Doorslaand vocht: hoe pak je het aan?
Opstijgend vocht is een vaak voorkomend probleem bij oudere woningen, vooral op plaatsen waar de grondwaterstanden hoog zijn. Naast opstijgend vocht mag je echter ook het risico van doorslaand vocht niet uit het oog verliezen. Als je buitenmuur poreus is, kan slagregen op termijn binnenshuis zorgen voor vochtplekken en schimmels op je muren. We geven mee hoe je dit kan oplossen.
Oorzaken van doorslaand vocht
Wat is doorslaand vocht?
Doorslaand vocht is een veelvoorkomend probleem in gebouwen waarbij water van buitenaf door de muren of het dak dringt en zich op de binnenmuur verspreidt. Het kan optreden wanneer de beschermende laag van een gebouw, zoals dakbedekking of gevelbekleding, poreus is. Meestal is die poreusheid een gevolg van slijtage of beschadigingen die niet worden aangepakt. Regenwater kan binnendringen en zich ophopen in de muren.
Als dit niet wordt aangepakt, zullen er zich op termijn vochtplekken vormen op de binnenmuur. Andere symptomen zijn afbladderende verf en pleisterwerk, loskomend behangpapier, blazen en schimmelvorming.
Oorzaken van doorslaand vocht
Poreuze gevel
Slechte of beschadigde gevelbekleding is de hoofdoorzaak van doorslaand vocht. Als het metselwerk poreus is, de voegen poederend zijn, of de stenen beschadigd en versleten zijn, kan regenwater binnendringen en doorslaand vocht veroorzaken.
Een waterafstotende laag op een buitenmuur kan voor een lange tijd bescherming bieden, maar ook niet voor eeuwig. In de loop der tijd kan een dergelijke laag verslijten en kan regenwater binnendringen en doorslaand vocht veroorzaken. Volledig bepleisterde gevels zijn - mits ze goed geplaatst zijn uiteraard - immuun. Pleisterwerk zorgt namelijk al voor een waterafstotende laag die vocht reeds kan tegenhouden voor het kan indringen.
Slechte aansluitingen
Daarnaast kunnen nalatig uitgevoerde aansluitingen met buitenschrijnwerk zoals ramen en deuren ook voor schade door slagregen zorgen. Als ramen en deuren niet goed zijn afgedicht, kan regenwater binnensijpelen en op die manier doorslaand vocht veroorzaken.
Een lek in het dak
De oorzaak van doorslaand vocht op je binnenmuren kan ook liggen aan een lek in het dak waarlangs vocht kan binnensijpelen. Dat is meestal het geval wanneer je binnenshuis vochtplekken of schimmels opmerkt ter hoogte van de aansluiting tussen muur en dak.
Het is in elk geval belangrijk om de oorzaak van het doorslaand vocht te achterhalen met de hulp van een vakman. Zo kan je gericht te werk gaan om het probleem op te lossen.
Kan doorslaand vocht in een spouwmuur?
Doorslaand vocht is een probleem dat zicht hoofdzakelijk voordoet bij muren zonder spouw. De spouw is de ruimte tussen de binnen- en buitenmuur die zorgt voor ventilatie. Je kan checken of je muur een spouw bevat door het voegwerk te inspecteren op stootvoegen, dat is een verticale voeg in metselwerk. Bij een open stootvoeg wordt de voeg tussen twee stenen opengelaten om de achterliggende spouw te ventileren of om water af te voeren, eventueel wordt er een voegverluchter geplaatst.
Zit je toch met doorslaand vocht in een spouwmuur? Dan schort er ergens iets aan de spouwventilatie. De oorzaak zal meestal liggen bij een met vuil verstopte stootvoeg of rooster. Dan kan een combinatie van een poreuze buitenmuur en condensatie alsnog zorgen voor vochtproblemen op de binnenmuren.
Gevel waterafstotend maken
Hydrofuge of coating?
De meest gebruikte bestrijdingswijze tegen doorslaand vocht is hydrofuge of het impregneren van je gevel met een waterafstotend middel dat de zuigkracht van het gevelmateriaal fors vermindert. Er bestaan daarnaast ook waterafstotende coatings die niet indringen, maar wel vocht een halt toeroepen.
Kan het op elke muur?
Geverfde en geglazuurde gevels, en gevels voorzien van kunsthars of kunststofplaten, kunnen niet geïmpregneerd worden. Bij baksteen, kalksteen, natuursteen, pleister en beton kan het dan weer zonder problemen. Welke gevelbekleding je hebt, bepaalt verder ook de keuze van je product. Er zijn per soort gevelbekleding verschillende aangepaste soorten impregneermiddelen en coatings.
Voorbereiding
Voor je aan dit werk begint, moet je eerst je gevel grondig schoonmaken en herstellen. Het voegwerk moet in goede staat zijn, en groene aanslag laat je ook het best verwijderen. Vervolgens bescherm je eventuele ramen en deuren.
Sproeien of borstelen
Hoe je het impregneringsmiddel aanbrengt, is afhankelijk van het product. Een hydrofuge kan je aanbrengen door het op de gevel te sproeien, bijvoorbeeld met een drukspuit. Zorg ervoor dat je een spuittoestel hebt waarmee je vlak en breed kan stralen.
Een andere manier om een hydrofobeermiddel aan te brengen, is door het te rollen of te borstelen. Hierbij wordt het middel handmatig aangebracht op de gevel met behulp van een roller of een borstel, zoals je zou verven dus. Dit is een meer arbeidsintensieve methode, maar het kan nuttig zijn voor het aanbrengen van het middel op kleinere oppervlakken of moeilijk bereikbare plaatsen.
Nawerking
Wanneer het middel goed geabsorbeerd is, verdampt het oplosmiddel en blijft de werkzame stof achter in het materiaal. Het verstopt de poriën niet, zodat het materiaal kan blijven ademen. Omdat er dan minder vocht in het materiaal opgenomen wordt, stijgt ook de isolatiewaarde van het gebouw.
Bovendien hebben ze dikwijls extra eigenschappen, zoals het voorkomen van vorstschade en vervuiling. Impregneermiddelen zijn meestal transparant, maar er zijn ook dekkende verfcoatings te verkrijgen om tegelijk een geschilderd effect te bekomen.
Impregneer niet tijdens de winter, zodat vorst geen kans maakt om schade toe te brengen
TIP
Impregneer niet zomaar. Als het vochtprobleem bijvoorbeeld wordt veroorzaakt door een beschadigde gevelbekleding, zal het herstellen van de gevelbekleding zelf een effectievere oplossing zijn. Daarna kan je eventueel nog een waterafstotende laag aanbrengen.
Binnenmuur behandelen
Noppenfolie
Als de gevel is aangepakt - hetzij door te hydrofoberen of door beschadigingen te herstellen - moet je uiteraard ook nog de binnenmuur aanpakken, bijvoorbeeld met een beschermende noppenfolie. De barrière van een dergelijke noppenfolie bestaat uit twee lagen. Eerst is er de noppenfolie, waardoor er lucht kan circuleren en de muur kan uitdrogen. Daarop zit een weefsel vastgemaakt. Dat weefsel zorgt ervoor dat je op de noppenfolie kan pleisteren of er kleefgips op aan kan brengen.
Voorbereiding
Als de buitenmuur is behandeld, moet je om de binnenmuur aan te pakken eerst nog wat voorbereidingen treffen. Met een hamer en beitel neem je oneffenheden weg. Met wat meer zorg en precisie neem je eventuele nutsvoorzieningen weg (schakelaars, stopcontacten, bedieningspanelen …).
In profielen
Onder- en bovenaan plaats je een profiel waarin de noppenfolie past. Deze verluchtingsprofielen zijn geperforeerd. Op die manier kan de ruimte achter de bekleding, tussen de noppen, nog ventileren. Het verluchtingsprofiel plaats je op een aantal centimeter van de grond. Maak het om de vijftig centimeter vast, dat doe je met kunststof slagpluggen.
Folie bevestigen
De folie zelf houdt je in eerste instantie tegen de muur. Zo kan je het best zien waar je die kan afsnijden. Om openingen te maken, is het het gemakkelijkst als je eerst de noppenfolie op haar plaats hangt en dan de openingen uitsnijdt. Rond de deur kan je bijvoorbeeld gemakkelijker de opening precies op maat maken.
De folie kan je ophangen door ze eerst bovenaan in het profiel te plaatsen, daarna te bevestigen met slagpluggen en ten slotte ook onderaan in het profiel te plaatsen. Een tweede strook noppenfolie overlapt steeds de voorgaande. Het stuk waar er geen weefsel is aangebracht, moet je bedekken. Zorg er hier ook voor dat de noppen van de twee lagen folie in elkaar passen.
Afwerken
De noppenfolie kan je op verschillende manieren afwerken: ofwel bepleister je ze helemaal, ofwel werk je af met gipskartonplaten.
