassingen, zoals golfplaten en gevelleien;
- in losgebonden of niet-hechtgebonden toepassingen, zoals leidingisolatie.
IN SCHOUWEN, VENSTERBANKEN EN DORPELS
Imitatienatuursteen – gebruikt in schouwmantels, vensterbanken en dorpels – kan uit asbesthoudend materiaal bestaan en vormt een risico. Of je met echt natuursteen of met imitatienatuursteen te maken hebt, kan je zien aan het patroon. Is die onregelmatig, dan zal het echt natuursteen zijn.
Heb je ergens een beschadiging met witte puntjes – een vlak effen materiaal met witte puntjes – dan is de kans groot dat het om asbest gaat.
IN DE DICHTINGSKOORD VAN EEN KACHEL
Verschillende verwarmingselementen zoals kachels van voor 2001 kunnen asbestkoorden bevatten. Dat koord werd gebruikt als afdichting bijvoorbeeld rond het glas van een kachel. Ziet dat er pluizig uit? Dan is de kans groot dat het om een asbestkoord gaat. Zo niet, heb je waarschijnlijk te maken met een glasvezelkoord.
Een dichtingskoord met asbest werd ook vaak gebruikt bij cv-buizen. Ook varianten zoals een asbestlint of een asbestdoek werden vaak gebruikt om verwarmingselementen te isoleren of af te dichten.
IN DE KEUKEN
Vlakke panelen in bijvoorbeeld keukenkasten kunnen uit glasal bestaan. Dat is een dunne, harde cementplaat. Dat kan in kastdeuren, maar ook in gewone deuren, valse wanden of zwevende plafonds verwerkt worden.
Mocht je ergens een breukvlak hebben en je ziet daar een cementmateriaal met witte stukken in, dan is de kans groot dat het om asbest gaat.
IN DE BADKAMER
De bekleding van een bad is een typisch aandachtspunt bij de inspectie. Bestaat die bekleding uit gewone pvc-panelen, dan zal er geen asbest in zitten. Als het harde, vlakke cementplaten zijn, dan is de kans groot dat het om asbest gaat.
IN VLOERBEKLEDING
VINYL
Asbest kan verwerkt zitten in vinyl vloerbekleding. Dit kan zowel in kamerbrede vinyl zijn, als in afzonderlijke vinyltegels. Als je bij een eventuele beschadiging in de bekleding ziet dat de onderlaag kartonachtig is, kan dat kartonlaagje asbest bevatten.
Bij afzonderlijk gekleefde vinyltegels kan het asbest ook in de vinyl zelf zitten en/of in de zwarte onderlaag. Is die lijmlaag doorzichtig of bruin? Geen probleem. Is ze zwart? Dan kan er asbest in zitten.
TAPIJT
Vilt is in eerste instantie niet verdacht. Als er bij vloerbekleding zoals een vast tapijt echter zwarte lijm wordt gebruikt, zal die waarschijnlijk asbesthoudend zijn.
Onder het tapijt, maar ook onder andere vloerbedekkingen, kan er nog een oude vinylvloer liggen. Ook hier is het aangeraden om alert te zijn voor een kartonachtige onderlaag, afzonderlijke vinyltegels of zwarte lijm.
IN LEIDINGISOLATIE
Asbest kan ook verwerkt zitten in de leidingisolatie. Het gaat dan om de zogenaamde plaaster-isolatie. Rondom de leiding is glas- of rotswol aangebracht, dat zijn de zichtbare buitenvezels. Daarrond bevindt zich een kartonlaag en een gipslaag.
Om de gipslaag te verstevigen mengde men ter plaatse asbestvezels (of organische vezels of glasvezels) in het gips. Het is mogelijk dat de leiding op één plaats asbest bevat, maar 10 cm verder niet meer. Of er asbest in zit is bijgevolg niet met het blote oog zichtbaar, daarvoor is er een laboanalyse nodig.
Hou er rekening mee: bij dit soort leidingen gaat het om een losgebonden toepassing. De kans dat daar asbestvezels uit vrijkomen bij beschadiging is groot, omdat de vezels in het gips minder vastzitten dan in een vaste plaat.
Deze toepassing moet altijd door een erkend asbestverwijderaar worden verwijderd.
DAKBEDEKKING EN GEVELBEKLEDING
Zowel de (kunst)leien die op de dakbedekking liggen als deze aan de gevel kunnen asbesthoudend zijn - let op: binnenshuis kunnen cementen onderdakplaten ook asbesthoudend zijn. Typische golfplaten die als bedekking worden gebruikt, kunnen ook een risico vormen. Bij dakplaten kijk je best eens naar de onderkant. Heeft die een wafelachtige honingraatstructuur? Dan is de kans groot dat je met asbest te maken hebt. Ook witte vlekken ('asbestbloemen') op de platen kunnen erop wijzen.
Verder controleer je best ook je schoorsteen en regenwaterafvoerkanalen op asbest. Check ook je gevel, want in cement gevelleien kan er eveneens asbest zitten.
VENSTERS EN VENSTERBANKEN
Controleer buiten ook zeker de vensterbanken en daarbij de stopverf (of mastiek) bij de ramen tussen het glas en het schrijnwerk. Bij aluminiumramen kan dat asbesthoudend zijn. Ook de mastiek tussen schrijnwerk en gevelsteen kan asbesthoudend zijn.
Als die zacht is en terugveert, dan heb je te maken met gewoon silicone, waar je je geen zorgen om moet maken. Is de mastiek halfzacht, grijs van kleur en met witte vezeltjes? Dan is er een risico op asbest.
