HOE JE KOELKAST KIEZEN EN ONDERHOUDEN

Een koelkast, of een frigo, is een eenvoudig toestel waar niet veel mis mee kan gaan, zo lijkt het misschien. Toch staan we even stil bij dit alledaagse stuk witgoed. Of je nu een inbouwtoestel hebt of een losstaand tafelmodel, er zijn enkele dingen die je maar beter kan weten. De tips helpen je als je je oude koelkast wil vervangen door een nieuwe koelkast, of als je zo goed mogelijk gebruik wil maken van je koelkast.

 

HOE WERKT EEN KOELKAST?

Door de koelkast lopen buizen met koelmiddel. Aan de ene zijde, aan de binnenkant, laat men het koelmiddel in de buis verdampen, waardoor het warmte onttrekt aan alles wat in de koelkast zit.

Aan de andere zijde, aan de achterkant gaan de buizen buiten de koelkast zitten. Daar zorgt de compressor dat het koelmiddel opnieuw vloeibaar wordt, daarbij geeft het warmte af.

De buizen aan de achterzijde worden dus warm. Zorg ervoor dat die buizen warmte kunnen afgeven. Stof ze daarom regelmatig eens af.

 

AANDACHTSPUNTEN BIJ DE PLAATSING

Er zijn enkele dingen waarop je moet letten voor een optimale werking. Zorg er het best voor dat je koelkast niet met de achterzijde naar een radiator of een andere warmtebron staat, dus liefst ook niet vlak bij je kookplaat.

Zorg ook voor genoeg ventilatie. Als het mogelijk is, laat je je koelkast een paar centimeter van de muur staan. Er zijn bij elk model ook roosters voorzien boven de buizen, let erop dat je die niet afdekt. Ook als je een inbouwkoelkast hebt, dan moet je zorgen voor een ventilatierooster, in de plint bijvoorbeeld. Je koelkast moet voorts ook waterpas staan om het condenswater correct af te voeren.

 

WELKE SOORTEN KOELKASTEN ZIJN ER?

EENDEURSKOELKAST

In heel wat keukens is de ééndeurskoelkast terug te vinden, al dan niet uitgerust met een ingebouwd vriesvak – dit zijn vaak vrij compacte modellen, die overigens gemakkelijk zijn in te bouwen.

KOELKAST MET DIEPVRIES

Voor grote gezinnen is de koelkast met diepvries een betere oplossing. Het onderscheid met een ééndeurskoeklast is dat er hierbij een aparte deur voorzien voor het diepvriesgedeelte. Het diepvriesgedeelte bevindt zich boven of onder de gewone koelkast en is vaak in lades ingedeeld.

AMERIKAANSE KOELKAST

Voor wie het wat luxueuzer wil, is er ook de Amerikaanse koelkast. Deze zijn uitgerust met twee verticale deuren voor enerzijds het koel- en anderszijds het vriesgedeelte. Vaak zijn ze ook uitgerust met een ijsblokjesmaker en een watertap voor gekoeld water.

INBOUWKOELKAST

Koelkasten zijn vaak losstaand, maar kunnen ook volledig worden geïntegreerd in de keuken. Dan spreken we over inbouwkoelkasten. De deur wordt dan bedekt met een kastdeur of paneel dat overeenstemt met de rest van de keuken. 

BAR- OF TAFELKOELKAST

Je hebt verder ook nog kleinere opzetmodellen, bedoeld om op een tafel of bar te zetten. Deze zijn meestal niet uitgerust met een vriesvak.

 

ONDERHOUDS- EN ENERGIETIPS

HOE VERMIJD JE CONDENS?

Warme lucht kan meer waterdamp bevatten dan koude lucht. Als je de warme lucht van buiten de koelkast gaat afkoelen in de koelkast, dan gaat de waterdamp in de lucht condenseren. Het gaat water worden, tegen het koudste deel van de koelkast, de achterkant. In het ideale geval merk je eigenlijk niets van dat condenswater in je koelkast: het zakt naar beneden en gaat langs het afvoergaatje weg. Het komt terecht in een bakje boven de motor van de koelkast waar het weer gaat verdampen.

Heb je last van water in je koelkast, dan kan je beginnen met het schoonmaken van het afvoergaatje. Gewoon het vuil weghalen, en eventueel het gaatje nog eens doorprikken. Normaal zakt het vocht gewoon naar beneden langs de achterwand waar het ontstaat. Als er iets tegen de achterwand staat, dan kan het zijn dat het water niet wegloopt, maar in de koelkast blijft. Plaats dus nooit etenswaren tegen de achterwand.

Controleer ook of je koelkast nog waterpas staat. Is dat niet zo, dan kan je de positie bij de meeste modellen bijregelen door aan de pootjes te draaien. Bij een koelkast die niet waterpas staat, kan het ook zijn dat de deur niet goed sluit, wat op zijn beurt voor problemen met condenswater zorgt. Staat je koelkast wel waterpas, maar sluit de deur niet goed? Dan kan de rubbers reinigen ook helpen.

 

DE JUISTE TEMPERATUURINSTELLING

Niet overal in je koelkast is het even koud. Zorg dat je koelkast correct is ingesteld. Je kan de temperatuur instellen met deze knop. Hoe hoger je die instelt, hoe kouder het gaat zijn. Normaal moet je die instellen op 6 à 7 op 10, 3 à 4 op 5. Als je niet zeker weet of je koelkast koud genoeg is, kan je een koelkastthermometer gebruiken om de temperatuur te controleren.

Idealiter is het in het midden van je koelkast 3 à 4 graden. Dat is de plaats voor bereide gerechten, slaatjes, charcuterie … Bovenaan is het ietsje warmer, 6 à 7 graden. Hier kunnen de producten die niet zoveel koeling nodig hebben: yoghurt, boter, confituur. Onderaan is het wat koeler, tussen de 0 en de 2 graden. In deze koudste zone bewaar je de producten die het snelst bederven.

Naast deze drie zones heb je nog de deur, daar is het ook eerder 6 à 7 graden (je bewaart er de drank en de eieren) en de groentelades, daar is het zo‘n 4 à 6 graden (de groenten en eventueel wat fruit bewaar je daar). Niet alle groenten en fruit horen trouwens in de koelkast. Vruchtgroenten en wintergroenten bewaar je beter op een koele, donkere plaats, minder dan 4° is eigenlijk niet goed.

 

DOORDACHT VULLEN

Een koelkast die vol zit, zal minder vlug haar temperatuur verliezen als de deur opengaat. Je kan bijvoorbeeld een extra fles melk of wat meer blikjes frisdrank in de koelkast bewaren. Je koelkast moet vol zitten, maar je moet wel zorgen dat er voldoende luchtcirculatie mogelijk is. Proppen is dus niet nodig.

Let erop dat je zo weinig mogelijk ongekoelde zaken in je koelkast stopt. Als je gaat winkelen, neem dan een koeltas of koelbox mee. Overschotjes van je warme maaltijd laat je eerst afkoelen. Ook voor dat afkoelen bestaan tips. Een warme pot kan je in koud water zetten, je kan het eten op een bord uitspreiden, of in kleinere potjes doen. Want je eten eerst langzaam laten afkoelen tot kamertemperatuur, da’s ook geen gezond idee.

HOE REINIG JE JE KOELKAST?

Houd je koelkast schoon om onaangename geuren en bacteriegroei te voorkomen. Maak regelmatig zowel de binnen- als de buitenkant van de koelkast schoon met een mild reinigingsmiddel en water.

Vergeet de rubberen afdichtingen van de deuren niet schoon te maken om een goede afdichting te behouden. Indien niet goed onderhouden, kan dat niet alleen een broeihaard worden voor schimmels, maar zorgt het ook voor een hoger energieverbruik. De deur zal immers niet meer zo goed sluiten en het toestel zal meer moeten werken om te koelen.

Zie je dat er zich een ijslaagje vormt op de achterwand van de koelkast? Dan is het zeker tijd om de rubbers te kuisen. Als de rubberen dichtingen beschadigd zijn, vervang je ze best zo snel mogelijk.

 

JE KOELKAST vervangen

Sowieso is de kostprijs van je koelkast heel laag - ongeveer 1/5 - in vergelijking met de kostprijs van de elektriciteit die je nodig hebt om die te koelen. Vervang dus op tijd je koelkast. Je doet dat zeker om de 10 jaar.