LIJMKLEMMEN IN ALLE MATEN EN VORMEN

Met het juiste klemgereedschap win je een extra hand. Ook voor lijmtoepassingen, waarbij het werkstuk gedurende lange tijd met een behoorlijke druk moet vastgehouden worden, is de keuze voor de juiste klem belangrijk. Je hebt een klem nodig van het juiste formaat, met de juiste sterkte en klemkracht én de juiste klemrichting.

 

Soorten

KLASSIEKE LIJMTANG

Een klassieke lijmtang beschikt over een zwevende vergrendeling. Die moet vlotjes over de stang kunnen schuiven. Anderzijds moet de tang, tijdens het klemmen, goed op zijn plaats blijven. Daarvoor is de stang geprofi­leerd en voorzien van kleine ribbeltjes. De zwaardere exemplaren beschikken ook over een hardmetalen blokkeringsvijs aan de achterkant van de zwevende vergrendelings­beugel. Wie houten delen zonder beschadigen wil klemmen moet zorgen dat er zowel op de drukkop als op de beugel een kunststof beschermingskapje zit.

Soms is er geen tweede beugel, maar loopt de geprofileerde stang verder door. Deze constructie is stugger, en kan dus een grotere trekkracht opleveren. Vandaar dat dit soort klemmen ook vaak voor metaalconstructies wordt gebruikt. In dit geval zijn er dan ook geen bescher­mingskapjes. Wel zit de drukkop op een kogellager, zodat die in alle richtingen kan klemmen.

Heel vaak heb je maar één hand vrij om de klem vast te zetten. Schroeven om de delen aan te spannen, lukt dan niet. Met een eenhand­spanklem is dat probleem van de baan.

Nog makkelijker werk je met een snelspan­lijmklem. Met een pistoolhandgreep klem je de delen samen. Je kan met deze klemmen ook krachtiger samendrukken dan met een eenhandspanklem.  Extra handig is het als je de bekken kan omkeren, dan kan je de klem ook gebruiken om twee delen uit elkaar te duwen.

Het is belangrijk de juiste lijmklem voor de juiste toepassing te gebruiken. Wil je een kostbaar en fragiel voorwerp klemmen, kies dan voor een klem waar je niet al te veel kracht op kan zetten en zorg ervoor dat je de kracht mooi verdeelt. Voor zware bouwwerken heb je dan weer een stevige klem, met heel wat newton nodig.

Ook de vorm en het formaat van de lijmklem speelt een belangrijke rol. De lengte van de beugels bepaalt hoe diep in je werkstuk je kan klemmen. Met een extra lange stang, kan je dan weer extra grote stukken klemmen.

 

Bandklem

Om een kadervorm of een rond werkstuk in verschillende richtingen tegelijk te spannen gebruik je een spanband. Leg die rond je werkstuk en draai de klem vast. Met speciale hoekstukjes tussen de span­band en het werkstuk ben je er zeker van dat je de onderdelen in de juiste hoek verlijmt.

 

Hoekklem en verstekspanners

Een andere manier om twee planken in een mooie rechte hoek te verlijmen is gebruik te maken van een hoekklem of een verstekspanner. Draai de stukken gelijkmatig aan voor een mooie verlijming. Uiteraard zijn er ook klemmen verkrijgbaar voor andere hoeken (zoals 120°), al zal je die wellicht niet vaak nodig hebben.

 

Schroefklem

Een schroefklem wordt met een tafelklem aan de werkbank vastgemaakt. Je kan er de meeste van je werkstukken in vastzetten, zodat je er makkelijk aan kan werken. Door een eenvoudige draai aan de schroef klem je het werkstuk vast of maak je het los. Een schroefklem zonder geleiderstangen kan je ook gebruiken voor het schuin spannen.

 

Kniehefboomspanners

Kniehefboomspanners worden gebruikt om werkstukken tegen de werktafel te drukken. Wanneer ze zo op hun plaats worden gehouden kunnen ze worden bewerkt. De kniehefboomspanners moeten daarbij wel aan de werktafel worden gefixeerd. Vandaar dat ze vaak gebruikt worden voor het maken van kleine series.

Meestal moet je met een stelschroef de spanner nog aanpassen aan de dikte van het werkstuk. Bij een model dat beschikt over een zelfinstellende spanbreedte is dit niet nodig.

 

Veerklemmen

Je zou kunnen zeggen dat een veerklem een soort uit de hand gelopen wasknijper is. Vaak worden ze ook op die manier gebruikt: om een tentzeil of iets dergelijks vast te houden.

Toch komen veerklemmen ook tijdens het klussen zeker van pas, om dat ene onderdeel vast te houden dat steeds weer wegglijdt, of tijdens voorzichtiger werk, zoals modelbouw. Veerklemmen bestaan in meerdere vormen, zoals extra brede of haakse modellen.

 

ZELF aan de slag

opspannen tegen een stootblok

Haaks boren op je werkstuk, een hout­verbinding beitelen ... Niets zo handig als dit klemhulpstuk. Het is opgebouwd uit een houten basis met gaten. De gaten dienen om op verschillende afstanden een houten tap te plaatsen. Dit dient als stootblok waartegen je een werkstuk kan opspannen.

Een handvat met hulpblokje zorgt dat je alles onder spanning kan zetten. Er kruipt wat tijd in om het te maken, maar eens je dit hulpstuk in je atelier hebt staan, zal je niet meer zonder kunnen.

 

Haaks klemmen

Iets verlijmen of fixeren met schroeven in een haakse hoek? Pak er dan dit hulpstuk bij! Het is gevormd uit een basisplaat met vier rechte hoeken.

Tegen deze plaat klem je de onder­delen van je werkstuk in een haakse hoek met behulp van steunblokjes die je kan opspannen met een draadstang. In geen tijd heb je alles mooi haaks vastgezet en heb je de handen vrij om te schroeven met de boormachine.

 

lijmklem met magneten

Als je dan toch met lijmklemmen aan de slag gaat, gebeurt het soms dat die plastic beschermdoppen stukgaan. Best onhandig omdat de lijmklem zich dan in het hout durft te bijten. Een lelijke markering blijft dan over. Deze versie van een lijmklem met magneten biedt soelaas.

 

Corpus klemmen

Een meubel maken, vereist haakse hoeken. Niet altijd evident om je werkstuk dan te klemmen. Dit trapsgewijs hulpstuk zorgt ervoor dat je altijd plaats vindt om je lijmklemmen te plaatsen, en dat in een hoek van 90°. Zo kan je prima het corpus klemmen. 

 

 

Met dank aan Wolfcraft, Bessey, Stanley